Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
131 111
132 112
133 113
134 114
135 115
136 116
137 117
138 118
139 119
140 120
141 121
142 122
143 123
144 124
145 125
146 126
147 127
148 128
149 129
150 130
151 131
152 132
153 133
154 134
155 135
156 136
157 137
158 138
159 139
160 140
< >
page |< < (190) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div659" type="section" level="1" n="170">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12369" xml:space="preserve">
              <pb o="190" file="0210" n="210" rhead="GNOMONICES"/>
            ſinum complementi arcus E G, Eclipticæ dati, ita ſinus totus ad ſinum complementi arcus B G, aſcenſio-
              <lb/>
            nis rectæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12370" xml:space="preserve">Quocirca ſi fiat, vt ſinus complementi declinationis puncti Eclipticæ propoſiti ad ſinum com-
              <lb/>
            plementi arcus Eclipticæ inter datum punctum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12371" xml:space="preserve">principium ♈, ita ſinus totus ad aliud, proueniet ſi-
              <lb/>
            nus complementi aſcenſionis rectæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12372" xml:space="preserve">Exemplum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12373" xml:space="preserve">Ponatur punctum E, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12374" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s12375" xml:space="preserve">♊, ita vt arcus Ecli-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0210-01" xlink:href="fig-0210-01a" number="149">
                <image file="0210-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0210-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-01" xlink:href="note-0210-01a" xml:space="preserve">10</note>
            pticæ G E, complectatur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12376" xml:space="preserve">70. </s>
            <s xml:id="echoid-s12377" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12378" xml:space="preserve">arcus B E, declinationis, ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s12379" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12380" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s12381" xml:space="preserve">pręcedentis libri in-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-02" xlink:href="note-0210-02a" xml:space="preserve">20</note>
            uentus, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12382" xml:space="preserve">22. </s>
            <s xml:id="echoid-s12383" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12384" xml:space="preserve">0. </s>
            <s xml:id="echoid-s12385" xml:space="preserve">Itaque ſi fiat, vt 92718. </s>
            <s xml:id="echoid-s12386" xml:space="preserve">ſinus complementi declinationis ad 34202. </s>
            <s xml:id="echoid-s12387" xml:space="preserve">ſinum cõ-
              <lb/>
            plementi arcus Eclipticę B E, dati, ita 100000. </s>
            <s xml:id="echoid-s12388" xml:space="preserve">ſinus totus ad aliud, inuenietur hic ferme ſinus 36888.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12389" xml:space="preserve">cui reſpondet arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12390" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12391" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12392" xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:id="echoid-s12393" xml:space="preserve">cuius complementum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12394" xml:space="preserve">68. </s>
            <s xml:id="echoid-s12395" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12396" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12397" xml:space="preserve">dabit aſcenſionem rectam
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12398" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s12399" xml:space="preserve">♊. </s>
            <s xml:id="echoid-s12400" xml:space="preserve">atque ita de cęteris. </s>
            <s xml:id="echoid-s12401" xml:space="preserve">Hac arte ſupputari poſſunt aſcenſiones rectæ omnium arcuum Eclipti
              <lb/>
            cæ à principio ♈, vſque ad finem ♊.</s>
            <s xml:id="echoid-s12402" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12403" xml:space="preserve">QVOD ſi arcus Eclipticę G E, ſit quadrans, hoc eſt, E, ſit principium ♋, erit quoque eius aſcenſio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-03" xlink:href="note-0210-03a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <lb/>
              E
                <unsure/>
              c
                <unsure/>
              lipticæ eſt
                <lb/>
              @uadrans.</note>
            recta G B, quadrans. </s>
            <s xml:id="echoid-s12404" xml:space="preserve">Quoniam enim in triangulo B E G, angulus B, rectus eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12405" xml:space="preserve">arcus G E, quadrans,
              <lb/>
            erit per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12406" xml:space="preserve">36. </s>
            <s xml:id="echoid-s12407" xml:space="preserve">noſtrorum triangulorum ſphęricorum, ſaltem alter reliquorum quadrans. </s>
            <s xml:id="echoid-s12408" xml:space="preserve">Cum ergo
              <lb/>
            B E, minor ſit quadrante, nempe declinationi maxime
              <unsure/>
            Solis æqualis, erit G B, quadrans. </s>
            <s xml:id="echoid-s12409" xml:space="preserve">Quod etiam ita
              <lb/>
            confirmari poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12410" xml:space="preserve">Quoniam arcus Eclipticæ G E, quadrans eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12411" xml:space="preserve">G, principium ♈, tranſibit per punctũ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-04" xlink:href="note-0210-04a" xml:space="preserve">30</note>
            E, colurus ſolſtitiorum, cum arcus Eclipticæ inter principium ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12412" xml:space="preserve">colurum ſolstitiorum ſit quadrans.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12413" xml:space="preserve">Cum ergo idem colurus per polos mundi ducatur, non differet à circulo maximo A B C D; </s>
            <s xml:id="echoid-s12414" xml:space="preserve">ac proinde,
              <lb/>
            cum arcus Aequatoris inter principium ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12415" xml:space="preserve">colurum ſolſtitiorum ſit quadrans, erit omnino arcus
              <lb/>
            G B, quadrans.</s>
            <s xml:id="echoid-s12416" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12417" xml:space="preserve">SI arcus datus Eclipticæ ſit quadrante maior, minor autem ſemicirculo, ita vt v.</s>
            <s xml:id="echoid-s12418" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s12419" xml:space="preserve">punctum E, ſit
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-05" xlink:href="note-0210-05a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <lb/>
              Eclipticę maior
                <lb/>
              eſt quadrante,
                <lb/>
              at ſemicirculo
                <lb/>
              minor.</note>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12420" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s12421" xml:space="preserve">♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12422" xml:space="preserve">arcus datus comprehendat grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12423" xml:space="preserve">110. </s>
            <s xml:id="echoid-s12424" xml:space="preserve">Detrahemus ipſum ex ſemicirculo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12425" xml:space="preserve">reliqui ar-
              <lb/>
            cus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12426" xml:space="preserve">70. </s>
            <s xml:id="echoid-s12427" xml:space="preserve">ab altero ęquinoctio inchoati aſcenſionem rectam inuestigabimus, vt prius, eam{q́ue} ex ſemi-
              <lb/>
            circulo auferemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12428" xml:space="preserve">Remanebit enim aſcenſio recta arcus propoſiti, cum totus ſemicir culus ab ♈, vſque
              <lb/>
            ad ♎, habeat reſpondentem ſemicirculum Aequatoris pro aſcenſione recta. </s>
            <s xml:id="echoid-s12429" xml:space="preserve">Vt quoniam grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12430" xml:space="preserve">70. </s>
            <s xml:id="echoid-s12431" xml:space="preserve">ha-
              <lb/>
            bent aſcenſionem rectam grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12432" xml:space="preserve">68. </s>
            <s xml:id="echoid-s12433" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12434" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12435" xml:space="preserve">quę ablata ex grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12436" xml:space="preserve">180. </s>
            <s xml:id="echoid-s12437" xml:space="preserve">relinquit aſcenſionem rectam grad.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12438" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0210-06" xlink:href="note-0210-06a" xml:space="preserve">40</note>
            111. </s>
            <s xml:id="echoid-s12439" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12440" xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:id="echoid-s12441" xml:space="preserve">reſpondentem arcui Eclipticæ grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12442" xml:space="preserve">110. </s>
            <s xml:id="echoid-s12443" xml:space="preserve">hoc eſt, gradui 20. </s>
            <s xml:id="echoid-s12444" xml:space="preserve">♋.</s>
            <s xml:id="echoid-s12445" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12446" xml:space="preserve">AT ſi arcus Eclipticæ à principio ♈, inchoatus ſit ſemicirculus, ita vt in principio ♎, finiatur, erit
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-07" xlink:href="note-0210-07a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <unsure/>
                <lb/>
              Eclipticæ ſemi-
                <lb/>
              circulus eſt.</note>
            quoque eius recta aſcenſio ſemicirculus, vt patet.</s>
            <s xml:id="echoid-s12447" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12448" xml:space="preserve">ARCV Eclipticę ſemicirculum ſuperante, ita tamen, vt tribus quadrantibus minor ſit, auferemus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-08" xlink:href="note-0210-08a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <lb/>
              Eclipticæ ſemi-
                <lb/>
              circulo maior
                <lb/>
              eſt, minor autẽ
                <lb/>
              tribus quadran
                <lb/>
              tibus.</note>
            ex eo ſemicirculum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12449" xml:space="preserve">reliqui arcus à principio ♎, inchoati aſcenſionem rectam inuentam, vt prius, ſe-
              <lb/>
            micirculo adijciemus, vt habeamus aſcenſionem rectam dati arcus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12450" xml:space="preserve">Vt ſi quęratur recta aſcenſio grad.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12451" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s12452" xml:space="preserve">♐, ita vt totus arcus Eclipticę à principio ♈, computatus contineat grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12453" xml:space="preserve">250. </s>
            <s xml:id="echoid-s12454" xml:space="preserve">Detracto ſemicir-
              <lb/>
            culo ex grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12455" xml:space="preserve">250. </s>
            <s xml:id="echoid-s12456" xml:space="preserve">reliqui fiunt grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12457" xml:space="preserve">70. </s>
            <s xml:id="echoid-s12458" xml:space="preserve">huius arcus aſcenſio recta grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12459" xml:space="preserve">68. </s>
            <s xml:id="echoid-s12460" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12461" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12462" xml:space="preserve">inuenta, vt prius, ſi
              <lb/>
            addatur ſemicir culo, conficientur grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12463" xml:space="preserve">248. </s>
            <s xml:id="echoid-s12464" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12465" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12466" xml:space="preserve">pro aſcenſione recta oblati arcus.</s>
            <s xml:id="echoid-s12467" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12468" xml:space="preserve">SI verò datus arcus comprehendat tres quadrantes, habebit eius aſcenſio recta tres ctiam qua-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-09" xlink:href="note-0210-09a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <lb/>
              Eclipticæ com-
                <lb/>
              plectitur tres
                <lb/>
              quadrantes.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-10" xlink:href="note-0210-10a" xml:space="preserve">50</note>
            drantes, vt ex dictis patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s12469" xml:space="preserve">Nam prior ſemicirculus habet ſemicirculum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12470" xml:space="preserve">reliquus quadrans qua-
              <lb/>
            drantem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12471" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s12472" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12473" xml:space="preserve">SI denique propoſitus arcus tres quadrantes ſuperauerit, auferendus erit ex toto circulo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12474" xml:space="preserve">reliqui
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-11" xlink:href="note-0210-11a" xml:space="preserve">Quando arcus
                <lb/>
              Eclipticæ tribus
                <lb/>
              quadrantibus
                <lb/>
              maior eſt.</note>
            arcus ab ♈, inchoati aſcenſio recta inuenta, vt antea, ex toto circulo detrahenda. </s>
            <s xml:id="echoid-s12475" xml:space="preserve">Relinquetur enim re-
              <lb/>
            cta aſcenſio datiarcus, cum tota Ecliptica cum toto Aequatore aſcendat. </s>
            <s xml:id="echoid-s12476" xml:space="preserve">Vt ſidatus arcus contineat
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12477" xml:space="preserve">290. </s>
            <s xml:id="echoid-s12478" xml:space="preserve">ita vt terminetur ingrad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12479" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s12480" xml:space="preserve">♑, deducemus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12481" xml:space="preserve">290. </s>
            <s xml:id="echoid-s12482" xml:space="preserve">ex 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s12483" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12484" xml:space="preserve">reliqui arcus grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12485" xml:space="preserve">70.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12486" xml:space="preserve">aſcenſionem rectam grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12487" xml:space="preserve">68. </s>
            <s xml:id="echoid-s12488" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12489" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s12490" xml:space="preserve">inuentam, vt prius, ex grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12491" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s12492" xml:space="preserve">ſubducemus, vt relinquantur
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12493" xml:space="preserve">291. </s>
            <s xml:id="echoid-s12494" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s12495" xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:id="echoid-s12496" xml:space="preserve">pro aſcenſione recta arcus propoſiti.</s>
            <s xml:id="echoid-s12497" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12498" xml:space="preserve">PERSPICVVM eſt ex his, qua ratione tabula aſcenſionum rectarum ſit conſtruenda. </s>
            <s xml:id="echoid-s12499" xml:space="preserve">Nam ſi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0210-12" xlink:href="note-0210-12a" xml:space="preserve">Quo pacto tabu
                <lb/>
              la aſcenſionum
                <lb/>
              rectarum con-
                <lb/>
              ſtruenda.</note>
            aſcenſiones rectę inueſtigentur omnium ar cuum Eclipticę à principio ♈, vſque ad finem ♊, babebimus
              <lb/>
            aſcenſiones rectas omnium punctorum primi quadrantis Eclipticę. </s>
            <s xml:id="echoid-s12500" xml:space="preserve">Quod ſi ſingulas ex ſemicirculo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>