Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
[151.] 24. In ſitu. 44. 59. 61. 62. 97 p 4.
[152.] 25. In ſoliditate & figura. 98. 97. 95. 50. 65 p 4.
[153.] 26. In magnitudine. 28 p 4.
[154.] 27. In diuiſione, & continuatione & numero 109 p 4.
[155.] 28. In motu & quiete. 138 p 4.
[156.] 29. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[157.] 30. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[158.] 31. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[159.] 32. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[160.] 33. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
< >
page |< < (207) of 778 > >|
213207OPTICAE LIBER VI. gulus g b e eſt rectus. Ergo [per 47 p 1] quadratum lineæ g o ualet quadratum lineæ b g & qua-
dratum lineæ b o.
Similiter quadratum g e ua
181[Figure 181]t n q z g m b ſ f h r a d e k o let quadrata g b & b e.
Et quoniam b e & b o
ſunt æquales:
[per concluſionem] & g b com
munis:
erit g o ęqualis g e [quia ipſarum qua-
drata æqualia.
] Igitur [per 5 p 1] angulus g o
e ęqualis angulo g e o.
Ducta autem perpen-
diculari ſuper axem z g n:
æquidiſtãs erit e o:
[per 30 p 1] cum ſit æquidiſtans m b l.
Igitur
[per 29 p 1] angulus t g n æqualis angulo g o
e:
& angulus n g e æqualis angulo g e o: quare
angulus t g n æqualis n g e.
Cum autem t g o,
n g z ſint in eadem ſuperficie, in qua g.
Ergo
puncta o, g, terunt in eadẽ ſuperficie:
& ita in
eadẽ ſuperficie ſunt lineę e g, o g t g [ք 1 p 11.
]
Igitur t reflectitur ad e à pũcto g.
Sumpto aũt
in linea th puncto h eiuſdem longitudinis à puncto q, cuius eſt punctũ t, & linea ducta h o:
tranſibit
quidẽ per punctũ lineæ a g:
tranſeat per punctũ a: ductaq́; à puncto a ſuper axẽ perpendiculari d a,
& linea e a:
erit, ſicut prius, probare: quòd duo anguli a b o, a b e recti: & duo latera a o, a e æqualia:
& duo anguli h a r, e a r æquales:
& ita h reflectetur ad e à puncto a. Similiter ſumpto quocunq, pun
cto lineę t h:
erit probare, quòd reflectatur ab aliquo puncto lineę a g. Quare linea th reflectetur à
linea longitudinis, quæ eſt a g.
27. Si uiſ{us} ſit extra planum lineæ rectæ, axi ſpeculi cylindracei conuexi parallelæ: imago ui-
debitur parum curua, & minor ipſaparallela. 51 p 7.
REſtat probare imaginem lineę t h eſſe curuã. Palàm ex prædictis, quòd q reflectitur ad e à pun
cto b, quod eſt punctum circuli.
Sed cum ſic reflectatur à circulo: ſi ducatur linea à puncto q,
ad centrum illius circuli:
concurret cum perpendiculari ducta à puncto b: [quia perpendicu
laris illa tranſit per eiuſdem circuli centrum, ut oſtenſum eſt 16 n 5] & erit cõcurſus in puncto axis.

Ducatur ergo q l, concurrens cum m l in puncto axis:
quod eſt l: & eſt centrum circuli f b: & produ-
catur e b, quouſq;
concurrat cum q l. Sit concurſus in puncto c. Erit c imago q: & eſt c in ſuperficie,
in qua ſunt lineæ q h, & axis, & linea longitudinis a g [per 1 p 11.
] Palàm etiam [è 31 n 4] quod t refle
ctitur ad e, à puncto ſectionis columnaris, ſcilicet à puncto g.
Eſt autem à puncto t unam ducere per
pendicularem, ſuper lineam contingentem in aliquo puncto ſectionem:
quæ quidem concurret cũ
perpendiculari ducta à puncto g:
quæ eſt n g z, ſub axe, id eſt, ſub puncto z: quod eſt concurſus per-
pendicularis n z & axis [per 24 n.
] Quoniam ducta linea t z: erit angulus t z n acutus: [quia conti-
nuato axe k z ultra z in y:
erit angulus n z y rectus per fabricationẽ & 29 p 1. ] Producatur n z ultra z
in x.
Ducatur ergo t x, concurrens cum n z in puncto x: & producatur e g, donec concurrat cum
t x in puncto i.
Erit i imago puncti t [per 4 n 5. ] Similiter ducta à puncto h linea, quæ ſit orthogona
lis ſuper lineam, contingentem ſpeculum in puncto aliquo ſectionis, à quo h reflectitur ad e:
cõcur-
ret cum perpendiculari d a r, ſub puncto d, quod eſt punctum axis [per 24 n.
] Concurrat in puncto
p:
& producatur e a, donec concurrat cũ h p in puncto s. Erit imago puncti h punctum s [per 4 n 5. ]
182[Figure 182]t i y n q g z x m b c ſ f h s r a d p e k o u Ducatur autem linea s t.
Palàm, cum linea t i concurrat cum perpendiculari n z, quæ eſt æquidiſtãs
lineę e o:
concurret cum linea e o [per lemma Procli ad 29 p 1. ] Sit concurſus in u. Similiter linea h
s, quoniam concurrit cum perpendiculari d a r, quæ eſt æquidiſtans e o:
cõcurret cum e o. Sed quo-
niam ſitus t, reſpectu puncti e, idem eſt cum ſitu h & eadem longitudo:
[quia th parallela eſt axi ex
theſi.
] Similiter ſitus puncti t & puncti h ad punctum q idem [ut præcedente numero patuit] & pũ
ctorum i, s, reſpectu o, etiam eſt idem:
erit idem ſitus linearum t i, h s, reſpectu lineæ e o. Igitur li-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index