Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
201 195
202 196
203 197
204 198
205 199
206 200
207 201
208 202
209 203
210 204
211 205
212 206
213 207
214 208
215 209
216 210
217 211
218 212
219 213
220 214
221 215
222 216
223 217
224 218
225 219
226 220
227 221
228 222
229 223
230 224
< >
page |< < (207) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div493" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14414" xml:space="preserve">
              <pb o="207" file="0213" n="213" rhead="OPTICAE LIBER VI."/>
            gulus g b e eſt rectus.</s>
            <s xml:id="echoid-s14415" xml:space="preserve"> Ergo [per 47 p 1] quadratum lineæ g o ualet quadratum lineæ b g & qua-
              <lb/>
            dratum lineæ b o.</s>
            <s xml:id="echoid-s14416" xml:space="preserve"> Similiter quadratum g e ua
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0213-01" xlink:href="fig-0213-01a" number="181">
                <variables xml:id="echoid-variables171" xml:space="preserve">t n q z g m b ſ f h r a d e k o</variables>
              </figure>
            let quadrata g b & b e.</s>
            <s xml:id="echoid-s14417" xml:space="preserve"> Et quoniam b e & b o
              <lb/>
            ſunt æquales:</s>
            <s xml:id="echoid-s14418" xml:space="preserve"> [per concluſionem] & g b com
              <lb/>
            munis:</s>
            <s xml:id="echoid-s14419" xml:space="preserve"> erit g o ęqualis g e [quia ipſarum qua-
              <lb/>
            drata æqualia.</s>
            <s xml:id="echoid-s14420" xml:space="preserve">] Igitur [per 5 p 1] angulus g o
              <lb/>
            e ęqualis angulo g e o.</s>
            <s xml:id="echoid-s14421" xml:space="preserve"> Ducta autem perpen-
              <lb/>
            diculari ſuper axem z g n:</s>
            <s xml:id="echoid-s14422" xml:space="preserve"> æquidiſtãs erit e o:</s>
            <s xml:id="echoid-s14423" xml:space="preserve">
              <lb/>
            [per 30 p 1] cum ſit æquidiſtans m b l.</s>
            <s xml:id="echoid-s14424" xml:space="preserve"> Igitur
              <lb/>
            [per 29 p 1] angulus t g n æqualis angulo g o
              <lb/>
            e:</s>
            <s xml:id="echoid-s14425" xml:space="preserve"> & angulus n g e æqualis angulo g e o:</s>
            <s xml:id="echoid-s14426" xml:space="preserve"> quare
              <lb/>
            angulus t g n æqualis n g e.</s>
            <s xml:id="echoid-s14427" xml:space="preserve"> Cum autem t g o,
              <lb/>
            n g z ſint in eadem ſuperficie, in qua g.</s>
            <s xml:id="echoid-s14428" xml:space="preserve"> Ergo
              <lb/>
            puncta o, g, terunt in eadẽ ſuperficie:</s>
            <s xml:id="echoid-s14429" xml:space="preserve"> & ita in
              <lb/>
            eadẽ ſuperficie ſunt lineę e g, o g t g [ք 1 p 11.</s>
            <s xml:id="echoid-s14430" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            Igitur t reflectitur ad e à pũcto g.</s>
            <s xml:id="echoid-s14431" xml:space="preserve"> Sumpto aũt
              <lb/>
            in linea th puncto h eiuſdem longitudinis à puncto q, cuius eſt punctũ t, & linea ducta h o:</s>
            <s xml:id="echoid-s14432" xml:space="preserve"> tranſibit
              <lb/>
            quidẽ per punctũ lineæ a g:</s>
            <s xml:id="echoid-s14433" xml:space="preserve"> tranſeat per punctũ a:</s>
            <s xml:id="echoid-s14434" xml:space="preserve"> ductaq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s14435" xml:space="preserve"> à puncto a ſuper axẽ perpendiculari d a,
              <lb/>
            & linea e a:</s>
            <s xml:id="echoid-s14436" xml:space="preserve"> erit, ſicut prius, probare:</s>
            <s xml:id="echoid-s14437" xml:space="preserve"> quòd duo anguli a b o, a b e recti:</s>
            <s xml:id="echoid-s14438" xml:space="preserve"> & duo latera a o, a e æqualia:</s>
            <s xml:id="echoid-s14439" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & duo anguli h a r, e a r æquales:</s>
            <s xml:id="echoid-s14440" xml:space="preserve"> & ita h reflectetur ad e à puncto a.</s>
            <s xml:id="echoid-s14441" xml:space="preserve"> Similiter ſumpto quocunq, pun
              <lb/>
            cto lineę t h:</s>
            <s xml:id="echoid-s14442" xml:space="preserve"> erit probare, quòd reflectatur ab aliquo puncto lineę a g.</s>
            <s xml:id="echoid-s14443" xml:space="preserve"> Quare linea th reflectetur à
              <lb/>
            linea longitudinis, quæ eſt a g.</s>
            <s xml:id="echoid-s14444" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div495" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head441" xml:space="preserve" style="it">27. Si uiſ{us} ſit extra planum lineæ rectæ, axi ſpeculi cylindracei conuexi parallelæ: imago ui-
            <lb/>
          debitur parum curua, & minor ipſaparallela. 51 p 7.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14445" xml:space="preserve">REſtat probare imaginem lineę t h eſſe curuã.</s>
            <s xml:id="echoid-s14446" xml:space="preserve"> Palàm ex prædictis, quòd q reflectitur ad e à pun
              <lb/>
            cto b, quod eſt punctum circuli.</s>
            <s xml:id="echoid-s14447" xml:space="preserve"> Sed cum ſic reflectatur à circulo:</s>
            <s xml:id="echoid-s14448" xml:space="preserve"> ſi ducatur linea à puncto q,
              <lb/>
            ad centrum illius circuli:</s>
            <s xml:id="echoid-s14449" xml:space="preserve"> concurret cum perpendiculari ducta à puncto b:</s>
            <s xml:id="echoid-s14450" xml:space="preserve"> [quia perpendicu
              <lb/>
            laris illa tranſit per eiuſdem circuli centrum, ut oſtenſum eſt 16 n 5] & erit cõcurſus in puncto axis.</s>
            <s xml:id="echoid-s14451" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ducatur ergo q l, concurrens cum m l in puncto axis:</s>
            <s xml:id="echoid-s14452" xml:space="preserve"> quod eſt l:</s>
            <s xml:id="echoid-s14453" xml:space="preserve"> & eſt centrum circuli f b:</s>
            <s xml:id="echoid-s14454" xml:space="preserve"> & produ-
              <lb/>
            catur e b, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s14455" xml:space="preserve"> concurrat cum q l.</s>
            <s xml:id="echoid-s14456" xml:space="preserve"> Sit concurſus in puncto c.</s>
            <s xml:id="echoid-s14457" xml:space="preserve"> Erit c imago q:</s>
            <s xml:id="echoid-s14458" xml:space="preserve"> & eſt c in ſuperficie,
              <lb/>
            in qua ſunt lineæ q h, & axis, & linea longitudinis a g [per 1 p 11.</s>
            <s xml:id="echoid-s14459" xml:space="preserve">] Palàm etiam [è 31 n 4] quod t refle
              <lb/>
            ctitur ad e, à puncto ſectionis columnaris, ſcilicet à puncto g.</s>
            <s xml:id="echoid-s14460" xml:space="preserve"> Eſt autem à puncto t unam ducere per
              <lb/>
            pendicularem, ſuper lineam contingentem in aliquo puncto ſectionem:</s>
            <s xml:id="echoid-s14461" xml:space="preserve"> quæ quidem concurret cũ
              <lb/>
            perpendiculari ducta à puncto g:</s>
            <s xml:id="echoid-s14462" xml:space="preserve"> quæ eſt n g z, ſub axe, id eſt, ſub puncto z:</s>
            <s xml:id="echoid-s14463" xml:space="preserve"> quod eſt concurſus per-
              <lb/>
            pendicularis n z & axis [per 24 n.</s>
            <s xml:id="echoid-s14464" xml:space="preserve">] Quoniam ducta linea t z:</s>
            <s xml:id="echoid-s14465" xml:space="preserve"> erit angulus t z n acutus:</s>
            <s xml:id="echoid-s14466" xml:space="preserve"> [quia conti-
              <lb/>
            nuato axe k z ultra z in y:</s>
            <s xml:id="echoid-s14467" xml:space="preserve"> erit angulus n z y rectus per fabricationẽ & 29 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s14468" xml:space="preserve">] Producatur n z ultra z
              <lb/>
            in x.</s>
            <s xml:id="echoid-s14469" xml:space="preserve"> Ducatur ergo t x, concurrens cum n z in puncto x:</s>
            <s xml:id="echoid-s14470" xml:space="preserve"> & producatur e g, donec concurrat cum
              <lb/>
            t x in puncto i.</s>
            <s xml:id="echoid-s14471" xml:space="preserve"> Erit i imago puncti t [per 4 n 5.</s>
            <s xml:id="echoid-s14472" xml:space="preserve">] Similiter ducta à puncto h linea, quæ ſit orthogona
              <lb/>
            lis ſuper lineam, contingentem ſpeculum in puncto aliquo ſectionis, à quo h reflectitur ad e:</s>
            <s xml:id="echoid-s14473" xml:space="preserve"> cõcur-
              <lb/>
            ret cum perpendiculari d a r, ſub puncto d, quod eſt punctum axis [per 24 n.</s>
            <s xml:id="echoid-s14474" xml:space="preserve">] Concurrat in puncto
              <lb/>
            p:</s>
            <s xml:id="echoid-s14475" xml:space="preserve"> & producatur e a, donec concurrat cũ h p in puncto s.</s>
            <s xml:id="echoid-s14476" xml:space="preserve"> Erit imago puncti h punctum s [per 4 n 5.</s>
            <s xml:id="echoid-s14477" xml:space="preserve">]
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0213-02" xlink:href="fig-0213-02a" number="182">
                <variables xml:id="echoid-variables172" xml:space="preserve">t i y n q g z x m b c ſ f h s r a d p e k o u</variables>
              </figure>
            Ducatur autem linea s t.</s>
            <s xml:id="echoid-s14478" xml:space="preserve"> Palàm, cum linea t i concurrat cum perpendiculari n z, quæ eſt æquidiſtãs
              <lb/>
            lineę e o:</s>
            <s xml:id="echoid-s14479" xml:space="preserve"> concurret cum linea e o [per lemma Procli ad 29 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s14480" xml:space="preserve">] Sit concurſus in u.</s>
            <s xml:id="echoid-s14481" xml:space="preserve"> Similiter linea h
              <lb/>
            s, quoniam concurrit cum perpendiculari d a r, quæ eſt æquidiſtans e o:</s>
            <s xml:id="echoid-s14482" xml:space="preserve"> cõcurret cum e o.</s>
            <s xml:id="echoid-s14483" xml:space="preserve"> Sed quo-
              <lb/>
            niam ſitus t, reſpectu puncti e, idem eſt cum ſitu h & eadem longitudo:</s>
            <s xml:id="echoid-s14484" xml:space="preserve"> [quia th parallela eſt axi ex
              <lb/>
            theſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s14485" xml:space="preserve">] Similiter ſitus puncti t & puncti h ad punctum q idem [ut præcedente numero patuit] & pũ
              <lb/>
            ctorum i, s, reſpectu o, etiam eſt idem:</s>
            <s xml:id="echoid-s14486" xml:space="preserve"> erit idem ſitus linearum t i, h s, reſpectu lineæ e o.</s>
            <s xml:id="echoid-s14487" xml:space="preserve"> Igitur li-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>