213191DE ARCHITEC. LIB. V.
deſignabunt compoſitionem, &
vnus medius contra ſe valuas regias ha-
bere debet, & qui erunt dextra ac ſiniſtra, hoſpitalium deſignabunt com-
poſitionem, extremi duo ſpectabunt itinera verſurarum. Gradus ſpecta-
culorum, vbiſubſellia componantur, ne minus alti ſint palmopede, ne
plus pede & digitis ſex. Latitudines eorum ne plus pedes duo ſemis, ne
minus pedes duo conſtituantur.
bere debet, & qui erunt dextra ac ſiniſtra, hoſpitalium deſignabunt com-
poſitionem, extremi duo ſpectabunt itinera verſurarum. Gradus ſpecta-
culorum, vbiſubſellia componantur, ne minus alti ſint palmopede, ne
plus pede & digitis ſex. Latitudines eorum ne plus pedes duo ſemis, ne
minus pedes duo conſtituantur.
IN CAPVT VI. ANNOTAT.
Quam magna futura eſt perímetros ímí.
] Hic eſt ſenſ{us}, cum li-
neam duxeris, quantam velis frontem extruendi theatri patere, in ei{us} medio col-
locato circini pede ſtatario ſiue immobili, quod hîc centrum vocat, vti in capite pri-
mo libri tertij, diducto\’ circino ad vtrumuis cornu ductæ lineæ, circumagatur
rotundatio.
neam duxeris, quantam velis frontem extruendi theatri patere, in ei{us} medio col-
locato circini pede ſtatario ſiue immobili, quod hîc centrum vocat, vti in capite pri-
mo libri tertij, diducto\’ circino ad vtrumuis cornu ductæ lineæ, circumagatur
rotundatio.
Ex muſíca conuenientía aſtrorum.
] Vide quæ ſcripſi in caput ſe-
cundum libri primi.
cundum libri primi.
Quæ díſíungat proſcenij pulpítum.
] Proſcenium autore Diomede
eſt loc{us} ante ſcenam. Ibi erat pulpitum, in quod actores fabularum prodirent. Sce-
na itaque erat altior pulpito, pulpitum alti{us} orchestra, in qua erant ſenatorum
& honorificentißimorum apud Romanos loca, & apud Græcos ſcenici ſu{as} perſi-
ciebant actiones.
eſt loc{us} ante ſcenam. Ibi erat pulpitum, in quod actores fabularum prodirent. Sce-
na itaque erat altior pulpito, pulpitum alti{us} orchestra, in qua erant ſenatorum
& honorificentißimorum apud Romanos loca, & apud Græcos ſcenici ſu{as} perſi-
ciebant actiones.
Quod omnes artífíces in ſcenam dant operam.
] Sec{us} apud
Græcos, apud quos, cum reliqui artifices per orcheſtram ſua peragant, ſoli Comici, &
Tragici ſu{as} in ſcena præstant actiones. Eſt autem ſcena, vt Caßiodoro placet Varia-
rum, lib. III. frons theatri, id eſt ea theatri pars, quæ ab vno ei{us} cornu ad alte-
rum cum coopertura ducebatur, quod fieret theatrum in hemicycli ferè formam-
Ea aut verſatilis fuit, quum ſubitò tota machinis quibuſdam verteretur, & aliam
picturæ faciem ostenderet, aut ductilis, quum tractis tabulatis hac atque illac ſpe-
cies picturæ nudaretur interior. Autor Serui{us} lib. III. Georg. Sed libet Caßio-
dori verba de theatri origine referre, ſunt autem ex epistola ad Symmachum.
Cum agricultores, inquit, feriatis dieb{us} ſacra diuerſis numinib{us} per lucos vicos\’
celebrarent, Athenienſes primum agreste principium, in vrbanum ſpectaculum
collegerunt, theatrum Græco vocabulo viſorium nominantes, quòd emin{us} astanti-
b{us} turba conueniens ſine aliquo impedimento videatur. Frons autem theatri ſcena
dicitur, ab vmbra luci denſißima, vbi à pastorib{us} inchoante verno diuerſis ſonis
carmina cantabantur. Hacten{us} Caßiodor{us}. Labeo verò apud Vlpianum Pandect.
lib. III. de ijs qui notantur infamia, ſcenam definit eſſe eam, quæ ludorum facien-
dorum cauſa quolibet loco vbi quis conſistat, moueatur\’ ſpectaculum ſui præbitu-
r{us}, poſita ſit, in publico priuato\’, vel in vico, quo tandem paßim homines ſpectacu-
li cauſa admittantur. Placid{us} verò grãmatic{us} dicit eſſe cameram hincinde com-
poſitam, quæ vmbræ loco in theatro erat, in quo ludi actitabantur: item ſcenam vo-
cari arborum in ſe incubantium quaſi concameratam denſationem, vt ſubterpo-
ſitos tegere poßit: item compoſitionem alicui{us} criminis, quæ digna ſit in theatro ex-
clamationib{us} tragicis.
Græcos, apud quos, cum reliqui artifices per orcheſtram ſua peragant, ſoli Comici, &
Tragici ſu{as} in ſcena præstant actiones. Eſt autem ſcena, vt Caßiodoro placet Varia-
rum, lib. III. frons theatri, id eſt ea theatri pars, quæ ab vno ei{us} cornu ad alte-
rum cum coopertura ducebatur, quod fieret theatrum in hemicycli ferè formam-
Ea aut verſatilis fuit, quum ſubitò tota machinis quibuſdam verteretur, & aliam
picturæ faciem ostenderet, aut ductilis, quum tractis tabulatis hac atque illac ſpe-
cies picturæ nudaretur interior. Autor Serui{us} lib. III. Georg. Sed libet Caßio-
dori verba de theatri origine referre, ſunt autem ex epistola ad Symmachum.
Cum agricultores, inquit, feriatis dieb{us} ſacra diuerſis numinib{us} per lucos vicos\’
celebrarent, Athenienſes primum agreste principium, in vrbanum ſpectaculum
collegerunt, theatrum Græco vocabulo viſorium nominantes, quòd emin{us} astanti-
b{us} turba conueniens ſine aliquo impedimento videatur. Frons autem theatri ſcena
dicitur, ab vmbra luci denſißima, vbi à pastorib{us} inchoante verno diuerſis ſonis
carmina cantabantur. Hacten{us} Caßiodor{us}. Labeo verò apud Vlpianum Pandect.
lib. III. de ijs qui notantur infamia, ſcenam definit eſſe eam, quæ ludorum facien-
dorum cauſa quolibet loco vbi quis conſistat, moueatur\’ ſpectaculum ſui præbitu-
r{us}, poſita ſit, in publico priuato\’, vel in vico, quo tandem paßim homines ſpectacu-
li cauſa admittantur. Placid{us} verò grãmatic{us} dicit eſſe cameram hincinde com-
poſitam, quæ vmbræ loco in theatro erat, in quo ludi actitabantur: item ſcenam vo-
cari arborum in ſe incubantium quaſi concameratam denſationem, vt ſubterpo-
ſitos tegere poßit: item compoſitionem alicui{us} criminis, quæ digna ſit in theatro ex-
clamationib{us} tragicis.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib