214192M. VITRVVII POLL.
Extremí duo ſpectabunt ítínera verſurarum.
] Verſuræ ſunt, vbi
vno latere abſoluto, in aliud deflecti neceſſe eſt. Columella lib. II. cap. II. de aran-
tib{us} iuuencis loquens, Sed nec in media parte verſuræ conſistat, & paulò pòſt.
Cum ventum erit ad verſuram, in priorem partem iugum propellat. id eſt cum
ventum erit ad extremum ſulcum, & reflectendum erit, vt alium proſcindat. Vi-
truui{us} cap. XI. hui{us} libri, pro angulo interiore coniunctarum ad angulos rectos
porticuum dixit, vti capite duodecimo pro curuatura. Hoc verò loco ſunt portic{us}
à ſcena ad theatri cornua ductæ, non quidem pertinentes: vti ex theatro Marcelli
obſeruauim{us}. Quanquam in eo, quod Polæ, quæ vrbs eſt Dalmatiæ, cernitur, ad
ipſa cornua ita procurrunt, vt liceat ipſum theatrum plano pede ex eis ingredi.
vno latere abſoluto, in aliud deflecti neceſſe eſt. Columella lib. II. cap. II. de aran-
tib{us} iuuencis loquens, Sed nec in media parte verſuræ conſistat, & paulò pòſt.
Cum ventum erit ad verſuram, in priorem partem iugum propellat. id eſt cum
ventum erit ad extremum ſulcum, & reflectendum erit, vt alium proſcindat. Vi-
truui{us} cap. XI. hui{us} libri, pro angulo interiore coniunctarum ad angulos rectos
porticuum dixit, vti capite duodecimo pro curuatura. Hoc verò loco ſunt portic{us}
à ſcena ad theatri cornua ductæ, non quidem pertinentes: vti ex theatro Marcelli
obſeruauim{us}. Quanquam in eo, quod Polæ, quæ vrbs eſt Dalmatiæ, cernitur, ad
ipſa cornua ita procurrunt, vt liceat ipſum theatrum plano pede ex eis ingredi.
Ne mínus altí ſínt palmopede.
] Id eſt viginti digitis, ſiue palmis
quinque, dictione compoſita, de qua alibi fuſi{us} ſcribem{us}.
quinque, dictione compoſita, de qua alibi fuſi{us} ſcribem{us}.
De tecto portic{us} theatri. # CAP. VII.
TECTVM porticus, quod futurum eſt in ſumma
gradatione, cum ſcenæ altitudine libratum perficia-
tur. Ideo quod vox creſcens, æqualiter ad ſummas gra-
dationes, & tectum perueniet. Nanq; ſi non erit æqua-
le, quo minus ſuerit altum, vox præripietur ad eam
altitudinem, ad quam perueniet primo. Orcheſtra in-
ter gradus imos, quam diametron habuerit, eius ſexta pars ſumatur, & in
cornibus circumq́; aditus, ad eius menſuræ perpendiculum inferiores ſe-
des præcidantur, & quæ præciſio fuerit, ibi conſtituantur itinerum ſu-
percilia: ita enim ſatis altitudinem habebunt eorum conformationes. Sce-
næ longitudo ad orcheſtræ diametron, duplex fieri debet. Podij altitu-
do ab libramento pulpiti cum corona & lyſi, duodecima orcheſtræ dia-
metri. Supra podium columnæ cum capitulis & ſpiris, altæ quarta parte
eiuſdem diametri. Epiſtylia & ornamenta earum columnarum, altitu-
dinis quinta parte. Pluteum inſuper cum vnda & corona inferioris plu-
tei dimidia parte: ſupra id pluteum columnæ quarta parte minore altitu-
dine ſint, quàm inferiores. Epiſtylia & ornamenta earum columnarum
quinta parte. Item ſi tertia epiſcenos futura erit, mediani plutei ſum-
mum ſit dimidia parte. Columnæ ſummæ medianarum minus altæ ſint
quarta parte. Epiſtylia cum coronis earum columnarum, item habeant
altitudinis quintam partem. Nec tamen in omnibus theatris ſymmetriæ
ad omnes rationes & effectus poſſunt reſpondere, ſed oportet Archite-
ctum animaduertere, quibus proportionibus neceſſe ſit ſequi ſymme-
triam, & quibus rationibus ad loci naturam, aut magnitudinem opus de-
beat temperari. Sunt enim res, quas in puſillo, & in magno theatro, ne-
ceſſe eſt eadem magnitudine fieri propter vſum, vtigradus, diazomata,
pluteos, itinera, aſcenſus, pulpita, tribunalia, & ſiqua alia
gradatione, cum ſcenæ altitudine libratum perficia-
tur. Ideo quod vox creſcens, æqualiter ad ſummas gra-
dationes, & tectum perueniet. Nanq; ſi non erit æqua-
le, quo minus ſuerit altum, vox præripietur ad eam
altitudinem, ad quam perueniet primo. Orcheſtra in-
ter gradus imos, quam diametron habuerit, eius ſexta pars ſumatur, & in
cornibus circumq́; aditus, ad eius menſuræ perpendiculum inferiores ſe-
des præcidantur, & quæ præciſio fuerit, ibi conſtituantur itinerum ſu-
percilia: ita enim ſatis altitudinem habebunt eorum conformationes. Sce-
næ longitudo ad orcheſtræ diametron, duplex fieri debet. Podij altitu-
do ab libramento pulpiti cum corona & lyſi, duodecima orcheſtræ dia-
metri. Supra podium columnæ cum capitulis & ſpiris, altæ quarta parte
eiuſdem diametri. Epiſtylia & ornamenta earum columnarum, altitu-
dinis quinta parte. Pluteum inſuper cum vnda & corona inferioris plu-
tei dimidia parte: ſupra id pluteum columnæ quarta parte minore altitu-
dine ſint, quàm inferiores. Epiſtylia & ornamenta earum columnarum
quinta parte. Item ſi tertia epiſcenos futura erit, mediani plutei ſum-
mum ſit dimidia parte. Columnæ ſummæ medianarum minus altæ ſint
quarta parte. Epiſtylia cum coronis earum columnarum, item habeant
altitudinis quintam partem. Nec tamen in omnibus theatris ſymmetriæ
ad omnes rationes & effectus poſſunt reſpondere, ſed oportet Archite-
ctum animaduertere, quibus proportionibus neceſſe ſit ſequi ſymme-
triam, & quibus rationibus ad loci naturam, aut magnitudinem opus de-
beat temperari. Sunt enim res, quas in puſillo, & in magno theatro, ne-
ceſſe eſt eadem magnitudine fieri propter vſum, vtigradus, diazomata,
pluteos, itinera, aſcenſus, pulpita, tribunalia, & ſiqua alia