Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[101] a. caftellumb. triplex im miflariumc. fornix a b c
[102] a. triplex im mifſariumb. ſpecusc. caſtellum a b c
[103] Hæc figura cõis eſſe põt & fiſtulis : & tubulis tã fi-ctilib{us} q̈ ligne is: quibus ho die nonnulli utuntur: & ra tio utrorũ eſt facilis: q̄ tñ ampliori deſcriptiõe ī digerer: ſed hæc mõ ſatis uifa eſt.
[104] c. mortatiũa. Fiſtuca feu uectes ligneib. opus ſigni num c b a
[105] a. latera qua-drati pedum denũ: qui effi ciunt areæ ped. quadra-to℞. ioo.b. linea dia- gõia: ex qua ſi ducat̃ qua-dratum .b. c. d.e.id erit pe dum quadra torum ducẽ-torum. a b c d
[106] a. regula pe dum trium.b. regula pe- dũ quatuorc. regula pe dum qnd. quadratũ pedũ noueme. quadratũ pedũ ſexdecĩf. quadratũ pedũ uiginti quin e d b a c f
[107] a. cõtinet par tes tres ab ſũ-ma coaxatio ne ad imum libramentũb. ſcapus par tium ꝗn cu ius inclinatio iuſta ratione ꝑficit̃: gradi buſ ſatis cõ moda.c. partiũ qua tuor: dũ rece-dim{us} ab imo ppendiculo partiũ trium uſ ad calcẽ ſcapi.d. retractio graduũ: quæ (ſi. c. fuerit pe dũ ſexdeci) ea erit ped. i.e. altitudo graduum: ea-dem ratione erit unciarũ nouem. e d b a c
[Figure 108]
[109] a. cylindrusb. meſolabiũ a b
[110] a. circulus at ticus.b. urſa maiorc. perſeusd. aurigae. geminif. tropicus cã cri.g. cancer.h. leoi. linea ecli- pticæK. taurusl. gorgoneũm. canisn. oriono. linea æqui noctialis.p. hydraq. nauis at- gosr. eridanusſ. lepus.t. canis ſyri{us}u. tropicus capricorni In hac ſigura & in ſequẽti nõ oĩa q̃ de-ſcribit auctor facta ſunt: nã ad ea deſcri-benda ſphera ſolida opus eſſet:& hodi ernus horum uſus diuer-ſus eſt. a b c d e f g h i j k l m n o p q u
[111] a. dracob. polusc. uulturd. tropicus cancrie. bootesf. coronag. ingenicu- latus.h. aquilai. delphinusk. fagittal. ophiuchusm. ſerpensn. equi duoo. uolucrisp. linea æqui noctialisq. librar. linea ecli- ptica.s. ſagitariust. capricorn{us}u. aquariusx. ſcorpiusy. coronaz. tropicus capricorni &. ara b{us}. piſcis me-redionalis. a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
[112] Vmbræ gno monis.a. roma gno mo.ix. um-bra. viii.b. tarentum gnomo .xi. umbra. ix.c. athene gnomo. iiii. umbra. iii.d. rhodus gnomo. vii. umbra. v.e. alexandria gnomo. v. umbra. iii.Eleuationes polif. alexandria gr. xxxvi.g. thodus gr. xxxvi.h. athene gr. xxxvii. & quartæ. i.i. tarentum gr. xxxix. & quartæ. iii.K. roma gr. xxxxii.Gnomonesa. gnomo ro mæ.b. gnomo athenarumc. gnomo rhodid. gnomo tarentie. gnomo alexandrieQuotiẽs me timur um-bras reduci mus gnomo nes ubi eft. a. & gnomo romæ a b c d e f g h i k
[113] orizonparsæſtuiagnomonaxonradiusæſtiu{us}æqnoclacotomusmonach{us}hibernushibernaAnalemmaLinea planitſæ a b c e f g h i k l m o p q s t u x
[114] Solare horo-logium Romæ!GnomonRadiusæſtiuusMaLacoRadius æquitom{us}noctialisnochushibernusLinea PlanitieiOrizon ♒ ♓ @ @ ♋ @ @ ♎ ♏ @ @
[115] a. ſpeculumbi taberna tõ ſoria a b
[116] a. Suculab. cheloniæc. fibulad. troclea ſeu rechamus.e. troclea ife- rior ſeu re chamusf. ferrei forfi- ces.g. ductarius funis.Orbiculi ſũt rotulæ quæ circũ axicu-los in trocle-is uerſantur. a b c d e f g
[117] a. ergatab. tympanũc. fibulatio a b c
[118] a. tignumb. retinaculac. cheloniũd. troclea fub q̃ regula poſita eſtf. ductarii fu nese. troclea quã græci epagonta no ſtri artemo nẽ dicunt b c d f a e
[119] a. ſcapi triẽta lesb. columnæc. armilla in qua choda ces qui in ca-pite colũnæ ſunt implum bati uertunt̃. a b c
[120] a. rotæ pedũ duodenumb. epiſtyliumc. chodix ꝗ uertitur in ar milla a b c
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
< >
page |< < of 256 > >|
216LIBER nes extollentes fundos intra modiolos uehementi pulſus crebritate, & ob-
turãtes foramina cymbalis ſuperiora, aera qui eſt ibi cluſus preſſionib{us} co-
actum, in fiſtulas cogunt, per quas in lignea concurrit &
per eius ceruices in
arcam, motione vero uectium vehementiore ſpiritus frequens compreſſus
epiſtomiorum a perturis influit, &
replet anima canales, Ita cũ pinnæ ma-
nibus tactæ propellũt &
reducunt cõtinenter regulas, alternis obturãt fora
mina alternis aperiundo ex muſicis artibus multiplicibus modulo℞ varie-
129[Figure 129]Quæ in hac
hydraulica
deſcriptione
dñr ab aucto
re non facile
pictura cõſeꝗ
pñt ꝗ̃obrẽ ſa
tis eſſe duxi
ſtudioſis ſuã
ꝑtẽ relĩquere
& ĩ extremo
libro uocabu
la declarare
tatibus ſonantes excitant uoces.
Quãtum potui niti ut obſcura res
per ſcripturã dilucide pronũciare
tur contendi, Sed hæc non eſt faci-
lis rõ, ne omnibus expedita ad ĩ-
telligendũ præter eos, qui in his ge
neribus habent exercitationẽ, Qd{us}
ſi qui parum intellexerĩt e ſcriptis
cum ipſam rem cognoſcent, profe
cto inuenient curioſe, &
ſubtiliter
omnia ordinata.
Qua ratiõe rheda vel naui ve
cti peractum iter dimetiamur.
# Caput. XIIII.
Tranſferatur nunc cogitatus ſcri
pturæ ad rationẽ non inutilem ſed
ſumma ſolertia a maioribus tradi-
tam qua in uia rheda ſedentes vel
mari nauigãtes ſcire poſſumus quot milia numero itineris fecerimus, Hoc
autẽ erit ſic.
Rotæ quæ erũt ĩ rheda ſint latæ per mediam diametron pedum
quaternũ &
ſextantis, vt cum finitum locum habeat in ſe rota, ab eo inci-
piat progrediens in ſolo viæ facere verſationẽ, perueniendo ad eam finitio-
nem a qua cœperit verſari, certum modum ſpatii habeat peractum pedum
xiis.
His ita præparatis tunc in rotæ modiolo ad partem interiorem tympa-
num ſtabiliter includatur habens extra frontem ſuæ rotundationis extantẽ
denticulum vnũ, Inſuper autẽ ad capſum rhedæ loculamentũ firmiter figa-
tur habens tympanum verſatile in cultro collocatum &
in axiculo conclu
ſum, In cuius tympani frontẽ denticuli perſiciãtur æqualiter diuiſi, nume-
ro quadringenti cõueniẽtes denticulo tympani inferioris, Præterea ſuperio
ri tympano ad latus figatur alter denticulus prominens extra dẽtes, Super
autem tertium tympanum planũ eadem ratione dentibus denticulo qui
in ſecundi tympani latere fuerit fixus, in eo tympano foramina fiãt, quã-
tum diurni itineris miliario℞ numero cum rheda poſſit exiri, min{us}

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index