Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (164) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="164" file="0216" n="216" rhead="THEORIÆ"/>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head xml:space="preserve">PARS III</head>
          <head style="it" xml:space="preserve">Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.</head>
          <p>
            <s xml:space="preserve">358. </s>
            <s xml:space="preserve">IN ſecunda hujuſce Operis parte, dum Theoriam meam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0216-01" xlink:href="note-0216-01a" xml:space="preserve">Agendum hic
                <lb/>
              primo de gene.
                <lb/>
              ralibus proprie-
                <lb/>
              tatibus corpo.
                <lb/>
              rum, tum de
                <lb/>
              diſcrimine in-
                <lb/>
              ter varias ſpe-
                <lb/>
              cies.</note>
            applicarem ad Mechanicam, multa identidem immi-
              <lb/>
            ſcui, quæ applicationi ad Phyſicam ſternerent viam,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">vero etiam ad eandem pertinerent; </s>
            <s xml:space="preserve">at hic, quæ pertinent
              <lb/>
            ad ipſam Phyſicam, ordinatius perſequar; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">primo quidem de
              <lb/>
            generalibus agam proprietatibus corporum, quas omnes omni-
              <lb/>
            no exhibet illa lex virium, quam initio primæ partis expo-
              <lb/>
            ſui; </s>
            <s xml:space="preserve">tum ex eadem præcipua diſcrimina deducam, quæ in-
              <lb/>
            ter diverſas obſervamus corporum ſpecies, & </s>
            <s xml:space="preserve">mutationes,
              <lb/>
            quæ ipſis accidunt, alterationes, atque transformationes evol-
              <lb/>
            vam.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">359. </s>
            <s xml:space="preserve">Primum igitur agam de Impenetrabilitate, de Exten-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0216-02" xlink:href="note-0216-02a" xml:space="preserve">Enumeratio
                <lb/>
              earum, de qui-
                <lb/>
              bu
                <gap/>
              agetur, &
                <lb/>
              e
                <unsure/>
              rdo.</note>
            ſione, de Figurabilitate, de Mole, Maſſa, & </s>
            <s xml:space="preserve">Denſitate, de
              <lb/>
            Inertia, de Mobilitate, de Continuitate motuum, de Æqua-
              <lb/>
            litate Actionis & </s>
            <s xml:space="preserve">Reactionis, de Diviſibilitate, & </s>
            <s xml:space="preserve">Componi-
              <lb/>
            bilitate, quam ego diviſibilitati in infinitum ſubſtituo, de Im-
              <lb/>
            mutabilitate primorum materiæ elementorum, de Gravitate,
              <lb/>
            de Cohæſione, quæ quidem generalia ſunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Tum agam de
              <lb/>
            Varietate Naturæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">particularibus proprietatibus corporum,
              <lb/>
            nimirum de varietate particularum, & </s>
            <s xml:space="preserve">maſſarum multiplici, de
              <lb/>
            Solidis, & </s>
            <s xml:space="preserve">Fluidis, de Elaſticis, & </s>
            <s xml:space="preserve">Mollibus, de Principiis
              <lb/>
            Chemicarum Operationum, ubi de Diſſolutione, Præcipitatio-
              <lb/>
            ne, Adhæſione, & </s>
            <s xml:space="preserve">Coaleſcentia, de Fermentatione, & </s>
            <s xml:space="preserve">emiſ-
              <lb/>
            ſione Vaporum, de Igne, & </s>
            <s xml:space="preserve">emiſſione Luminis; </s>
            <s xml:space="preserve">ac ipſis præ-
              <lb/>
            cipuis Luminis proprietatibus, de Odore, de Sapore, de Sono,
              <lb/>
            de Electricitate, de Magnetiſmo itidem aliquid innuam ſub fi-
              <lb/>
            nem; </s>
            <s xml:space="preserve">ac demum ad generaliora regreſſus, quid Alterationes,
              <lb/>
            Corruptiones, Transformationes mihi ſint, explicabo. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum
              <lb/>
            in horum pluribus rem a mea Theoria deducam tantummodo
              <lb/>
            ad communia principia, ex quibus peculiares ſingulorum tra.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ctatus pendent; </s>
            <s xml:space="preserve">ac alicubi methodum indicabo tantummodo,
              <lb/>
            quæ ad rei perquiſitionem aptiſſima mihi videatur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:space="preserve">Impenetrabilitas corporum a mea Theoria omnino ſpon-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0216-03" xlink:href="note-0216-03a" xml:space="preserve">Impenetrabili.
                <lb/>
              tas unde in hac
                <lb/>
              Theoria.</note>
            te fluit; </s>
            <s xml:space="preserve">fi enim in minimis diſtantiis agunt vires repulſivæ,
              <lb/>
            quæ iis in infinitum imminutis creſcant in infinitum ita, ut
              <lb/>
            pares ſint extinguendæ cuilibet velocitati utcunque magnæ, u-
              <lb/>
            tique non poteſt ulla finita vis, aut velocitas efficere, ut di-
              <lb/>
            ſtantia duorum punctorum evaneſcat, quod requiritur ad com-
              <lb/>
            penetrationem; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ad id præſtandum infinita Divina virtus,
              <lb/>
            quæ infinitam vim exerceat, vel infinitam producat velocita-
              <lb/>
            tem, ſola ſufficit.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>