Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Page concordance

< >
Scan Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21 1
22 2
23 3
24 4
25 5
26 6
27 7
28 8
29 9
30 10
< >
page |< < (2) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div23" type="section" level="1" n="23">
          <pb o="2" file="022" n="22" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div24" type="section" level="1" n="24">
          <head xml:id="echoid-head41" style="it" xml:space="preserve">Quid ſit Architectura, & de Architectis inſtituendis.</head>
          <head xml:id="echoid-head42" xml:space="preserve">CAPVT PRIMVM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">ARCHITECTVRA, eſt ſcientia pluri-
              <lb/>
            bus diſciplinis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">varijs eruditionibus orna-
              <lb/>
            ta, cuius iudicio probantur omnia, quæ à cæ-
              <lb/>
            teris artibus perficiuntur, opera. </s>
            <s xml:id="echoid-s1231" xml:space="preserve">Ea naſcitur
              <lb/>
            ex fabrica, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1232" xml:space="preserve">ratiocinatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s1233" xml:space="preserve">Fabrica, eſt con-
              <lb/>
            tinuata ac trita vſus meditatio, quæ manibus
              <lb/>
            perficitur è materia cuiuſcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1234" xml:space="preserve">generis opus
              <lb/>
            eſt, ad propoſitum deformationis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1235" xml:space="preserve">Ratioci-
              <lb/>
            natio autem eſt, quæ res fabricatas ſolertia ac
              <lb/>
            ratione proportionis demonſtrare atque ex-
              <lb/>
            plicare poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1236" xml:space="preserve">Itaque Architecti, qui ſine literis contenderunt, ut mani-
              <lb/>
            bus eſſent exercitati, non potuerunt efficere, ut haberent pro laboribus
              <lb/>
            autoritatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1237" xml:space="preserve">Qui autem ratiocinationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s1238" xml:space="preserve">literis ſolis confiſi fuerunt,
              <lb/>
            vmbram, nonrem perſecuti videntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1239" xml:space="preserve">At qui vtrunque perdidicerunt,
              <lb/>
            (uti omnibus armis ornati) citius cum autoritate quod fuit propoſitum,
              <lb/>
            ſunt aſſequuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s1240" xml:space="preserve">Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in Ar-
              <lb/>
            chitectura hæc duo inſunt, quod ſignificatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1241" xml:space="preserve">quod ſignificat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1242" xml:space="preserve">Signifi-
              <lb/>
            catur propoſita res de qua dicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1243" xml:space="preserve">Hanc autem ſignificat, demonſtratio
              <lb/>
            rationibus doctrinarum explicata. </s>
            <s xml:id="echoid-s1244" xml:space="preserve">Quare videtur vtraque parte exerci-
              <lb/>
            tatum eſſe debere, qui ſe Architectum profiteatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1245" xml:space="preserve">Itaque eum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1246" xml:space="preserve">inge-
              <lb/>
            nioſum eſſe oportet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1247" xml:space="preserve">ad diſciplinam docilem (neque enim ingenium
              <lb/>
            ſine diſciplina, aut diſciplina ſine ingenio, perfectum artificem poteſt effi-
              <lb/>
            cere) & </s>
            <s xml:id="echoid-s1248" xml:space="preserve">vt literatus ſit, peritus graphidos, eruditus Geometria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1249" xml:space="preserve">optices
              <lb/>
            non ignarus, inſtructus Arithmetica, hiſtorias compluresnouerit, Philo-
              <lb/>
            ſophos diligenter audiuerit, Muſicam ſciuerit, Medicinæ non ſit ignarus,
              <lb/>
            reſponſa Iuriſconſultorum nouerit, Aſtrologiam cœliq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1250" xml:space="preserve">rationes cogni-
              <lb/>
            tas habear. </s>
            <s xml:id="echoid-s1251" xml:space="preserve">Quæ cur ita ſint, hæ ſunt cauſæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1252" xml:space="preserve">Literas Architectum ſcire
              <lb/>
            oportet, uti commentarijs memoriam firmiorem efficere poſsit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1253" xml:space="preserve">Deinde
              <lb/>
            graphidos ſcientiam habere, quo facilius exemplaribus pictis, quam ve-
              <lb/>
            lit operis ſpeciem deformare, valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1254" xml:space="preserve">Geometria autem plura præſidia
              <lb/>
            præſtat Architecturæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1255" xml:space="preserve">primum euthygrammis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1256" xml:space="preserve">circini tradit vſum, è
              <lb/>
            quo maximè, facilius ædificiorum in areis expediuntur deſcriptiones,
              <lb/>
            normarumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1257" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1258" xml:space="preserve">librationum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1259" xml:space="preserve">linearum directiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s1260" xml:space="preserve">Item per opticen,
              <lb/>
            in ædificijs, à certis regionibus cœli, lumina recte ducuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1261" xml:space="preserve">Perarithme-
              <lb/>
            ticen, ſumptus ædificiorum conſummantur, menſurarum rationes expli-
              <lb/>
            cantur, difficilesq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1262" xml:space="preserve">ſymmetriarum quæſtiones Geometricis rationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s1263" xml:space="preserve">
              <lb/>
            methodis inueniuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1264" xml:space="preserve">Hiſtorias autem plures nouiſſe oportet, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>