Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[111] a. dracob. polusc. uulturd. tropicus cancrie. bootesf. coronag. ingenicu- latus.h. aquilai. delphinusk. fagittal. ophiuchusm. ſerpensn. equi duoo. uolucrisp. linea æqui noctialisq. librar. linea ecli- ptica.s. ſagitariust. capricorn{us}u. aquariusx. ſcorpiusy. coronaz. tropicus capricorni &. ara b{us}. piſcis me-redionalis. a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
[112] Vmbræ gno monis.a. roma gno mo.ix. um-bra. viii.b. tarentum gnomo .xi. umbra. ix.c. athene gnomo. iiii. umbra. iii.d. rhodus gnomo. vii. umbra. v.e. alexandria gnomo. v. umbra. iii.Eleuationes polif. alexandria gr. xxxvi.g. thodus gr. xxxvi.h. athene gr. xxxvii. & quartæ. i.i. tarentum gr. xxxix. & quartæ. iii.K. roma gr. xxxxii.Gnomonesa. gnomo ro mæ.b. gnomo athenarumc. gnomo rhodid. gnomo tarentie. gnomo alexandrieQuotiẽs me timur um-bras reduci mus gnomo nes ubi eft. a. & gnomo romæ a b c d e f g h i k
[113] orizonparsæſtuiagnomonaxonradiusæſtiu{us}æqnoclacotomusmonach{us}hibernushibernaAnalemmaLinea planitſæ a b c e f g h i k l m o p q s t u x
[114] Solare horo-logium Romæ!GnomonRadiusæſtiuusMaLacoRadius æquitom{us}noctialisnochushibernusLinea PlanitieiOrizon ♒ ♓ @ @ ♋ @ @ ♎ ♏ @ @
[115] a. ſpeculumbi taberna tõ ſoria a b
[116] a. Suculab. cheloniæc. fibulad. troclea ſeu rechamus.e. troclea ife- rior ſeu re chamusf. ferrei forfi- ces.g. ductarius funis.Orbiculi ſũt rotulæ quæ circũ axicu-los in trocle-is uerſantur. a b c d e f g
[117] a. ergatab. tympanũc. fibulatio a b c
[118] a. tignumb. retinaculac. cheloniũd. troclea fub q̃ regula poſita eſtf. ductarii fu nese. troclea quã græci epagonta no ſtri artemo nẽ dicunt b c d f a e
[119] a. ſcapi triẽta lesb. columnæc. armilla in qua choda ces qui in ca-pite colũnæ ſunt implum bati uertunt̃. a b c
[120] a. rotæ pedũ duodenumb. epiſtyliumc. chodix ꝗ uertitur in ar milla a b c
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
[131] Hæenauis de ſcriptio non ea rõne facta eſt: ꝗ̃ ab au-ctore tradit: ſed alia ñ mi-nus ſolerti. Is nan p̃cipit rotas fieri de-bere extra la-tera nauis, S; ea quotiẽs in alterã partẽ inclinat ut ra tio exigit uẽ-to℞ & uelo℞ eiuſ lateris rota ĩ eãdem partẽ inclina ta: at prona ĩacẽs: nimiũ ĩ mergit̃ aquæ ſic nauiga-tionẽ ĩpedit: ne ip̃a iuſtã rotationẽ, ꝑfi cit: altera quo rota excelſi{us} elata at ſip ꝓna: nihil uel pa℞ aquã tangit: minuſ hac diuerſitate al terã iuuat uel ab ea iuuat, ut nõ poſſint quouis mõ expeditam iu ſtã ꝑficere rotationem. Quæ oĩa uni ca rota ĩ me-dia naui poſi-ta (ut figura monſtrat) emẽdant: dũ tñ carina ĩ eo medio gemi-netur at in utro quo coeat capite. Nã ita nauis facili{us} fluitat: & quocun mõ ĩ alteram ꝑtẽ ĩclinet̃ ro ta ſine fine rotationẽ ſuam peragít.
[132] a. περίζι-ρνb. χοινικὶςc. ζάπεζαd. α\’νΤερεί- σιονe. ἀτκὼγf. α\’νΤιςά- Τιςg. λιάπΗξh. Sucla cũ uectibus Hãc catapul-tæ deſcriptio nẽ ex iiſdẽ ha bui græcis au ctorib{us} quos Vitruuius ci tat: quã quo- iiſdem di-ctiõibus græ cis annotaui quas ibi inue ni: ut ſtudio-ſis & ĩgenio-ſis nõ deeſſẽ ꝗ forſan ibiꝓ ficer̃ poterũt ubi ego defe ci:qñ ne ex uitruuione ex ipſis aucto rib{us} (ut inge-nii mei tenui tatẽ fatear) ĩ-tegrã rectam ue ĩtelligẽtiã extorq̃re ua-lui. a b c d e f g
[133] Baliſtis ſaxa-catapultis & ſcorpionib{us} ſagittæ iacie-banſut ex au ctoris ſcriptiſ uidere licet. Baliſtæ ãt di-uerſis machi nis tẽdebanſ & uariis rõni bus efficiebã tur. Quarum hãc unã quæ hic graphice deſcripta eſt ex plurib{us} mi n{us} corruptã ſelegit uti ex ea ſiquis fru-ctus hr̃i põt: nõ morẽtur ſtudioſi carẽ tia ſchematis
[134] a. teſtudo arietariab. turriculac. ſcorpiões Intus aũt ĩ ſu p mo tabula to ſunt cata-pulte ĩ ĩferio-rib{us} uero aq̃ magna copia a b c
[135] Teſtudo ad congeſtionẽ foſſarũ addi-to ariete.Variæ teſtu- dines hic de-ſcribuntur ab auctote: quæ facile ab ſtudioſis i telligi pñt.
[136] a. helepolis.b. rhodus a b
< >
page |< < of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="103">
          <pb file="0224" n="224" rhead="LIBER"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4052" xml:space="preserve">De terebra has expli-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0224-01" xlink:href="fig-0224-01a" number="134">
                <description xml:id="echoid-description111" xml:space="preserve">a. teſtudo
                  <lb/>
                arietaria
                  <lb/>
                b. turricula
                  <lb/>
                c. ſcorpiões Intus aũt ĩ ſu
                  <lb/>
                p mo tabula
                  <lb/>
                to ſunt cata-
                  <lb/>
                pulte ĩ ĩferio-
                  <lb/>
                rib{us} uero aq̃
                  <lb/>
                magna copia</description>
                <variables xml:id="echoid-variables103" xml:space="preserve">a b c</variables>
              </figure>
            cuit ſcriptis rõnes, Ip
              <lb/>
            ſam machinam uti te
              <lb/>
            ſtudinẽ ĩ medio hñtẽ
              <lb/>
            collocatũ in orthoſto
              <lb/>
            tis canalem faciebat,
              <lb/>
            quẽadmodũ in cata/
              <lb/>
            pultis aut baliſtis fie/
              <lb/>
            ri ſolet, lõgitudine cu
              <lb/>
            bito℞. </s>
            <s xml:id="echoid-s4053" xml:space="preserve">l. </s>
            <s xml:id="echoid-s4054" xml:space="preserve">altitudine cu
              <lb/>
            biti, in quo cõſtitue/
              <lb/>
            bat̃ trãſuerſa ſucula,
              <lb/>
            In capite aũt dextra ac
              <lb/>
            ſiniſtra trocleæ duæ ꝑ
              <lb/>
            quas mouebat̃ qđ in
              <lb/>
            erat in eo canali capi/
              <lb/>
            te ferrato tignũ, ſub
              <lb/>
            eo aũt ipſo canali ĩclu
              <lb/>
            ſi tuti crebriter cele'-
              <lb/>
            riores & </s>
            <s xml:id="echoid-s4055" xml:space="preserve">uehementio
              <lb/>
            res efficiebãt ei{us} mot{us}.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4056" xml:space="preserve">Supra aũt id tignum
              <lb/>
            qđ inibi erat, arc{us} age
              <lb/>
            bant̃ ad tegẽdũ canalẽ, uti ſuſtinerẽt coriũ crudũ, quo ea machina erat ĩuo/
              <lb/>
            luta, De corace nihil putauit ſcribẽdũ ꝙ aĩaduerteret eã machinã nullã ha/
              <lb/>
            bere uirtutẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4057" xml:space="preserve">De acceſſu, ꝗ ὲϖίζαθρα græce dicit̃, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4058" xml:space="preserve">de marinis machinatiõi/
              <lb/>
            bus, q̃ ꝑ nauĩ adit{us} hẽre poſſent, ſcribere ſe tãtũ pollicitũ eẽ uehemẽter aĩad/
              <lb/>
            uerti, ne rõnes ea℞ eũ explicuiſſe, Quæ ſũt ab diade de machinis ſcripta ꝗ
              <lb/>
            bus ſint cõparatiõib{us} expoſui, Nũc quẽadmodũa præceptoribus accepi & </s>
            <s xml:id="echoid-s4059" xml:space="preserve">
              <lb/>
            utilia mihi uidentur exponam.</s>
            <s xml:id="echoid-s4060" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div137" type="section" level="1" n="104">
          <head xml:id="echoid-head103" xml:space="preserve">De teſtudinæ ad congeſtionem foſſarum paranda. # Cap. XX.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4061" xml:space="preserve">Teſtudo q̃ ad cõgeſtionẽ foſſarũ parat̃, ea ẽt acceſſus ad mu℞ põt hẽre, ſic
              <lb/>
            erit faciẽda. </s>
            <s xml:id="echoid-s4062" xml:space="preserve">Baſis cõpĩgat̃ q̃ græce \~εσχὰρα dicit̃ q̈drata, hñs quoquouerſus
              <lb/>
            latera ſingl'a pedũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4063" xml:space="preserve">xxv. </s>
            <s xml:id="echoid-s4064" xml:space="preserve">et trãſuerſaria q̈tuor, Hæc ãt cõtineãt̃ ab alteris duo
              <lb/>
            bus craſſis. </s>
            <s xml:id="echoid-s4065" xml:space="preserve">f. </s>
            <s xml:id="echoid-s4066" xml:space="preserve">s. </s>
            <s xml:id="echoid-s4067" xml:space="preserve">latis. </s>
            <s xml:id="echoid-s4068" xml:space="preserve">s. </s>
            <s xml:id="echoid-s4069" xml:space="preserve">diſtent aũt trãſuerſaria ĩter ſe circiter pede &</s>
            <s xml:id="echoid-s4070" xml:space="preserve">. s. </s>
            <s xml:id="echoid-s4071" xml:space="preserve">ſuppo/
              <lb/>
            nãtur ĩ ſingulis ĩteruallis eorũ arbuſculæ, q̃ græce ὰυαζόϖοξες dñr, in ꝗ-
              <lb/>
            bus uerſant̃ rotarũ axes cõcluſi laminis ferreis, Eæ arbuſculæ ita ſint tẽpe-
              <lb/>
            ratæ ut hẽant cardines & </s>
            <s xml:id="echoid-s4072" xml:space="preserve">foramina, quo vectes traiecti uerſatiões earũ expe
              <lb/>
            diãt, uti ante & </s>
            <s xml:id="echoid-s4073" xml:space="preserve">poſt, et ad dextrũ ſeu ſiniſtrũ lat{us}, ſiue obli ad angulos op{us}
              <lb/>
            fuerit, ad id ꝑ arbuſculas uerſati ꝓgredi poſſint.</s>
            <s xml:id="echoid-s4074" xml:space="preserve">Collocent̃ aũt ĩfuꝑ baſim ti
              <lb/>
            gna duo, in utran partẽ ꝓiect; </s>
            <s xml:id="echoid-s4075" xml:space="preserve">pedes ſenos, quorũ circa ꝓiecturas </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>