224202M. VITRVVII POLL.
libri cap.
III.
ſcamillorum deformationem promitti quidem à Vitruuio, ſed neſcio
quo malo fato ad nos non perueniſſe.
quo malo fato ad nos non perueniſſe.
Hypæthræ ambulationes.
] Quædam ambulationum ſunt apertæ at-
que ſub diuo, id eſt ſine vllo tecto, dicuntur\’ hypæthræ, quaſi {ύπὸ} τ {ἀί}θρης, aëri
expoſitæ. Aliæ ſunt hypogeæ, ita enim appellant Egeſipp{us} & Petroni{us}, id eſt ſub-
terraneæ, quib{us} non ſunt abſimiles cryptoportic{us}, vndique ſcilicet parietib{us} te-
ctæ, & tanquam ſubterraneæ portic{us}.
que ſub diuo, id eſt ſine vllo tecto, dicuntur\’ hypæthræ, quaſi {ύπὸ} τ {ἀί}θρης, aëri
expoſitæ. Aliæ ſunt hypogeæ, ita enim appellant Egeſipp{us} & Petroni{us}, id eſt ſub-
terraneæ, quib{us} non ſunt abſimiles cryptoportic{us}, vndique ſcilicet parietib{us} te-
ctæ, & tanquam ſubterraneæ portic{us}.
Perlimatſpeciem.
] Pro oculorum acie ſpeciem vſurpauit, vti à me anno-
tatum eſt lib. III. cap. II.
tatum eſt lib. III. cap. II.
Dextrà atque ſiniſtrà ſtructiles cloacæ fiant.
] Cloacam locum eſſe
concauum, per quem colluuies quædam fluat, ei{us}\’ appellatione tubos & fistul{as}
contineri, autor eſt Vlpian{us}, Pandectarum lib. XLIII. de cloacis. Structiles au-
tem cloac{as} dixit fabrica conſtantes. Exciduntur enim & ſpec{us} in ſaxo duro,
aut toph@.
concauum, per quem colluuies quædam fluat, ei{us}\’ appellatione tubos & fistul{as}
contineri, autor eſt Vlpian{us}, Pandectarum lib. XLIII. de cloacis. Structiles au-
tem cloac{as} dixit fabrica conſtantes. Exciduntur enim & ſpec{us} in ſaxo duro,
aut toph@.
Theſauri ſunt ciuitatibus.
] Theſaurum cuiuſque rei eſſe copiam, qui
Sexti Pompeij legerit fragmenta, ignorare minime poteſt.
Sexti Pompeij legerit fragmenta, ignorare minime poteſt.
In concluſionibus.
] Eo nomine intelligit vrbium obſidiones.
Vnam in pace, ſalubritatis, alteram in bello, ſalutis.
] Salubrita-
tis, quia ambulatione, & motione corporis, humorum plenitudines molestiores exu-
guntur: ſalutis, quia ex hypæthris (in quib{us} arbores fuerant conſitæ) in concluſio-
nib{us} cæduntur ligna, quorum difficilis erat apparatio.
tis, quia ambulatione, & motione corporis, humorum plenitudines molestiores exu-
guntur: ſalutis, quia ex hypæthris (in quib{us} arbores fuerant conſitæ) in concluſio-
nib{us} cæduntur ligna, quorum difficilis erat apparatio.
De balnearum diſpoſitionib{us} & partib{us}. # CAP. # X.
PRIMVM eligendus locus eſt quàm calidiſsimus, id
eſt, auerſus à Septentrione & Aquilone. Ipſa autem
caldaria tepidariaq́; lumen habeant ab Occidente hy-
berno. Sin autem natura loci impedierit, vtiq; à meri-
die, quòd maxime tempus lauandi à meridiano ad ve-
ſperum eſt conſtitutum: & item eſt animaduerten-
dum, vti caldaria muliebria viriliaq́; coniuncta, & in ijſdem regionibus
ſint collocata. Sic enim efficietur, vt in vaſaria ex hypocauſto communis
ſit vſus eorum vtriſq; . Ahena ſupra hypocauſtum tria ſunt componen-
da, vnum caldarium, alterum tepidarium, tertium frigidarium: & ita col-
locanda, vti ex tepidario in caldarium, quantum aquæ caldæ exierit, in-
ſluat. De frigidario in tepidarium ad eundem modum: teſtudinesq́; al-
ueorum ex communi hypocauſi calefacientur. Suſpenſuræ caldariorum
ita ſunt faciendæ, vti primum ſeſquipedalibus tegulis ſolum ſternatur in-
clinatum ad hypocauſim, vti pila cum mittatur, non poſsit intro reſiſtere,
ſed rurſus redeat ad præfurnium, ipſa per ſeita flamma facilius peruaga-
bitur ſub ſuſpenſione: ſupraq́; laterculis beſſalibus pilæ ſtruantur ita diſ-
poſitæ, vti bipedales tegulæ poſsint ſupra eſſe collocatæ. Altitudinem
eſt, auerſus à Septentrione & Aquilone. Ipſa autem
caldaria tepidariaq́; lumen habeant ab Occidente hy-
berno. Sin autem natura loci impedierit, vtiq; à meri-
die, quòd maxime tempus lauandi à meridiano ad ve-
ſperum eſt conſtitutum: & item eſt animaduerten-
dum, vti caldaria muliebria viriliaq́; coniuncta, & in ijſdem regionibus
ſint collocata. Sic enim efficietur, vt in vaſaria ex hypocauſto communis
ſit vſus eorum vtriſq; . Ahena ſupra hypocauſtum tria ſunt componen-
da, vnum caldarium, alterum tepidarium, tertium frigidarium: & ita col-
locanda, vti ex tepidario in caldarium, quantum aquæ caldæ exierit, in-
ſluat. De frigidario in tepidarium ad eundem modum: teſtudinesq́; al-
ueorum ex communi hypocauſi calefacientur. Suſpenſuræ caldariorum
ita ſunt faciendæ, vti primum ſeſquipedalibus tegulis ſolum ſternatur in-
clinatum ad hypocauſim, vti pila cum mittatur, non poſsit intro reſiſtere,
ſed rurſus redeat ad præfurnium, ipſa per ſeita flamma facilius peruaga-
bitur ſub ſuſpenſione: ſupraq́; laterculis beſſalibus pilæ ſtruantur ita diſ-
poſitæ, vti bipedales tegulæ poſsint ſupra eſſe collocatæ. Altitudinem