Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Page concordance

< >
Scan Original
51 35
52 36
53 37
54 38
55
56
57
58
59
60
61
62
63 39
64 40
65 41
66 42
67 43
68 44
69 45
70 46
71 47
72 48
73 49
74 50
75 51
76 52
77 53
78 54
79 55
80 56
< >
page |< < (7) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div28" type="section" level="1" n="18">
          <pb o="7" file="0023" n="23"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div29" type="section" level="1" n="19">
          <head xml:id="echoid-head21" xml:space="preserve">SPHÆRÆ MATERIALIS.
            <lb/>
          ET MVNDANÆ
            <lb/>
          SIMVL EXPLICATIO.
            <lb/>
          LIBER PRIMVS.</head>
          <figure number="12">
            <image file="0023-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0023-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div30" type="section" level="1" n="20">
          <head xml:id="echoid-head22" style="it" xml:space="preserve">Suppoſitiones. Cap. I.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s992" xml:space="preserve">1 PRæterilla, quæ extrinſecus accepta tam ex Geometria, quam ex Arithmetica, vt
              <lb/>
            initio apparatus dictum eſt, ſupponit Aſtronomia; </s>
            <s xml:id="echoid-s993" xml:space="preserve">adhuc alia intrinſeca, & </s>
            <s xml:id="echoid-s994" xml:space="preserve">ſibi
              <lb/>
            propria principia, ac veluti fundamenta ſupponit, quæ quidem duplicis ſunt
              <lb/>
            generis, alia enim appellant Aſtronomi Phęnomena, ſeu Apparentias, eò quod
              <lb/>
            omnibus etiam vulgò appareant, ac manifeſta ſint, vti ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s995" xml:space="preserve">Stellas, Lunam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s996" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Solem oriri, ac occidere. </s>
            <s xml:id="echoid-s997" xml:space="preserve">omnia ſydera moueri ab Oriente in Occidentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s998" xml:space="preserve">So-
              <lb/>
            lem hyeme humilius incedere, æſtate vero altius: </s>
            <s xml:id="echoid-s999" xml:space="preserve">non ſemper Solem ex eodem
              <lb/>
            Horizontis loco aſcendere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1000" xml:space="preserve">alia id genus complura ſupponimus ceu cunctis
              <lb/>
            notiſſima.</s>
            <s xml:id="echoid-s1001" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1002" xml:space="preserve">Alterum genus principiorum ex ſe habet Aſtronomia aliũde non petitorum, quæ
              <lb/>
            πηρύσεις, ideſt obſeruationes appellantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1003" xml:space="preserve">ſunt autem cognitiones quædam ab experimentis comparatæ,
              <lb/>
            quæ non omnibus, vti apparentiæ, innoteſcunt, ſed ijs tantummodo, qui diligenti opera, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1004" xml:space="preserve">inſtrumentis
              <lb/>
            ad id artificiosè elaboratis, in ſtellarum ſcientiam nauiter incumbunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s1005" xml:space="preserve">huius generis ſunt, Solis, ac Lunæ
              <lb/>
            diametros viſibiles, aliquando maiores, aliquando minores videri; </s>
            <s xml:id="echoid-s1006" xml:space="preserve">Solem in parte Zodiaci Boreali am-
              <lb/>
            plius octo diebus immorari, quam in Auſtriali: </s>
            <s xml:id="echoid-s1007" xml:space="preserve">huiuſmodi etiam ſunt, Planetas aliquando eſſe retrogrados,
              <lb/>
            aliquando ſtationarios, veloces, tardos, directos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve">alia.</s>
            <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">2 Cum de Sphæra acturi ſimus, tria de ea præmittere debemus, quorum primum eſt ipſius Etymologia.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">Sphęra igitur, græca vox eſt, quæ latine
              <unsure/>
            redditur pila, aut globus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">ſecundum eſt ipſius deſinitio, quã Theo-
              <lb/>
            doſius Tripolita in ſuis ſphœricis Elementis aſſert in hunc modum: </s>
            <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">Sphęra eſt corpus ſolidum, rotundum,
              <lb/>
            vnica ſuperficie contentum, in cuius medio punctum eſt, à
              <unsure/>
            quo omnes lineæ ductæ ad circunferentiam, vel
              <lb/>
            ad ambientem ſuperficiem ſunt æquales: </s>
            <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">quod punctum dicitur centrum Sphœræ Diameter vero Sphęræ
              <lb/>
            eſt linea recta tranſiens per centrum eius, atque vtrinq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">ad vltimam ſuperficiem deſinens. </s>
            <s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">Axis autem eſt
              <lb/>
            vna ex diametris circa quam Sphera reuoluitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">denominaturab ἀξἐω græco, quod reuoluere ſignificat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">
              <lb/>
            extrema vero axis puncta poli dicuntur à πολεω, ideſt verto.</s>
            <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">Orbis porrò differt à
              <unsure/>
            Sphęra, quod hæc ad centrum vſque ſit ſolida, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">vnica exteriori ſuperficie ſit con-
              <lb/>
            tenta, quæ conuexa dicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">ille vero non eſt ſolidus, ſed intus vacuus, vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">duabus ſuperficiebus termi-
              <lb/>
            natur, extrinſeca, quæ conuexa eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">interna, quæ concaua: </s>
            <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">tales imaginamur eſſe Cælos.</s>
            <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">Cæterum quamuis Sphęra Armillaris non ſit ſolida, nec propriè ſit Sphęra, aut Orbis, quia tamen eius
              <lb/>
            circuli Sphęram Mundi vtcumque repræſentant, ideo Sphęra dicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve">Eius definitionem initio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">7.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve">apparatus attullimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">3 Loco prænotandum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">poſitionem, ſeu potius conſtitutionem Sphęræ triplicem eſſe, quemadmo-
              <lb/>
            dum etiam ipſius mundanæ Sphęræ vnde oritur Sphęra recta, obliqua, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve">pararella: </s>
            <s xml:id="echoid-s1035" xml:space="preserve">quando enim ita con-
              <lb/>
            ſtituitur vt vterque polus ſit in horizonte dicitur Sphęra recta, quod in tali ſitu Æquator, ac circuli ei para-
              <lb/>
            lelli, tropici, ac polares recta aſcendant ſupra Horizontem, ideſt angulos rectos cum eo efficiant: </s>
            <s xml:id="echoid-s1036" xml:space="preserve">Quando
              <lb/>
            vero vnus polorum ſupra Horizontem citra verticem, alter vero infra Horizontem exiſtit, dicitur Sphę-
              <lb/>
            ra obliqua, quoniam Æquator ac ei paralelli circuli oblique ſiue ad angulos obliquos Horizontem ſecant:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1037" xml:space="preserve">Quando tandem alter polorum Zenith, ſeu verticem, alter vero Nadir, ſiue imum Cæli occupat, paralella
              <lb/>
            dici debet Sphęra, ex eo quod Æquator, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1038" xml:space="preserve">ipſi paralelli circuli conſtituantur ad Horizontem, imo in hac
              <lb/>
            poſitione Æquator ad vnguem ipſi Horizonti congruit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1039" xml:space="preserve">Verum de varijs mundanæ Sphęræ conſtitutioni-
              <lb/>
            bus, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1040" xml:space="preserve">habitationibus, quæ ab illis oriuntur, ſeorſim in fine operis agendum erit.</s>
            <s xml:id="echoid-s1041" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1042" xml:space="preserve">Cauſa huius mutationis Sphęræ, eſt rotunditas (vt enim poſtea probabimus terra rotunda eſt) ex rotundi-
              <lb/>
            tate enim terræ prouenit, vt varia loca, varios habeant horizontes, quorũ aliqui tranſeant per mundi polos,
              <lb/>
            hincque oritur Sphęra recta: </s>
            <s xml:id="echoid-s1043" xml:space="preserve">alij polum alterum ſupra ſe eleuatum, alterumvero depreſſum quadrantenus
              <lb/>
            habeant, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1044" xml:space="preserve">hæc eſt obliqua Sphœra; </s>
            <s xml:id="echoid-s1045" xml:space="preserve">vnus tandem ſolus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1046" xml:space="preserve">Horizon habeat alterum polorum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>