Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
131 111
132 112
133 113
134 114
135 115
136 116
137 117
138 118
139 119
140 120
141 121
142 122
143 123
144 124
145 125
146 126
147 127
148 128
149 129
150 130
151 131
152 132
153 133
154 134
155 135
156 136
157 137
158 138
159 139
160 140
< >
page |< < (212) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div733" type="section" level="1" n="179">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14533" xml:space="preserve">
              <pb o="212" file="0232" n="232" rhead="GNOMONICES"/>
            tis conſtructum ſit, vt in antecedenti ſcholio docuimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s14534" xml:space="preserve">ſi tamen in alio illo Analemmate ex dia-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-01" xlink:href="note-0232-01a" xml:space="preserve">Quo pacto dia-
                <lb/>
              metri conicorũ
                <lb/>
              ſectionũ in quo
                <lb/>
              uis Analemma
                <lb/>
              te reperiantur.</note>
            metro Horizontis abſcindatur vtrinque à centro recta æqualis gnomoni D G, producta ipſa dia-
              <lb/>
            metro Horizontis, ſi longitudo gno-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0232-01" xlink:href="fig-0232-01a" number="160">
                <image file="0232-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0232-01"/>
              </figure>
            monis id poſtulet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14535" xml:space="preserve">ex vtraque par-
              <lb/>
            te per extremum punctum recta duca
              <lb/>
            tur parallela diametro Verticalis, per
              <lb/>
            quam planum horologii ducitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s14536" xml:space="preserve">Hęc
              <lb/>
            enim recta in maiori, vel minori Ana
              <lb/>
            lemmate à diametris ſignorum oppo
              <lb/>
            ſitorum diuidetur in partes æquales
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-02" xlink:href="note-0232-02a" xml:space="preserve">10</note>
            partibus rectæ Q R, in noſtro hoc A-
              <lb/>
            nalemmate. </s>
            <s xml:id="echoid-s14537" xml:space="preserve">Quod ita demonſtrari
              <lb/>
            poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14538" xml:space="preserve">Quoniam tam illa recta, quàm
              <lb/>
            hæc Q R, æqualiter à centro ſui Ana-
              <lb/>
            lemmatis diſtat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14539" xml:space="preserve">anguli, quos dia-
              <lb/>
            metri oppoſitorum ſignorum faciunt
              <lb/>
            cum diametro Aequatoris, in quoli-
              <lb/>
            bet Analemmate eiuſdem magnitudi
              <lb/>
            nis ſunt, cum ſemper eiſdem declina-
              <lb/>
            tionibus eorundem ſignorum inſiſtãt
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-03" xlink:href="note-0232-03a" xml:space="preserve">20</note>
            ad centra; </s>
            <s xml:id="echoid-s14540" xml:space="preserve">efficitur, vt & </s>
            <s xml:id="echoid-s14541" xml:space="preserve">anguli, quos
              <lb/>
            eædem diametri cum diametro Hori
              <lb/>
            zontis faciunt, (qui quidem vel com-
              <lb/>
            ponuntur ex illis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14542" xml:space="preserve">ex angulo cõple-
              <lb/>
            menti altitudinis poli contento ſub diametro Æquatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14543" xml:space="preserve">diametro Horizontis, vel relinquun
              <lb/>
            tur poſt detractionem illorum ex eodem angulo complementi altitudinis poli) æquales inter ſe
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-04" xlink:href="note-0232-04a" xml:space="preserve">@7. tertij.</note>
            ſint, cum & </s>
            <s xml:id="echoid-s14544" xml:space="preserve">anguli contenti ſub diametro Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14545" xml:space="preserve">diametro Æquatoris æquales ſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s14546" xml:space="preserve">Qua-
              <lb/>
            re cum anguli, quos rectæ per extremitatem gnomonis (nempe per punctum G, in noſtro Analem
              <lb/>
            mate, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14547" xml:space="preserve">per punctum huic reſpondens in alio Analemmate) ductæ diametro Verticalis æquidi-
              <lb/>
            ſtantes cum diametro Horizontis faciunt, recti ſint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14548" xml:space="preserve">anguli, quos in vtroque Analemmate ra-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-05" xlink:href="note-0232-05a" xml:space="preserve">30</note>
            dius cuiusuis ſigni cum eadem diametro Horizontis conſtituit, æquales quoque, vt diximus; </s>
            <s xml:id="echoid-s14549" xml:space="preserve">re-
              <lb/>
            perientur ſemper bina triangula in vtroque Analemmate, nempe vnum in vno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14550" xml:space="preserve">alterum in al-
              <lb/>
            tero, habentia binos angulos æquales, vtrumque vtrique. </s>
            <s xml:id="echoid-s14551" xml:space="preserve">Cum igitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s14552" xml:space="preserve">latus habeant æquale,
              <lb/>
            quod dictis angulis adiacet, nempe magnitudinem ſtyli; </s>
            <s xml:id="echoid-s14553" xml:space="preserve">habebunt quoque reliqua latera æqua-
              <lb/>
            lia, nimirum illa, quæ inter extremitatem ſtyli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14554" xml:space="preserve">radium cuiuſque ſigni in vtroque Analemma-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-06" xlink:href="note-0232-06a" xml:space="preserve">26. primi.</note>
            te interijciuntur, &</s>
            <s xml:id="echoid-s14555" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s14556" xml:space="preserve">Quod etiam inde patere poteſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s14557" xml:space="preserve">quòd ſi Analemma illud maius aut minus
              <lb/>
            ſuperponi intelligatur huic noſtro, ita vt centra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14558" xml:space="preserve">diametri Horizontis, Verticalis, atque Æqua-
              <lb/>
            toris inter ſe congruant, recta per extremitatem ſtyli in illo ducta congruat rectæ Q R, in noſtro
              <lb/>
            Analemmate, propter æqualitatem gnomonum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14559" xml:space="preserve">angulorum rectorum, quos gnomones cum
              <lb/>
            dictis rectis conſtituunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14560" xml:space="preserve">Cum ergo & </s>
            <s xml:id="echoid-s14561" xml:space="preserve">diametri Eclipticæ oppoſita ſigna connectentes inter ſe
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-07" xlink:href="note-0232-07a" xml:space="preserve">40</note>
            congruant, (quod eoſdem angulos in vtroque Analemmate cum diametro Æquatoris efficiant,
              <lb/>
            propter eaſdem declinationes in vtroque, vt ex conſtructione Analemmatis conſtat) liquido con-
              <lb/>
            ſtat, rectas inter extremitatem ſtyli G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14562" xml:space="preserve">radios ſignorum in noſtro Analemmate æquales eſſe eiſ-
              <lb/>
            dem rectis in alio Analemmate; </s>
            <s xml:id="echoid-s14563" xml:space="preserve">propterea quòd illę his congruant.</s>
            <s xml:id="echoid-s14564" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s14565" xml:space="preserve">ITAQVE ſi in lineam meridianam horologii deſcripti, ſiue ex centro H, ſiue ex puncto I,
              <lb/>
            vbi Æquatoris planum plano horologii occurrit, transferantur puncta G, K, L, M, I, P, O, N, eo
              <lb/>
            ordine, quo in figura poſita ſunt, accepta beneficio circini ex puncto, vbi in Analemmate axis mun
              <lb/>
            di, vel diameter Aequatoris rectam, quæ per extremitatem gnomonis ducta eſt diametro Vertica-
              <lb/>
            lis æquidiſtans, interſecat; </s>
            <s xml:id="echoid-s14566" xml:space="preserve">erit G, locus ſtyli D G; </s>
            <s xml:id="echoid-s14567" xml:space="preserve">reliqua verò puncta erunt illa, in quæ vmbra ſty-
              <lb/>
            li proiicitur, Sole exiſtente in Meridiano circulo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14568" xml:space="preserve">initiis ſignorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14569" xml:space="preserve">per quæ duci debent coni-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0232-08" xlink:href="note-0232-08a" xml:space="preserve">50</note>
            cæ ſectiones ſignorum, quæ ſunt vel circuli, vel parabolæ, vel hyperbolæ, vel Ellipſes, vt in præce-
              <lb/>
            denti lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14570" xml:space="preserve">demonſtratum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14571" xml:space="preserve">Si igitur per I, ad meridianam lineam linea perpendicularis duca-
              <lb/>
            tur, erit hæc æquinoctialis linea: </s>
            <s xml:id="echoid-s14572" xml:space="preserve">Si vero circa diametros K R, L R, M R, N Q, O Q, P Q, de-
              <lb/>
            ſcribantur ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14573" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s14574" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14575" xml:space="preserve">conicæ ſectiones in aliqua materia dura, vt in charta craſſio
              <lb/>
            re, vel etiam in tabella quadam exili & </s>
            <s xml:id="echoid-s14576" xml:space="preserve">plana, vel certè in chartis conglutinatis, excindanturq́ue
              <lb/>
            vt fiant quædam quaſi regulæ curuæ, per quas eædem ſectiones in horologio deſcribantur, ita vt
              <lb/>
            per puncta K, L, M, N, O, P, tranſeant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14577" xml:space="preserve">axes earum lineæ meridianæ cõgruant, deſcripti erunt
              <lb/>
            paralleli ſignorum Zodiaci. </s>
            <s xml:id="echoid-s14578" xml:space="preserve">Satis eſt autem, ſi deſcribantur ſectiones conicæ ſignorum Borealiũ,
              <lb/>
            vel Auſtralium, quando Verticalis omnes parallelos ſecat; </s>
            <s xml:id="echoid-s14579" xml:space="preserve">quia hæ æquales ſunt ſectionibus ſigno-
              <lb/>
            rum oppoſitorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s14580" xml:space="preserve">Vnde eiſdem regulis, quas hunc in finem excindi iuſſimus, facile in oppoſita
              <lb/>
            parte horologii (Appello nunc partes horologii oppoſitas illas, quas linea æquinoctialis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>