Gravesande, Willem Jacob 's - Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1

Scan	Original
121	64
122
123
124
125	65
126	66
127	67
128	68
129	69
130	70
131	71
132	72
133
134
135
136	73
137	74
138	75
139	76
140	77
141	78
142	78
143
144
145	79
146	80
147	81
148	82
149	82
150

234147MATHEMATICA. LIB. I. CAP. XXIII. ſtrui curavi, qua, quantum poteſt exacte, & omnino ſine ſenſibili errore, ex-
perimentum inſtituitur: & poſt experimentum inſtitutum circa hoc com-
putationem inivi.

BILANX

Qua altitudines conferuntur, a quibus corpus cadens, pondera
paululum elevat.

Libræ jugum eſt AB; pede ſuſtinetur, dum circa centrum, ut in aliis li-
11546. bris, volubile eſt: Lanx L ferrea eſt; oppoſita M eſt lignea & orbicularis,
22TAB. XX.
fig. 4. excavata ad profunditatem pollicis. Hæc, ubi experimenta inſtituenda ſunt,
argillâ molli repletur, quæ cultro ligneo abraditur, ut inæqualitatibus exem-
ptam, & horizontalem, habeat ſuperficiem; qua de cauſa lanx hæc faciletol-
li poteſt, iterumque in loco ſuo ſuſpendi. Diſtantia B M excedit pedes tres,
quare in menſæ extremitate ponenda Machina eſt.

Globus G filo ſuſpenditur, & unco laminæ D cohærenti alligatur.

Pondus Q lanci L imponitur, ut detur æquilibrium. Quibus poſitis, adji-
citur pondus ictu elevandum P, & ut jugum in ſitu maneat horizontali, bra-
chium A, quod nunc magis gravatur, gnomone ferreo, cum pede cohæren-
ti, ſuſtinetur. Facile videmus alio pede, gnomone deſtituto, ſuſtineri debe-
re machinam ante impoſitum pondus P, ut de æquilibrio conſtet.

Gnomoni in f annectitur lamina elaſtica tenuis fg, quæ extenſa ad i, per-
tingit, ubi extremitas g retinetur, ope laminæ minimæ i, quæ cum brachio
A cohæret; paululum elevato brachio laxatur g; unde conſtare poteſt in va-
riis tentaminibus æqualiter elevati, ſi nempe, paululum tantum imminuto i-
ctu, quo agitatur libra, elaſterium non relaxetur.

Experimentum.

Omnibus ut dictum diſpoſitis, poſitoque pondere P æquali unciis quatuor;
33547. globum G ita ſuſpendi, ut ipſius altitudo, diſtantia nempe inter inferiorem
partem globi & argillæ ſuperficiem, foret pollicum 6 {7/8}, & abſciſſo filo, im-
pactione globi, laxata eſt lamina fg: repetitoque variis vicibus experimen-
to eodem modo proceſſit hoc; imminuta autem altitudine, quartâ parte polli-
cis, aut etiam minus, nunquam elaſterium fuit relaxatum, qua eadem metho-
do ſequentes altitudines fuere determinatæ.

Duplicato pondere P, altitudo globi fuit pollicum 14 {1/8}

Tandem triplicato pondere P, id eſt, poſito hoc duodecim unciarum altitu-
do fuit 23 {1/2} pollicum.

His omnibus altitudinibus cavitatum ictibus in argillâ formatarum profun-
ditates addendæ ſunt, & altitudines neglectis exiguis fractionibus erunt
7. 14 {5/16}. 23 {3/4}.

Si hac eâdem machinâ eadem inſtituantur Experimenta, aliâ adhibitâ argil-
lâ, altitudines paululum variari poſſunt. Si argilla minus mollis ſit cavitates
minores erunt, & altitudines ſupra argillæ ſuperficiem planam majores, in-
tegræ autem altitudines eædem. Sed ſi magis aut minus ponderet argilla, il-
lud diſcrimen dabit, nam, licet eo non mutetur materia elevanda, materia ta-
men movenda mutatur, unde diſcrimen neceſſario ſequitur, ut hoc compu-
tatione ſequenti clarius patebit.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
121	64
122
123
124
125	65
126	66
127	67
128	68
129	69
130	70
131	71
132	72
133
134
135
136	73
137	74
138	75
139	76
140	77
141	78
142	78
143
144
145	79
146	80
147	81
148	82
149	82
150

Scan	Original
121	64
122
123
124
125	65
126	66
127	67
128	68
129	69
130	70
131	71
132	72
133
134
135
136	73
137	74
138	75
139	76
140	77
141	78
142	78
143
144
145	79
146	80
147	81
148	82
149	82
150

Scan	Original
121	64
122
123
124
125	65
126	66
127	67
128	68
129	69
130	70
131	71
132	72
133
134
135
136	73
137	74
138	75
139	76
140	77
141	78
142	78
143
144
145	79
146	80
147	81
148	82
149	82
150