234220DISSERTATIO
explicari nequit Declinatio Declinationis, cui Magnes perpetuo ſub-
jicitur.
jicitur.
Magneti naturalem ſenſationem adſcripſit Helmontius in Magn.
Vuln. Curat. pag. 727. Si enim, inquit, Magnes ſe ad polum diri-
gat, eundem noviſſe oportet, ſi in directione ſuâ errorem non ſit
facturus, & quomodo quæſo noverit, ſi non ſentiat ubi ſit? ſimili-
ter ſi ad Ferrum eminus poſitum ſe torqueat polo neglecto, Ferrum
ſenſiſſe prius neceſſarium eſt, varios igitur ſenſus imaginis habet,
tum amoris & philautiæ, adeoque phantaſiâ quâdam naturali dona-
tus eſt.
Vuln. Curat. pag. 727. Si enim, inquit, Magnes ſe ad polum diri-
gat, eundem noviſſe oportet, ſi in directione ſuâ errorem non ſit
facturus, & quomodo quæſo noverit, ſi non ſentiat ubi ſit? ſimili-
ter ſi ad Ferrum eminus poſitum ſe torqueat polo neglecto, Ferrum
ſenſiſſe prius neceſſarium eſt, varios igitur ſenſus imaginis habet,
tum amoris & philautiæ, adeoque phantaſiâ quâdam naturali dona-
tus eſt.
Verum omnis noſtra ſcientia, omnis ſenſatio, amor, philautia,
ad mentem pertinent, rem â corpore diſtinctiſſimam, ergone Ma-
gnes quoque ex corpore & animâ conjunctis conſtabit, quomodo
Philoſophus hoc novit? an ex effectibus hactenus cognitis id probabi-
tur? niſi aliis id evincat argumentis, aſſenſum a nemine extorquebit.
ad mentem pertinent, rem â corpore diſtinctiſſimam, ergone Ma-
gnes quoque ex corpore & animâ conjunctis conſtabit, quomodo
Philoſophus hoc novit? an ex effectibus hactenus cognitis id probabi-
tur? niſi aliis id evincat argumentis, aſſenſum a nemine extorquebit.
Melioris proſapiæ viſa fuit acuti Carteſii opinio, qua ma-
teriam quandam Magneticam, inſtar ſtriarum exilium formatam,
perpetuo circa Terram volvi ſtatuit, quæ egreſſa & ingreſſa Terræ
polos, delataque in ejus Meridiano, ſuâ determinatione Acum &
Magnetem dirigeret, ſecumque abriperet: At Acus non directa
Terræ polos verſus niſi in pauciſſimis locis, & alii obnoxia ſemper
variis annis Declinationi hanc opinionem ipſa penitus refutat; tranſ-
eo ſtrias breviſſimas fluidæ materiæ adſcriptas, quibus Magnes pro-
cul diſſitus Magneti adduceretur, legibus Mechanicis adeo adver-
ſari, ut intelligi nequeat tam abſona ex ſapienti progigni potuiſſe
cerebro: quomodo enim cochleæ beneficio corpora ad ſe mutuo
movebuntur, niſi ejus longitudinis fuerit cochlea pater, ut & in
matre immobili hæreat ab una parte, alterâ vero uſque ad corpus
movendum exporrigatur: nec ſubtilior eſt explicatio Declinationis
Magneticæ, quæ penderet â Ferro & Magnetibus, qui in viſceri-
bus Terræ aut in fundo maris hærerent; cum magnus Terræ aut
maris tractus eidem declinationi ſubjiciatur, quæ etiam ordinatim
augetur, manente fundo immoto atque immutato: inſuper Ferrum
ad tantam diſtantiam, quæ maris Indici profunditati æqualis eſt, in
alium Magnetem non videtur poſſe agere, quia experientia demon-
ſtrat, tormenta bellica ferrea in navibus ad 20 pedum
teriam quandam Magneticam, inſtar ſtriarum exilium formatam,
perpetuo circa Terram volvi ſtatuit, quæ egreſſa & ingreſſa Terræ
polos, delataque in ejus Meridiano, ſuâ determinatione Acum &
Magnetem dirigeret, ſecumque abriperet: At Acus non directa
Terræ polos verſus niſi in pauciſſimis locis, & alii obnoxia ſemper
variis annis Declinationi hanc opinionem ipſa penitus refutat; tranſ-
eo ſtrias breviſſimas fluidæ materiæ adſcriptas, quibus Magnes pro-
cul diſſitus Magneti adduceretur, legibus Mechanicis adeo adver-
ſari, ut intelligi nequeat tam abſona ex ſapienti progigni potuiſſe
cerebro: quomodo enim cochleæ beneficio corpora ad ſe mutuo
movebuntur, niſi ejus longitudinis fuerit cochlea pater, ut & in
matre immobili hæreat ab una parte, alterâ vero uſque ad corpus
movendum exporrigatur: nec ſubtilior eſt explicatio Declinationis
Magneticæ, quæ penderet â Ferro & Magnetibus, qui in viſceri-
bus Terræ aut in fundo maris hærerent; cum magnus Terræ aut
maris tractus eidem declinationi ſubjiciatur, quæ etiam ordinatim
augetur, manente fundo immoto atque immutato: inſuper Ferrum
ad tantam diſtantiam, quæ maris Indici profunditati æqualis eſt, in
alium Magnetem non videtur poſſe agere, quia experientia demon-
ſtrat, tormenta bellica ferrea in navibus ad 20 pedum