Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
221 215
222 216
223 217
224 218
225 219
226 220
227 221
228 222
229 223
230 224
231 225
232 226
233 227
234 228
235 229
236 230
237 231
238 232
239 233
240 234
241 235
242 236
243 237
244 238
245 239
246 240
247 241
248 242
249 243
250 244
< >
page |< < (231) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div548" type="section" level="0" n="0">
          <pb o="231" file="0237" n="237"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div550" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head475" xml:space="preserve">ALHAZEN FILII</head>
          <head xml:id="echoid-head476" xml:space="preserve">ALHAYZEN OPTICAE</head>
          <head xml:id="echoid-head477" xml:space="preserve">LIBER SEPTIMVS.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s16490" xml:space="preserve">SEptimi tractat{us} ſunt ſeptem partes.</s>
            <s xml:id="echoid-s16491" xml:space="preserve"> Prima pars eſt proœmium.</s>
            <s xml:id="echoid-s16492" xml:space="preserve"> Secunda, quòd lux
              <lb/>
            tranſeat diaphana corpora ſecundum uerticationes linearum rectarum, & refrin
              <lb/>
            gatur, cum occurrit corpori, cui{us} diaphanit{as} fuerit diuerſa à diaphanitate corporis, in
              <lb/>
            quo existit.</s>
            <s xml:id="echoid-s16493" xml:space="preserve"> Tertia de qualitate refractionis luminum in diaphanis corporib{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s16494" xml:space="preserve"> Quarta,
              <lb/>
            quòd quicquid comprehenditur à uiſu ultra diaphana corpora, quorũ diaphanit{as} dif-
              <lb/>
            fert à diaphanitate corporis, in quo uiſ{us} exiſtit, cum fuerit decliue à perpendicularib{us},
              <lb/>
            exeuntib{us} ſuper ſuperficiem eorum, comprehenditur ſecundum refractionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s16495" xml:space="preserve"> Quinta
              <lb/>
            de phantaſmatib{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s16496" xml:space="preserve"> Sexta, quomodo uiſ{us} comprehendat uiſibilia ſecundum refractio-
              <lb/>
            nem.</s>
            <s xml:id="echoid-s16497" xml:space="preserve"> Septima de fallacijs uiſ{us}, quæ accidunt ex refractione.</s>
            <s xml:id="echoid-s16498" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div551" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head478" xml:space="preserve">PROOEMIVM LIBRI. CAP. I.</head>
          <head xml:id="echoid-head479" xml:space="preserve" style="it">1. Viſio fit trifariam: rectè, reflexè & refractè. In præfat. 1. 10 libr. Idem 1 n 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16499" xml:space="preserve">PRædictum eſt in proœmio quarti tractatus huius libri [1 n] quòd uiſus tribus modis
              <lb/>
            comprehendat uiſibilia, uidelicet ſecundum rectitudinem:</s>
            <s xml:id="echoid-s16500" xml:space="preserve"> ſecundum reflexionem
              <lb/>
            à terſis corporibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s16501" xml:space="preserve"> & ſecundũ refractionẽ ultra diaphana corpora, quæ differunt in
              <lb/>
            diaphanitate à diaphanitate aeris:</s>
            <s xml:id="echoid-s16502" xml:space="preserve"> & quòd uiſus nihil cõprehẽdit ex uiſibilibus, niſi
              <lb/>
            aliquo iſtorũ triũ modorũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16503" xml:space="preserve"> & quòd quolibet iſtorũ modorum cõprehendit uiſus uiſi
              <lb/>
            bilia & omnes res, quæ ſunt in uiſibilibus, & omnibus modis uiſionis, quorũ diſtin-
              <lb/>
            ctio declarata eſt in ultima differentia ſecundi tractatus.</s>
            <s xml:id="echoid-s16504" xml:space="preserve"> In præcedentibus autem tractatibus decla
              <lb/>
            ratum eſt, qualiter uiſus comprehendat uiſibilia ſecundum rectitudinem, & ſecundum reflexionẽ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16505" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & oſtendimus diuerſitatem comprehenſionis uiſus ad uiſibilia ſecundum utrumq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16506" xml:space="preserve"> iſtorum modo-
              <lb/>
            rum.</s>
            <s xml:id="echoid-s16507" xml:space="preserve"> Remanet ergo declararare, quomodo uiſus comprehendat uiſibilia ſecundum refractionem
              <lb/>
            ultra corpora diaphana.</s>
            <s xml:id="echoid-s16508" xml:space="preserve"> Nos autem in iſto tractatu ſolummodo de refractione tractabimus:</s>
            <s xml:id="echoid-s16509" xml:space="preserve"> & ma-
              <lb/>
            nifeſtabimus formam refractionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16510" xml:space="preserve"> & diſtinguemus eius modos:</s>
            <s xml:id="echoid-s16511" xml:space="preserve"> & diuidemus proprietates eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s16512" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            declarabimus, quomodo accidat uiſui in huiuſmodi uiſione.</s>
            <s xml:id="echoid-s16513" xml:space="preserve"> Et primò proponemus fundamenta,
              <lb/>
            quæ certificant, quicquid dependet ab hac re.</s>
            <s xml:id="echoid-s16514" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div552" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head480" xml:space="preserve">QVÒ
            <unsure/>
          D LVX PERTRANSEAT PER DIAPHANA CORPORA SECVN
            <lb/>
          dum uerticationes linearũ rectarum, & refringatur, cum occurrit cor-
            <lb/>
          pori, cuius diaphanitas fuerit diuerſa à diaphanitate
            <lb/>
          corporis, in quo exiſtit. Cap. II.</head>
          <head xml:id="echoid-head481" xml:space="preserve" style="it">2. Constructio organi refractionis. 1 p 2.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16515" xml:space="preserve">QVòd lumen quidem tranſeat in aerem, & extendatur ſecundum lineas rectas, declaratũ eſt
              <lb/>
            in tractatu primo huius operis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16516" xml:space="preserve"> [14.</s>
            <s xml:id="echoid-s16517" xml:space="preserve"> 17.</s>
            <s xml:id="echoid-s16518" xml:space="preserve"> 28 n] aer autem eſt unum de corporibus diaphanis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16519" xml:space="preserve">
              <lb/>
            per aquam autem, uitrũ, & diaphanos lapides lumen tranſit, & extenditur ſecundum lineas
              <lb/>
            rectas:</s>
            <s xml:id="echoid-s16520" xml:space="preserve"> hoc autem comprehenditur per experientiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s16521" xml:space="preserve"> Si quis ergo experiri uoluerit:</s>
            <s xml:id="echoid-s16522" xml:space="preserve"> accipiat lami-
              <lb/>
            nam ex ære rotundam, cuius diameter nõ ſit minor uno cubito:</s>
            <s xml:id="echoid-s16523" xml:space="preserve"> & ſit ſpiſsitudo eius aliquantulum
              <lb/>
            fortis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16524" xml:space="preserve"> & habeat oras rotundas, perpendiculares ſuper ſuperficiem eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s16525" xml:space="preserve"> & ſit altitudo orarum eius
              <lb/>
            non minor latitudine duorum digitorũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16526" xml:space="preserve"> In medio autem dorſi laminæ ſit aliquod corpus paruum,
              <lb/>
            columnare, rotundũ, cuius longitudo non minor latitudine trium digitorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s16527" xml:space="preserve"> & ſit perpendiculare
              <lb/>
            ſuper ſuperficiem laminæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16528" xml:space="preserve"> Et ponamus hoc inſtrumentũ in tornatorio, in quo tornant tornarij in-
              <lb/>
            ſtrumenta cupri, & ponamus alterum dentem tornatorij in medio laminæ, & reliquũ in medio ex-
              <lb/>
            tremitatis corporis, quod eſt in dorſo laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16529" xml:space="preserve"> & radamus reuoluendo hoc inſtrumentum abraſio-
              <lb/>
            ne uera, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16530" xml:space="preserve"> uerificetur rotunditas orarum ſuarum intus & extrà, & adæquetur ſuperficies inte
              <lb/>
            rior & exterior, & fiant duæ ſuperficies æquidiſtantes:</s>
            <s xml:id="echoid-s16531" xml:space="preserve"> & abrademus etiam corpus, quod eſt in dor-
              <lb/>
            ſo, donec fiat rotundum.</s>
            <s xml:id="echoid-s16532" xml:space="preserve"> Cum ergo hoc inſtrumentum fuerit perfectum per abraſionem:</s>
            <s xml:id="echoid-s16533" xml:space="preserve"> ſignemus
              <lb/>
            in ſuperficie eius interiore duas diametros ſecantes ſe perpendiculariter:</s>
            <s xml:id="echoid-s16534" xml:space="preserve"> & ſunt tranſeũtes per cen
              <lb/>
            trum eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s16535" xml:space="preserve"> deinde ſignemus punctum in baſi oræ inſtrumenti, cuius diſtantia ab extremitate alte-
              <lb/>
            rius duarum diametrorum ſecantium ſe, eſt latitudo unius digiti:</s>
            <s xml:id="echoid-s16536" xml:space="preserve"> deinde extrahamus exiſto pun-
              <lb/>
            cto tertiam diametrum tranſeuntem per centrum laminę:</s>
            <s xml:id="echoid-s16537" xml:space="preserve"> quę quidem diameter extendatur in tota
              <lb/>
            ſuperficie eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s16538" xml:space="preserve"> deinde extrahamus à duobus extremis huius diametri duas lineas in ſuperficie oræ
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>