Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[181] t n q z g m b ſ f h r a d e k o
[182] t i y n q g z x m b c ſ f h s r a d p e k o u
[183] f d b g t e h e
[184] e c s ſ o f i g m b k z d t q p h y n r u a x
[185] CIN EMATH EQUE FRANCAISE BIBLIOTHEQUE MUSEE
[186] a e t o f z h g d j c p k b q r
[187] a o u m h z t s n d ſ e q f p
[188] a o u p m h z t x b n y c q s l d g e K f r
[189] f u q b m t n e o z a
[190] f q b u g m c n K p a
[191] d g t K z b e a o ſ h
[192] d g t k n z u e b a o ſ h m r
[193] d g p i t k b e a o l f q h
[194] p d h t z f b g a ſ e k q
[195] t f h a ſ i k d r e z b c m o g
[196] q h f d u o g c r e a n m z b
[197] t f h a p k l i d e z b n r m o g q
[198] ſ m s q c d r b n p t a h e g u i f
[199] q s n p e f o x u m l b z k d h a
[200] k q t ſ n ſ g b o e u z d h a
[201] k q p t ſ n g b o r f e u m z d h a
[202] t i n g y z x q m b c œ f h z r a d p e K o
[203] u r h d x b y m ſ o n f g i k q z t c c s a
[204] p b o n m d r h c t a K
[205] d g p i t k n u b e a o f q l h m r
[206] a h p u m z t x b n c q s d g ſ K f r
[207] d g p i t k n z u b e a ſ o q l h m r
[208] h n m ſ a s x t r c e d z b g o p q k
[209] u g z y x r s t
[Figure 210]
< >
page |< < (232) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div552" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16538" xml:space="preserve">
              <pb o="232" file="0238" n="238" rhead="ALHAZEN"/>
            inſtrumenti, perpendiculares ſuper ſuperficiem laminæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16539" xml:space="preserve"> Deinde diuidemus ex altera iſtarum dua-
              <lb/>
            rum linearum tres lineas paruas, æquales, quarum prima ſequitur ſuperficiem laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16540" xml:space="preserve"> & longitu-
              <lb/>
            dò cuiuslibet harum ſit in quantitate medietatis grani hordeacei:</s>
            <s xml:id="echoid-s16541" xml:space="preserve"> fient ergo ſuper lineam perpendi
              <lb/>
            cularẽ tria puncta, quę ſunt fines illarũ linearũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16542" xml:space="preserve"> Deinde reducamus hoc inſtrum entũ ad tornatoriũ,
              <lb/>
            & ſignemus in ipſo tres circulos æquidiſtãtes, tranſ-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-01" xlink:href="fig-0238-01a" number="208">
                <variables xml:id="echoid-variables197" xml:space="preserve">h n m ſ a
                  <gap/>
                s x t r c e d z b g o p q k</variables>
              </figure>
            euntes per tria puncta, quæ ſunt ſuper lineam per-
              <lb/>
            pendicularem ſuper extremitatem diametri:</s>
            <s xml:id="echoid-s16543" xml:space="preserve"> ſecabi-
              <lb/>
            tur ergo alia perpendicularis, quæ eſt perpendicula-
              <lb/>
            ris ſuper aliam extremitatẽ huius diametri, per iſtos
              <lb/>
            tres circulos, & fient in ipſa tria puncta, & fient in u-
              <lb/>
            noquoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16544" xml:space="preserve"> trium circulorũ duo puncta oppoſita, quæ
              <lb/>
            ſunt extrema alicuius diametri ex ipſorũ diametris.</s>
            <s xml:id="echoid-s16545" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Deinde diuidamus medium circulum ex iſtis tribus
              <lb/>
            circulis in 360 partes, & ſi poſsibile fuerit, in minuta:</s>
            <s xml:id="echoid-s16546" xml:space="preserve">
              <lb/>
            deinde perforemus in ora inſtrumenti foramen ro-
              <lb/>
            tundum, cuius centrum ſit medium punctum trium
              <lb/>
            punctorum, quæ ſunt ſuper alteram duarum linea-
              <lb/>
            rum, perpendicularium ſuper extremitatem diame-
              <lb/>
            tri laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16547" xml:space="preserve"> & ſit medietas diametri eius in quantita-
              <lb/>
            te diſtantiæ, quę eſt inter circulos:</s>
            <s xml:id="echoid-s16548" xml:space="preserve"> perueniet ergo cir
              <lb/>
            cumferentia foraminis inter duos circulos æquidi-
              <lb/>
            ſtantes, qui ſunt in extremitatibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s16549" xml:space="preserve"> Poſtea accipia
              <lb/>
            mus laminam ſubtilem quadratam, aliquantulæ ſpiſsitudinis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16550" xml:space="preserve"> cuius longitudo ſit in quantitate alti-
              <lb/>
            tudinis oræ inſtrumenti:</s>
            <s xml:id="echoid-s16551" xml:space="preserve"> & cuius latitudo ſit prope hoc:</s>
            <s xml:id="echoid-s16552" xml:space="preserve"> & adæquetur ſuperficies eius, quantùm po
              <lb/>
            teſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s16553" xml:space="preserve"> & adæquetur ſpiſsitudo eius etiam, quæ ſequitur alteram extremitatem eius, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16554" xml:space="preserve"> differen-
              <lb/>
            tia communis inter ſuperficiem faciei eius, & inter ſuperficiem ſpiſsitudinis eius, ſit linea recta:</s>
            <s xml:id="echoid-s16555" xml:space="preserve"> quã
              <lb/>
            lineam diuidemus in duo æqualia:</s>
            <s xml:id="echoid-s16556" xml:space="preserve"> à cuius medio extrahamus lineam rectam in ſuperficie faciei e-
              <lb/>
            ius perpendicularem ſuper lineam rectam, quę eſt communis differentia.</s>
            <s xml:id="echoid-s16557" xml:space="preserve"> Deinde diuidamus ex hac
              <lb/>
            linea perpendiculari ex parte extremitatis, quæ eſt ſuper communem dif-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-02" xlink:href="fig-0238-02a" number="209">
                <variables xml:id="echoid-variables198" xml:space="preserve">u g z y x r s t</variables>
              </figure>
            ferentiam, tres lineas, æquales inter ſe, & æquales unicuiq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16558" xml:space="preserve"> paruarum li-
              <lb/>
            nearum, quæ diſtinctæ ſunt ſuper perpendicularem lineam in ora laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16559" xml:space="preserve">
              <lb/>
            fient igitur ſuper lineam perpendicularem in facie laminæ paruæ tria pun-
              <lb/>
            cta.</s>
            <s xml:id="echoid-s16560" xml:space="preserve"> Deinde perforabimus hanc paruam laminam foramine rotundo, cu-
              <lb/>
            ius centrum ſit medium punctum punctorum, quę diſtinguunt lineas, quę
              <lb/>
            ſunt in ea:</s>
            <s xml:id="echoid-s16561" xml:space="preserve"> & ſit medietas diametri eius æqualis alicui uni linearum parua-
              <lb/>
            rum:</s>
            <s xml:id="echoid-s16562" xml:space="preserve"> erit ergo hoc foramen æquale foramini, quod eſt in ora inſtrumenti.</s>
            <s xml:id="echoid-s16563" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Deinde ſignabimus ſuper diametrũ laminæ, ſuper cuius extremitates ſunt
              <lb/>
            duæ lineæ perpendiculares:</s>
            <s xml:id="echoid-s16564" xml:space="preserve"> punctum in medio lineæ, quæ eſt inter centrũ
              <lb/>
            laminæ & extremitatem diametri, quæ eſt in parte foraminis:</s>
            <s xml:id="echoid-s16565" xml:space="preserve"> & faciamus tranſire ſuper hoc pun-
              <lb/>
            ctum lineam perpendicularem ſuper diametrum:</s>
            <s xml:id="echoid-s16566" xml:space="preserve"> deinde ponamus baſim laminę paruæ ſuper han c
              <lb/>
            lineam, quouſq;</s>
            <s xml:id="echoid-s16567" xml:space="preserve"> differentia communis, quę eſt in parua lamina, ſuperponatur huic lineæ perpendi
              <lb/>
            culari ſuper diametrum:</s>
            <s xml:id="echoid-s16568" xml:space="preserve"> & erit punctum, quod diuidit differentiam communem, quę eſt in parua la
              <lb/>
            mina, in duo æqualia, poſitum ſuper punctum ſignatum in diametro laminæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16569" xml:space="preserve"> Hoc autem facto, ap-
              <lb/>
            plicetur parua lamina cum maiore, completa applicatione & conſolidatione:</s>
            <s xml:id="echoid-s16570" xml:space="preserve"> tunc ergo foramen,
              <lb/>
            quod eſt in parua lamina, erit oppoſitum foramini, quod eſt in ora inſtrumenti.</s>
            <s xml:id="echoid-s16571" xml:space="preserve"> Et erit linea intelle-
              <lb/>
            cta, quæ copulat centra duorum foraminum, in ſuperficie circuli medij trium circulorum, qui ſunt
              <lb/>
            in interiore ora inſtrumenti:</s>
            <s xml:id="echoid-s16572" xml:space="preserve"> & erit æquidiſtans diametro laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16573" xml:space="preserve"> & erit lamina parua, quæ appli-
              <lb/>
            cabitur puncto, quaſi ora aſtrolabij.</s>
            <s xml:id="echoid-s16574" xml:space="preserve"> Hoc autem completo, ſecetur de ora inſtrumenti quarta, quæ
              <lb/>
            ſequitur quartam, in qua eſt foramen ex quatuor quartis diſtinctis per duas primas diametros, per-
              <lb/>
            pendiculariter ſe ſecantes, & adæquetur locus ſectionis, donec fiat unus cum ſuperficie laminæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16575" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Deinde accipiamus regulam æris, cuius longitudo non ſit minor, ſed maior uno cubito, & quadra-
              <lb/>
            tæ figurę, quam circundent quatuor ſuperficies æquales in latitudine duorum digitorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s16576" xml:space="preserve"> & adæ-
              <lb/>
            quentur ſuperficies eius, in quantum poteſt, donec fiant æquales & habentes angulos rectos.</s>
            <s xml:id="echoid-s16577" xml:space="preserve"> Dein
              <lb/>
            de perforetur in medio alicuius ſuperficiei e-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-03" xlink:href="fig-0238-03a" number="210">
                <image file="0238-03" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/figures/0238-03"/>
              </figure>
            ius foramen rotundum, cuius amplitudo ſit
              <lb/>
            tãta, ut poſsit recipere corpus, quod eſt in dor-
              <lb/>
            ſo inſtrumenti, utreuoluatur in ipſo non leui
              <lb/>
            reuolutione, ſed difficili:</s>
            <s xml:id="echoid-s16578" xml:space="preserve"> & ſit foramen perpen
              <lb/>
            diculare ſuper ſuperficiem regulæ, & tranſiens
              <lb/>
            ad aliam partem regulæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16579" xml:space="preserve"> deinde ponamus inſtrumentum ſuper regulam, & mittamus corpus,
              <lb/>
            quod eſt in inſtrumenti dorſo, in foramen, quod eſt in medio regulæ, donec ſuperponatur ſuperfi-
              <lb/>
            cies inſtrumenti ſuperficiei regulæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16580" xml:space="preserve"> Hoc autem facto, ſecetur illud, quod ſuperfluit ex extremitati-
              <lb/>
            bus regulæ ſuper diametrum laminæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s16581" xml:space="preserve"> nam regula longior eſt, quàm diameter laminæ, quia ſic po-
              <lb/>
            ſuimus eam.</s>
            <s xml:id="echoid-s16582" xml:space="preserve"> Cum ergo ſecuerimus duas ſuperfluitates ex duabus extremitatibus regulæ, reduce-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>