Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
231 211
232 212
233 213
234 214
235 215
236 216
237 217
238 218
239 219
240 220
241 221
242 222
243 223
244 224
245 225
246 226
247 227
248 228
249 229
250 230
251 231
252 232
253 235
254 236
255 237
256 238
257 239
258 240
259 241
260 242
< >
page |< < (218) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div749" type="section" level="1" n="180">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s14914" xml:space="preserve">
              <pb o="218" file="0238" n="238" rhead="GNOMONICES"/>
            ſi ita collocetur, vt omnes eius partes inuertantur, vt diximus, eaſdem omnino res nobis indicet per vm-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-01" xlink:href="note-0238-01a" xml:space="preserve">Horizontalis li
                <lb/>
              nea in omni ho
                <lb/>
              rologio aufert
                <lb/>
              portionem ſupe
                <lb/>
              tiorem, quæ ex
                <lb/>
              hibet horolo-
                <lb/>
              giũ in facie ho-
                <lb/>
              rologli oppoſi-
                <lb/>
              ta collocandũ,
                <lb/>
              ſi prius ſupe-
                <lb/>
              r
                <unsure/>
              ior pars fiat in
                <lb/>
              ferior, & quæ
                <lb/>
              poſt hanc inuer
                <lb/>
              ſionẽ nobis ad
                <lb/>
              horologium cõ
                <lb/>
              uerſis dextra
                <lb/>
              eſt, fiat ſiniſtra,
                <lb/>
              & contra.</note>
            bram ſtyli, quas in altera facie, in qua horologium deſcriptum fuit à principio, nobis monſtrat altera ho-
              <lb/>
            rologij portio infra horizontalem lineam comprehenſa; </s>
            <s xml:id="echoid-s14915" xml:space="preserve">adeo vt ſegmenta linearum ſupra lineam hori-
              <lb/>
            zontalem exiſtentia ſint eorundem maximorum circulorum ſectiones communes cum plano horologii in
              <lb/>
            facie oppoſita collocandi, ſi illa partium inuerſio fiat, de qua loquuti ſumus, quorum communes ſectiones
              <lb/>
            cum plano horologii, quod ab initio in altera facie deſcriptum est, ſunt ſegmenta earundem linearum in-
              <lb/>
            fra horizontalem lineam poſita, ſiue illi circuli ſint horarii à meridie, vel media nocte, ſiue Verticales, ſi-
              <lb/>
            ue Meridiani, ſiue domorum cœleſtium, ſiue Zodiacum repreſentãtes, quatenus varias obtinet poſitiones,
              <lb/>
            dum ſigna cœlestia oriuntur, ſiue horarum ab ortu, vel occaſu, ſiue denique inæqualium horarum indices.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s14916" xml:space="preserve">Hoc autem ita demonſtrabimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s14917" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s14918" xml:space="preserve">SINT duo horologia, vnum australe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14919" xml:space="preserve">boreale alterum, ſi plana ipſorum ad Horizontem recta
              <lb/>
            ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s14920" xml:space="preserve">vel vnum ſuperius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14921" xml:space="preserve">alterum inferius, ſi plana eorum ad Horizontem non ſunt recta; </s>
            <s xml:id="echoid-s14922" xml:space="preserve">in quibus
              <lb/>
            ſtyli A B, C D, æquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14923" xml:space="preserve">ad plana horologiorum recti. </s>
            <s xml:id="echoid-s14924" xml:space="preserve">Intelligantur autem ambo horologia in propria
              <lb/>
            poſitione, ita vt Auſtrale ad auſtrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14925" xml:space="preserve">boreale ad Boream vergat, vel ſuperius ſpectet ad Zenith, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14926" xml:space="preserve">in-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-01" xlink:href="fig-0238-01a" number="165">
                <image file="0238-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0238-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-03" xlink:href="note-0238-03a" xml:space="preserve">20</note>
            ferius ad Nadir; </s>
            <s xml:id="echoid-s14927" xml:space="preserve">ipſa{q́ue} inter ſe ſint parallela, ac vertices ſtylorum B, D, coniungantur in centro mundi,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-04" xlink:href="note-0238-04a" xml:space="preserve">30</note>
            ipſismet ſtylis lineam vnam rectam constituentibus, nempe axem illius circuli maximi, cui vtrumque ho-
              <lb/>
            rologium æquidiſt at, ita vt horologia ſe mutuo aſpiciant. </s>
            <s xml:id="echoid-s14928" xml:space="preserve">Præterea intelligatur circulus maximus duci
              <lb/>
            per polos plani vtriuſque horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14929" xml:space="preserve">per polos Horizontis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14930" xml:space="preserve">Erit hic circulus ad planum vtriuſque ho
              <lb/>
            rologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14931" xml:space="preserve">ad Horizontem, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14932" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s14933" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14934" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s14935" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s14936" xml:space="preserve">rectus, tranſibit{q́ue}, per ſtylos A B, C D, hoc eſt,
              <lb/>
            per axem plani vtriuſque horologii, cum per eiuſdem polos ducatur, vt diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s14937" xml:space="preserve">Faciat autem dictus cir-
              <lb/>
            culus maximus cum horologiorum planis communes ſectiones rectas A E, C F, quæ parallelæ inter ſe
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-05" xlink:href="note-0238-05a" xml:space="preserve">10. vndec.</note>
            erunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14938" xml:space="preserve">Huiuſmodi circulus in horologio Verticali, polari, æquinoctiali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14939" xml:space="preserve">ad Horizontem inclinato erit
              <lb/>
            Meridianus ipſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s14940" xml:space="preserve">propterea quòd cùm in Meridiano exiſtant & </s>
            <s xml:id="echoid-s14941" xml:space="preserve">poli plani vtriuſque horologii Vertica-
              <lb/>
            lis, polaris, æquinoctialis, atque ad Horizontem inclinati, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14942" xml:space="preserve">poli Horizontis, (vt conſtat, ſi attentius
              <lb/>
            poſitio maximorum circulorum, cui eiuſmodi horologia æquidiſtant, perpendatur) Meridianus per dictos
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-06" xlink:href="note-0238-06a" xml:space="preserve">40</note>
            polos neceſſariò tranſeat, atque adeo ad plana illorum horologiorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14943" xml:space="preserve">ad Horizontem rectus ſit, per
              <lb/>
            propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14944" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s14945" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14946" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s14947" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s14948" xml:space="preserve">Ex quo efficitur, rectas A E, C F, eſſe in nominatis horologiis lineas meridia-
              <lb/>
            nas, In aliis autem horologiis maximus ille circulus non poteſt eſſe Meridianus; </s>
            <s xml:id="echoid-s14949" xml:space="preserve">quia Meridianus ad eo-
              <lb/>
            rum plana rectus non eſt, cum per eorum polos minimè tranſeat, vt patet: </s>
            <s xml:id="echoid-s14950" xml:space="preserve">Sed in Meridiano quidem ho-
              <lb/>
            rologio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14951" xml:space="preserve">declinante ab Horizonte, is circulus erit proprie dictus Verticalis, cum tranſeat & </s>
            <s xml:id="echoid-s14952" xml:space="preserve">per polos
              <lb/>
            Meridiani horologii, declinantis{q́ue} ab Horizonte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14953" xml:space="preserve">per polos Horizontis: </s>
            <s xml:id="echoid-s14954" xml:space="preserve">In declinantibus autem à Ver
              <lb/>
            ticali erit idem circulus vnus ex Verticalibus tantum à Meridiano declinans, quantum planum horolo-
              <lb/>
            gij declinantis abeſt à Verticali circulo; </s>
            <s xml:id="echoid-s14955" xml:space="preserve">atque adeo in horologijs inclinatis metietur inclinationem pla-
              <lb/>
            ni horologij ad Horizontem, cùm per polos horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14956" xml:space="preserve">per polos Horizontis ducatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s14957" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s14958" xml:space="preserve">RVRSVS concipiatur duci alius circulus maximus per polos plani vtriuſque horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14959" xml:space="preserve">per po
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-07" xlink:href="note-0238-07a" xml:space="preserve">50</note>
            los prioris circuli maximi per rectas A E, C F, ducti. </s>
            <s xml:id="echoid-s14960" xml:space="preserve">Erit hic circulus ad planum quoque vtriuſque ho
              <lb/>
            rologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14961" xml:space="preserve">ad priorem illum circulum maximum, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s14962" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s14963" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14964" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s14965" xml:space="preserve">Theodoſii, rectus, tranſibit{q́ue} per
              <lb/>
            ſtylos A B, C D, nempe per axem plani vtriuſque horologii, cum per eiuſdem polos ducatur, vt dictum
              <lb/>
            eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14966" xml:space="preserve">Faciat autem dictus circulus maximus cum planis horologiorum communes ſectiones rectas A G,
              <lb/>
            C H, quæ etiam inter ſe parallelæ erunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s14967" xml:space="preserve">Eædem quoque ad rec
              <unsure/>
            tas A E, C F, erunt perpendiculares. </s>
            <s xml:id="echoid-s14968" xml:space="preserve">Cũ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-08" xlink:href="note-0238-08a" xml:space="preserve">16. vndec.</note>
            enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s14969" xml:space="preserve">planum horologii, cuius ſtylus A B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14970" xml:space="preserve">planum circuli huius poſterioris per rectam A G, ducti
              <lb/>
            rectum ſit ad planum prioris illius circuli per rectam A E, ducti, ex conſtructione; </s>
            <s xml:id="echoid-s14971" xml:space="preserve">erit & </s>
            <s xml:id="echoid-s14972" xml:space="preserve">communis
              <lb/>
            illorum ſectio A G, ad planum eiuſdem circuli per A E, ducti, atque adeò per defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s14973" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s14974" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s14975" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s14976" xml:space="preserve">Euclidis,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0238-09" xlink:href="note-0238-09a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
            ad rectam quoque A E, in dicto circulo exiſtentem perpendicularis: </s>
            <s xml:id="echoid-s14977" xml:space="preserve">Eadem ratione erit C H, ad C F,
              <lb/>
            perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s14978" xml:space="preserve">Poſterior autem hic circulus in Verticali horologio, Meridiano, & </s>
            <s xml:id="echoid-s14979" xml:space="preserve">declinante à Ver-
              <lb/>
            ticali eſt ipſemet Horizon. </s>
            <s xml:id="echoid-s14980" xml:space="preserve">Cum enim horum horologiorum plana ad Horizontem recta ſint, erit </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>