Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 677
>
Scan
Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
2
23
3
24
4
25
5
26
6
27
7
28
8
29
9
30
10
31
11
32
12
33
13
34
14
35
15
36
16
37
17
38
18
39
19
40
20
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 677
>
page
|<
<
(4)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div16
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
12
">
<
pb
o
="
4
"
file
="
0024
"
n
="
24
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s338
"
xml:space
="
preserve
">7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s339
"
xml:space
="
preserve
">POLARE inferius, quod eidẽ maximo circulo per puncta veri, ſiue æquinoctialis ortus, occaſuſ{q́ue},
<
lb
/>
ac per vtrumque polum mundi ducto æquidiſtat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s340
"
xml:space
="
preserve
">ad Nadir ſpectat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s341
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s342
"
xml:space
="
preserve
">8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s343
"
xml:space
="
preserve
">AEQVINOCTIALE ſuperius, quod parallelum eſt A E quinoctiali circulo, reſpicit{q́ue} polũ
<
lb
/>
mundi ſupra Horizontem eleuatum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s344
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s345
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s346
"
xml:space
="
preserve
">AEQVINOCTIALE inferius, quod eidem circulo æquinoctiali æquidistat, ſed ad eum mun-
<
lb
/>
dipolum ſpectat, qui ſub Horizonte latet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s347
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s348
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s349
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS à meridie in ortum, occaſumve, quod æquidistat cuicunq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s350
"
xml:space
="
preserve
">circulo Verticali,
<
lb
/>
qui à Verticali propriè dicto declinet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s351
"
xml:space
="
preserve
">vergat ad meridiẽ, non tamen directo, rectumq́, eſt ad Horizon-
<
lb
/>
tem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s352
"
xml:space
="
preserve
">quale depingi ſolet in muro cuiuſuis ædificij, qui ad meridiem reſpicit, ſed non directo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s353
"
xml:space
="
preserve
">ad Hori-
<
lb
/>
zontem rectus eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s354
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s355
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s356
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS à Borea, Septẽtrioneve in ortum, vel occaſum, quod cuilibet circulo Vertica-
<
lb
/>
li par allelum eſt, qui à primario Verticali deflectat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s357
"
xml:space
="
preserve
">ad Boream, non tamen directo, ſpectet, rectum{q́ue}
<
lb
/>
eſt ad Horizontem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s358
"
xml:space
="
preserve
">quale deſcribitur in muro cuiuslibet ædificij, qui ad Horizontem rectus eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s359
"
xml:space
="
preserve
">non
<
lb
/>
directò ad boream ſpectat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s360
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s361
"
xml:space
="
preserve
">12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s362
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS ab Horizonte ſuperius, quod ad Zenith ſpectat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s363
"
xml:space
="
preserve
">ad ortum, occaſumve di-
<
lb
/>
rectò vergit, æquidiſtat{q́ue} circulo maximo, qui ad Horizontẽ inclinatus eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s364
"
xml:space
="
preserve
">ad Verticalem primarium
<
lb
/>
rectus, tranſit{q́ue} per communes ſectiones Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s365
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s366
"
xml:space
="
preserve
">Huiuſmodi horologium depingeretur
<
lb
/>
in ſuperiori facie tecti alicuius, quod ad Verticalem cir culum propriè dictum rectum eſſet, hoc eſt, directo
<
lb
/>
in ortum, vel occaſum ſpectaret.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s367
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s368
"
xml:space
="
preserve
">13. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s369
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS ab Horizõte inferi{us}, quod ad Nadir ſpectat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s370
"
xml:space
="
preserve
">directò ad ortum, occasũve
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0024-02
"
xlink:href
="
note-0024-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
vergit, æquidiſtat{q́ue} eidem circulo maximo, cui ſuperius parallelum eſſe diximus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s371
"
xml:space
="
preserve
">Cuiuſmodi horologium
<
lb
/>
deſcriberetur in eodem tecto, in quo ſuperius, ſed in facie inferiori, quæ ad Nadir ſpectat, ſi facies tamen
<
lb
/>
hæc inferior àſole illuminaretur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s372
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s373
"
xml:space
="
preserve
">14. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s374
"
xml:space
="
preserve
">INCLINATVM ad Horizõtem ſuperius, quod ſpectat ad Zenith, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s375
"
xml:space
="
preserve
">ad meridiem, boreãve
<
lb
/>
directò vergit, æquidiſtat{q́ue} maximo circulo ad Horizontem inclinato, qui ad Meridianum rectus est, trã-
<
lb
/>
ſit{q́ue} per communes ſectiones A E quatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s376
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s377
"
xml:space
="
preserve
">Quale eſſet horologium delineatum in facie ſu-
<
lb
/>
periori alicuius tecti, quod ad Meridianũ eſſet rectũ, id eſt, directò in meridiẽ, Septentrionẽve ſpectaret.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s378
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s379
"
xml:space
="
preserve
">15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s380
"
xml:space
="
preserve
">INCLINATVM ad Horizontem inferius, quod ad Nadir ſpectat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s381
"
xml:space
="
preserve
">directò in meridiem,
<
lb
/>
vel Boream vergit, æquidistat{q́ue} eidem maximo circulo, cui ſuperius diximus eſſe parallelum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s382
"
xml:space
="
preserve
">Quale eſſet
<
lb
/>
horologium depictum in facie inferiori eiuſdem tecti, in cuius ſuperiori facie ſuperius diximus delincari.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s383
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s384
"
xml:space
="
preserve
">16. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s385
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS ſimul & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s386
"
xml:space
="
preserve
">inclinatum ſuperius, quod ſpectat ad Zenith, ſed neq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s387
"
xml:space
="
preserve
">directò in me-
<
lb
/>
ridiem, boreamve, vt inclinatum ad Horizontem, neq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s388
"
xml:space
="
preserve
">in ortum, aut occaſum, vt declinãs ab Horizonte,
<
lb
/>
vergit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s389
"
xml:space
="
preserve
">æquidistat tamen circulo maximo, qui nec ad Horizontem, nec ad Verticalem propriè dictum, nec
<
lb
/>
ad Meridianum rectus eſt, ſed ad omnes hoſce circulos inclinatus, ita vt per nullius polos, qui ſunt Zenith
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s390
"
xml:space
="
preserve
">Nadir, communes ſectiones Meridiani & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s391
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis, at q; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s392
"
xml:space
="
preserve
">ſectiones communes Horizontis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s393
"
xml:space
="
preserve
">Aequa
<
lb
/>
toris, tranſeat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s394
"
xml:space
="
preserve
">Tale eſſet horologium deſcriptum in ſuperiori facie alicuius tecti, quod directò non ſpecta-
<
lb
/>
ret in ortum occaſumve, aut in meridiem Septentrionemve.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s395
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s396
"
xml:space
="
preserve
">17. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s397
"
xml:space
="
preserve
">DECLINANS ſimul & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s398
"
xml:space
="
preserve
">inclinatum inferius, quod ad Nadir ſpectat, reliqua autem omnia
<
lb
/>
communia habet cum ſuperiori. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s399
"
xml:space
="
preserve
">Quale eſſet horologium delineatum in facie inferiori eiuſdẽ tecti, in cuius
<
lb
/>
ſuperiori facie ſuperius deſcribi diximus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s400
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s401
"
xml:space
="
preserve
">HAEC omnia genera ante oculos ponemus in appoſita figura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s402
"
xml:space
="
preserve
">Horologium enim in plano A B C D
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0024-05
"
xlink:href
="
note-0024-05a
"
xml:space
="
preserve
">Exempla prædi
<
lb
/>
ctorum horolo-
<
lb
/>
giorum.</
note
>
quod Horizonti æquidiſtet, depictum, appellabitur Horizontale. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s403
"
xml:space
="
preserve
">Si deinde ſupra ſingulas baſes octogonas,
<
lb
/>
hexagon{as}, tetragonas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s404
"
xml:space
="
preserve
">trigonam intelligantur erecta ædificia, ſpectabunt muriſupra rectas E F, G H,
<
lb
/>
collocati directò ad A, punctum meridiei, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s405
"
xml:space
="
preserve
">ad C, punctum Septentrionis, at q; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s406
"
xml:space
="
preserve
">in eorum faciebus ad A,
<
lb
/>
vergentibus horologia Verticalia ad meridiem, auſtrumve ſpectantia deſcribentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s407
"
xml:space
="
preserve
">In faciebus autem eo-
<
lb
/>
rundem ſpectantibus ad C, delineabuntur horologia Verticalia ad Boream, ſeptentrionei
<
unsure
/>
nve ſpectantia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s408
"
xml:space
="
preserve
">In muris porrò ſupra rectas I K, L M, erectis, qui verſus B, directò in ortum ſpectant, aut verſus D, in
<
lb
/>
occaſum, deſcribentur in eorum faciebus ad B, ſpectantibus, horologia Meridiana orientalia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s409
"
xml:space
="
preserve
">At in facie-
<
lb
/>
bus punctum D, reſpicientibus, horologia Meridiana occidentalia.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s410
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s411
"
xml:space
="
preserve
">RVRSVS ſi ſupra rectas E F, G H, intelligantur plana ad Horizontem inclinata verſus ſepten-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0024-06
"
xlink:href
="
note-0024-06a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
trionem C, ſecundum altitudinem poli, dicentur horologia in ſuperioribus facieb{us} deſcripta, Polaria ſu-
<
lb
/>
periora, in inferioribus aut em inferiora. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s412
"
xml:space
="
preserve
">Si vero ſupra eaſdem rectas E F, G H, cogitentur plana incli-
<
lb
/>
nata ad Horizontem verſus meridiem A, ſecundum altitudinem Aequatoris, ſeu complementum alti-
<
lb
/>
tudinis poli, delineabuntur in faciebus ſuperioribus horologia Aequinoctialia ſuperiora. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s413
"
xml:space
="
preserve
">Inferiora autem
<
lb
/>
in inferioribus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s414
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s415
"
xml:space
="
preserve
">IAM verò quoniam muri ad Horizontem recti ſupra rectas E I, H M, collocati non directò ſpectãt
<
lb
/>
ad A, punctum meridiei, @@ut ad C, punctum ſeptentrionis, ſed ab vtroq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s416
"
xml:space
="
preserve
">declinant verſ{us} B, punctum
<
lb
/>
ortus, aut verſus D, punctum occaſus, deſcribentur quidem in eorum faciebus puncta inter A, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s417
"
xml:space
="
preserve
">B, po-
<
lb
/>
ſita reſpicientibus, horologia declinantia à meridie, id eſt, à puncto meridiei A, in ortum, in oppoſitis autẽ
<
lb
/>
faciebus, quæ puncta inter C, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s418
"
xml:space
="
preserve
">D, locata reſpiciunt, horologia declinantia à ſeptentrione, hoc eſt, à pun
<
lb
/>
cto ſeptentrionis C, in occaſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s419
"
xml:space
="
preserve
">Contra verò, quia muri ſuprarectas F L, G K, extructi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s420
"
xml:space
="
preserve
">ad </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>