Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis
page |< < (4) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div24" type="section" level="1" n="24">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1302" xml:space="preserve">
              <pb o="4" file="024" n="24" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            temperaturas poſsit rectè facere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1303" xml:space="preserve">In capitulis enim dextra ac ſiniſtra, ſunt
              <lb/>
            foramina homotonorum, per quæ tenduntur ergatis aut ſuculis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1304" xml:space="preserve">vecti-
              <lb/>
            bus è neruo torti funes, qui non præcluduntur nec præligantur, niſi ſoni-
              <lb/>
            tus ad artificis aures certos & </s>
            <s xml:id="echoid-s1305" xml:space="preserve">æquales fecerint. </s>
            <s xml:id="echoid-s1306" xml:space="preserve">Brachia enim quæ in eas
              <lb/>
            tentiones includuntur, cum extenduntur, æqualiter & </s>
            <s xml:id="echoid-s1307" xml:space="preserve">pariter utraq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1308" xml:space="preserve">pla-
              <lb/>
            gam emittere debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s1309" xml:space="preserve">Quod ſi non homotona fuerint, impedient dire-
              <lb/>
            ctam telorum miſsionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1310" xml:space="preserve">Item theatris vaſa ærea, quæ in cellis ſub gra-
              <lb/>
            dibus Mathematica ratione collocantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1311" xml:space="preserve">ſonituum diſcrimina, quæ
              <lb/>
            Græci Ἠχ{έι}α vocant, ad ſymphonias muſicas ſiue concentus, componun-
              <lb/>
            tur, diuiſa in circinatione diateſſaron & </s>
            <s xml:id="echoid-s1312" xml:space="preserve">diapente & </s>
            <s xml:id="echoid-s1313" xml:space="preserve">diapaſon, vti vox ſce-
              <lb/>
            nici ſonitus conueniens in diſpoſitionibus, tactu cum offenderit, aucta
              <lb/>
            cum incremento, clarior & </s>
            <s xml:id="echoid-s1314" xml:space="preserve">ſuauior ad ſpectatorum perueniat aures. </s>
            <s xml:id="echoid-s1315" xml:space="preserve">Hy-
              <lb/>
            draulicas quoque machinas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1316" xml:space="preserve">cætera quæ ſunt ſunilia his organis, ſine
              <lb/>
            muſicis rationibus efficere nemo poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1317" xml:space="preserve">Diſciplinam verò medicinæ no-
              <lb/>
            uiſſe oportet, propter inclinationes cœli, quæ Græci μλίμα dicunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1318" xml:space="preserve">
              <lb/>
            aëres locorum, qui ſunt ſalubres aut peſtilentes, aquarumq́ vſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1319" xml:space="preserve">Sine his
              <lb/>
            enim rationibus nulla ſalubris habitatio ſieri poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1320" xml:space="preserve">Iura quoque nota
              <lb/>
            habeat oportet ea, quæ neceſſaria ſunt ædificijs communibus parietum,
              <lb/>
            ad ambitum ſtillicidiorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1321" xml:space="preserve">cloacarum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1322" xml:space="preserve">luminum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1323" xml:space="preserve">Item aquarum
              <lb/>
            ductiones, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1324" xml:space="preserve">cætera quæ eiuſmodi ſunt, nota oportet ſint Architectis, vti
              <lb/>
            ante caueant, quàm inſtituant ædificia: </s>
            <s xml:id="echoid-s1325" xml:space="preserve">ne controuerſiæ, factis operibus,
              <lb/>
            patribusfamiliarum relinquantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1326" xml:space="preserve">vt legibus ſcribendis prudentia ca-
              <lb/>
            ueri poſsit & </s>
            <s xml:id="echoid-s1327" xml:space="preserve">locatori & </s>
            <s xml:id="echoid-s1328" xml:space="preserve">conductori. </s>
            <s xml:id="echoid-s1329" xml:space="preserve">Nanque ſi lex perite fuerit ſcripta,
              <lb/>
            erit vt ſine captione vterque ab vtroq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1330" xml:space="preserve">liberetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1331" xml:space="preserve">Ex Aſtrologia autem
              <lb/>
            cognoſcitur Oriens, Occidens, Meridies, Septẽtrio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1332" xml:space="preserve">cœli ratio, æquino-
              <lb/>
            ctium, ſolſtitium, aſtrorum curſus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1333" xml:space="preserve">quorum notitiam ſi quis non habue-
              <lb/>
            rit, horologiorum rationem omnino ſcire non poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1334" xml:space="preserve">Cum ergo tanta
              <lb/>
            hæc diſciplina ſit condecorata, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1335" xml:space="preserve">abundans eruditionibus varijs ac pluri-
              <lb/>
            bus, non puto poſſe iuſte repente ſe profiteri Architectos, niſi qui ab æta-
              <lb/>
            te puerili his gradibus diſciplinarum ſcandendo, ſcientia plurium litera-
              <lb/>
            rum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1336" xml:space="preserve">artium nutriti, peruenerint ad ſummum templum Architecturæ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1337" xml:space="preserve">At fortaſſe mirum vide bitur imperitis hominibus, poſſe naturam tan-
              <lb/>
            tum numerum doctrinarum perdiſcere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1338" xml:space="preserve">memoria continere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1339" xml:space="preserve">Cum au-
              <lb/>
            tem animaduerterint, omnes diſciplinas inter ſe coniunctionem rerum
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1340" xml:space="preserve">communicationem habere, fieri poſſe faciliter credetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1341" xml:space="preserve">Encyclios
              <lb/>
            enim diſciplina, vti corpus vnum ex his membris, eſt compoſita. </s>
            <s xml:id="echoid-s1342" xml:space="preserve">Itaque
              <lb/>
            qui à teneris ætatibus eruditionibus varijs inſtruuntur, omnibus literis,
              <lb/>
            agnoſcunt eaſdem notas, communicationemq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1343" xml:space="preserve">omnium diſciplinarum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1344" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ea re facilius omnia cognoſcunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1345" xml:space="preserve">Ideoq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1346" xml:space="preserve">de veteribus Architectis, Pythius,
              <lb/>
            qui Prienæ ædem Mineruæ nobiliter eſt Architectatus, ait in ſuis com-
              <lb/>
            mentarijs, A rchitectum omnibus artibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s1347" xml:space="preserve">doctrinis plus oportere </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>