Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 181
>
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 38
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
[Note]
Page: 39
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 181
>
page
|<
<
(221)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div749
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
180
">
<
pb
o
="
221
"
file
="
0241
"
n
="
241
"
rhead
="
LIBER SECVNDVS.
"/>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15136
"
xml:space
="
preserve
">HIS ita demonstratis, facile oſtendemus, rectas E G, L M, M P, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15137
"
xml:space
="
preserve
">quaſcunque alias, in horolo-
<
lb
/>
gio boreali, vel inferiori, eſſe eorundem circulorum maximorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15138
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij ſectiones communes,
<
lb
/>
quorum ſunt ſectiones in auſtrali, ſuperiorive horologio; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15139
"
xml:space
="
preserve
">ſi auſt rale, vel ſuperius horologium in facie bo-
<
lb
/>
reali, vel inferiori plani horologij ita collocetur, vt pars eius ſuperior mutetur in inferiorẽ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15140
"
xml:space
="
preserve
">pars, quæ
<
lb
/>
in eo ſitu poſt hanc permutationem nobis ad horologium conuerſis dextra eſt, fiat ſinistra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15141
"
xml:space
="
preserve
">contra.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15142
"
xml:space
="
preserve
">Nam ſi horologium auſtrale, ſiue ſuperius intelligatur poni ſupra boreale, ſeu inferius, vt stylus ſtylo
<
lb
/>
congruat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15143
"
xml:space
="
preserve
">dextra pars ad G, dextræ parti ad H, punctum{q́ue}, A, puncto C, et linea A G, lineæ C H; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15144
"
xml:space
="
preserve
">ca-
<
lb
/>
dent puncta G, P, in puncta H, Q, propterea quòd rectæ A G, A P, rectis C H, C Q, oſtenſæ ſunt
<
lb
/>
æquales. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15145
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi in hoc ſitu auſtrale horologium, ſiue ſuperius, circa rectam G P, vel (quod idem eſt)
<
lb
/>
circa H Q, quia hę duæ lineæ in hoc ſitu vnam & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15146
"
xml:space
="
preserve
">eandem conſtituunt, conuerti animo concipiamus, vt
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0241-01
"
xlink:href
="
note-0241-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
pars ſuperior fiat inferior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15147
"
xml:space
="
preserve
">contra, cadent puncta E, L, in puncta F, N, eo quòd rectæ A E, A L,
<
lb
/>
rectis C F, C N, demonſtratæ ſint æquales. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15148
"
xml:space
="
preserve
">Quare linea E G, lineæ F H, congruet, quòd puncta E, G,
<
lb
/>
punctis F, H, congruere oſtenderimus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15149
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15150
"
xml:space
="
preserve
">linea L M, lineæ N O, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15151
"
xml:space
="
preserve
">linea M P, lineæ O Q, congruet,
<
lb
/>
propterea quòd puncta L, P, in punctis N, Q, existunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15152
"
xml:space
="
preserve
">anguli ad L, P, N, Q, oſtenſi ſunt recti.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15153
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione concludemus, quamlibet aliam lineam in horologio australi, vel ſuperiori, ſiue ea ſecet
<
lb
/>
vtramque A E, A G, ſiue alter am tantum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15154
"
xml:space
="
preserve
">alteri ſit parallela, congruere lineæ ſibi reſpondenti in ho-
<
lb
/>
rologio boreali, ſeu inferiori, ſi illa ſuperpoſitio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15155
"
xml:space
="
preserve
">permutatio, vt proximè diximus, fiat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15156
"
xml:space
="
preserve
">Quocirca to-
<
lb
/>
tum horologium auſtrale, ſuperiusve toti boreali horologio, ſiue inferiori, ea ratione congruet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15157
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo
<
lb
/>
per illam ſuperpoſitionem, conuerſionem{q́ue}, ſuperior pars auſtralis horologij, ſuperiorisve, fiat inferior,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15158
"
xml:space
="
preserve
">dextra ſiniſtra, vt patet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15159
"
xml:space
="
preserve
">(Nam ſi auſtrale horologium ſeorſum intelligatur conuerti, vt pars ſupe-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0241-02
"
xlink:href
="
note-0241-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
rior in inferiorem mutetur, remanebit nobis ad horologium conuerſis punctum G, ad ſiniſtram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15160
"
xml:space
="
preserve
">P, ad
<
lb
/>
dextram. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15161
"
xml:space
="
preserve
">Vnde vt recta E G, rectæ F H, congruat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15162
"
xml:space
="
preserve
">reliquæ lineæ reliquis lineis, neceſſe eſt, partem
<
lb
/>
ſiniſtram G, mutari in dextram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15163
"
xml:space
="
preserve
">dextram P, in ſiniſtram. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15164
"
xml:space
="
preserve
">Ita enim fiet, vt ſingulæ lineæ congruant
<
lb
/>
ſingulis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15165
"
xml:space
="
preserve
">Quod etiam hac ratione fiet perſpicuum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15166
"
xml:space
="
preserve
">Poſtquam recta G P, rectæ H Q, ſuperpoſita eſt,
<
lb
/>
manet quidem punctum G, nobis ad horologium conuerſis ad dexteram, quemadmodum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15167
"
xml:space
="
preserve
">punctum H,
<
lb
/>
borealis, vel inferioris horologij: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15168
"
xml:space
="
preserve
">Sed poſt conuerſionem horologij auſtralis, ſuperiorisve, circa rectam
<
lb
/>
G P, vel H Q, vt ſuperiora fiant inferiora, poſitum erit nobis punctum G, ad ſiniſtram, vt dictum eſt,
<
lb
/>
ſi conuertamus faciem ad horologium ipſum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15169
"
xml:space
="
preserve
">quia verò tunc horologium conuerſum est ad meridiem,
<
lb
/>
fit vt eius lineamenta deſcribenda ſint in facie oppoſita, quæ boream reſpicit, atque ita exiſtet n@bis co@
<
lb
/>
uerſis ad faciem borealem horologij idem punctum G, ad dextram) liquido conſtat, ex horologio auſtra-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0241-03
"
xlink:href
="
note-0241-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
li, vel ſuperiori, ſi fiat omnium partium permutatio, vt ſuperior in inferiorem mutetur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15170
"
xml:space
="
preserve
">quæ poſt
<
lb
/>
hanc mutationem nobis ad horologium conuerſis dextra eſt, fiat ſiniſtra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15171
"
xml:space
="
preserve
">contra, fieri horologium bo-
<
lb
/>
reale, ſiue inferius.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15172
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15173
"
xml:space
="
preserve
">QVONIAM verò in prædicta ſuperpoſitione, conuerſione{q́ue} horologij auſtralis, ſuperiorisve, li-
<
lb
/>
nea eius horizontalis horizontali lineæ horologij borealis, ſeu inferioris, cõgruit, (quia inhorologiijs, quo-
<
lb
/>
rum plana ad Horizontem recta ſunt, cuiuſmodi ſunt Verticale, Declinans à
<
unsure
/>
Verticali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15174
"
xml:space
="
preserve
">Meridia-
<
lb
/>
num, linea horizontalis ducitur per locum ſtyli, at que ita horizontales lineæ erunt A G, C H, quæ ex
<
lb
/>
ipſa ſuperpoſitione ſibi mutuo congruunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15175
"
xml:space
="
preserve
">In alijs verò horologijs, quorum plana ad Horizontem non
<
lb
/>
ſunt recta, qualia ſunt Polare, Aequinoctiale, Declinans ab Horizonte, Inclinatum ad Horizontem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15176
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Declinans à Verticali, quod ſimul ad Horizontem inclinatum eſt, quoniam linea horizontalis cadit in ſu-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0241-04
"
xlink:href
="
note-0241-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
perioribus quidem ſupra ſtylum, in inferioribus autem infra eundem, eſt{q́ue} ſemper parallela rectæ A G,
<
lb
/>
vt paulo ante demonſtrauimus, fit vt hac ratione horizontalis linea ſuperioris horologij lineæ horizonta-
<
lb
/>
li inferioris etiam congruat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15177
"
xml:space
="
preserve
">quod demonſtrabitur, vt demonſtratum est, rectam L M, congruere rectæ
<
lb
/>
N O,) est portio horologij ſupra lineam horizontalem existens ſuperuacanea in quouis horologio, cum
<
lb
/>
in illam vmbra styli nunquam cadere poſſit interdiu; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15178
"
xml:space
="
preserve
">efficitur vniuersè verum eſſe, lineam horizonta-
<
lb
/>
lem in quocunque horologio ad partes ſuperiores portionem auferre, quæ in facie plani horologij oppoſita
<
lb
/>
idem horologium nobis exhibeat, ſi it a collocetur, vt linea horizontalis ſuperiorem locum occupet in fa-
<
lb
/>
cie oppoſita, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15179
"
xml:space
="
preserve
">pars, quę in eo ſitu nobis ad horologium conuerſis dextra est, fiat ſinistra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15180
"
xml:space
="
preserve
">contra: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15181
"
xml:space
="
preserve
">quia
<
lb
/>
facta illa partium permutatione, pars ſupra lineam horizontalem australis horologii collocatur in borea
<
lb
/>
li horologio infra eandem lineam horizontalem, vt manifestum est. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15182
"
xml:space
="
preserve
">Quod erat demonstrandum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15183
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s15184
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi quando contingat, lineas in horologio, quæ communes ſectiones ſunt plani horologij, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15185
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
circulorum maximorum, per A, locum styli in australi, vel ſuperiori horologio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15186
"
xml:space
="
preserve
">per C, locum styli
<
lb
/>
in boreali, inferiorive horologio tranſire, (vt accidit in domibus cœlestibus horologii Verticalis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15187
"
xml:space
="
preserve
">ho-
<
lb
/>
ris à meridie, vel media nocte, atque Meridianis circulis horologii æquinoctialis, vt perſpicuum fiet ex
<
lb
/>
ſequentibus) nihilominus ſequetur, australe horologium, vel ſuperius congruere boreali, inferiorive, ſi il-
<
lb
/>
li@s partes omnes inuertantur, vt docuimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15188
"
xml:space
="
preserve
">Circulus enim aliquis maximus in australi horologio, vel
<
lb
/>
ſuperiori, per stylum A B, ductus ſaciat ſectionem R S, per locum ſtyli A, tranſeuntem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15189
"
xml:space
="
preserve
">Secabit idem
<
lb
/>
ci@culus, cum per stylum tranſeat, boreale horologium, ſeu inferius, per rectam T V, per C, locum ſty-
<
lb
/>
li quoque tranſeuntem, in partihus tamen non oppoſitis, ſed correſpondentibus, hoc eſt, ſi ſectio R S, ſu-
<
lb
/>
pra ſiylum vergit ad ſiniſtram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15190
"
xml:space
="
preserve
">infra ſtylum ad dextram, deflectet ſectio T V, ſupra ſtylum in par-
<
lb
/>
tem dextram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15191
"
xml:space
="
preserve
">in ſiniſtram infra ſ@ylum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15192
"
xml:space
="
preserve
">contra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15193
"
xml:space
="
preserve
">Hæ enim partes illis partibus reſpondent, vt </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>