Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Page concordance

< >
Scan Original
231 204
232 205
233 206
234 207
235 208
236 209
237 210
238 211
239 212
240 213
241 214
242 215
243 216
244 217
245 218
246 219
247 220
248 221
249 222
250 223
251 224
252 225
253 226
254 227
255 228
256 229
257 230
258 231
259 232
260
< >
page |< < (216) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div466" type="section" level="1" n="354">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18494" xml:space="preserve">
              <pb o="216" file="0238" n="243" rhead="APPARATVS"/>
            blemate ſubditur, quod erat faciendum; </s>
            <s xml:id="echoid-s18495" xml:space="preserve">in Theoremate vero, quod erat demonſtrandum, ſciendum præte-
              <lb/>
            rea Lemma eſſe quandam demonſtrationem in gratiam alterius demonſtrationis ne ipſa demonſtratio pro-
              <lb/>
            lixior euadat. </s>
            <s xml:id="echoid-s18496" xml:space="preserve">Vide Clauium duobus capit. </s>
            <s xml:id="echoid-s18497" xml:space="preserve">vltimis prolegom: </s>
            <s xml:id="echoid-s18498" xml:space="preserve">in Euclidem.</s>
            <s xml:id="echoid-s18499" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div467" type="section" level="1" n="355">
          <head xml:id="echoid-head374" style="it" xml:space="preserve">De Fallacijs, vel Paralogiſmis, vel Pſeudographijs.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18500" xml:space="preserve">QVoniam Paralogiſmus, ſeu Pſeudographia, eſt fallax demonſ
              <unsure/>
            ſ
              <unsure/>
            ratio, ſequitur vt nunc de ea breuiter tra-
              <lb/>
            ctemus, hoc eſt de fallacijs, ſeu erratis, quæ aduerſus rectũ demonſtrandi vſum committi ſolẽt quarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s18501" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="123">
            <image file="0238-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0238-01"/>
          </figure>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18502" xml:space="preserve">Prima ſit, ſi quid ab Authoritate probetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s18503" xml:space="preserve">hæc enim ratio, nec conuincit, nec Geo-
              <lb/>
            metrica eſt, ideſt, non procedit ex proprijs Geometriæ principijs, aut demonſtratis.</s>
            <s xml:id="echoid-s18504" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18505" xml:space="preserve">Secunda eſt, cum quis ratione, ſeu experientia ſenſus vtitur, vt ſi quis probaret in
              <lb/>
            præſenti triangulo lineam D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18506" xml:space="preserve">quæ eſt baſi B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s18507" xml:space="preserve">paralella, eſſe eadem baſi minorem,
              <lb/>
            ex eo quod ipſius oculis id percipiatur, eſſet fallacia, quia Geometria tractat de mate-
              <lb/>
            ria intelligibili, non ſenſibili, nec ſenſus poteſt ſemper percipere inæqualitatem; </s>
            <s xml:id="echoid-s18508" xml:space="preserve">poteſt
              <lb/>
            enim linea D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18509" xml:space="preserve">eſſe adeo proxima baſi B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s18510" xml:space="preserve">vt oculus vel linceus nullam cernat diſſe-
              <lb/>
            rentiam; </s>
            <s xml:id="echoid-s18511" xml:space="preserve">ſemper tamen Geometricè oſtendetur minor. </s>
            <s xml:id="echoid-s18512" xml:space="preserve">ad hanc fallaciam reducitur
              <lb/>
            menſuratio, vt ſi quis aut Circino, aut alio inſtrumento, vtranque, ex dictis lineis me-
              <lb/>
            tietur, indeque probaret illam eſſe minorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s18513" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18514" xml:space="preserve">Tertia deceptio in qua Tyrones ferè omnes incidunt, eſt vti circulo ſenſibili ad oſtendendam æqualita-
              <lb/>
            tem linearum, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s18515" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s18516" xml:space="preserve">in præſenti Iſoſcele A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s18517" xml:space="preserve">ducta D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18518" xml:space="preserve">paralella baſi B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s18519" xml:space="preserve">probandum ſit duas lineas A D.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s18520" xml:space="preserve">A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18521" xml:space="preserve">abſcindi æquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18522" xml:space="preserve">ad id conſtruat quis circulum ex A. </s>
            <s xml:id="echoid-s18523" xml:space="preserve">interuallo A D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18524" xml:space="preserve">hic circulus tranſibit etiam per
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-02" xlink:href="fig-0238-02a" number="124">
                <image file="0238-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0238-02"/>
              </figure>
            E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18525" xml:space="preserve">ad ſenſum euidenter. </s>
            <s xml:id="echoid-s18526" xml:space="preserve">ſi igitur diſcurat ſic, lineæ A D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18527" xml:space="preserve">A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18528" xml:space="preserve">ſunt ductæ à centro
              <lb/>
            A. </s>
            <s xml:id="echoid-s18529" xml:space="preserve">ad circumferentiam D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18530" xml:space="preserve">ergo ſunt æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s18531" xml:space="preserve">erit fallacia ſenſus quia inde pro-
              <lb/>
            bat, quia oculo id cernit. </s>
            <s xml:id="echoid-s18532" xml:space="preserve">certum quidem eſt lineam A D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18533" xml:space="preserve">pertinere à centro ad
              <lb/>
            circumferentiam, ſed auxilio ſenſus non eſt certum lineam A E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18534" xml:space="preserve">præcisè terminari
              <lb/>
            in ipſa circumferentia, quia non eſt ducta poſt deſcriptum circulum, nec ſupponi-
              <lb/>
            tur circulum tranſire per E. </s>
            <s xml:id="echoid-s18535" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s18536" xml:space="preserve">quamuis Euclides in Prima, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18537" xml:space="preserve">alijs, vtatur circulo
              <lb/>
            ad oſtendas lineas æquales, id bene habet, quia in Prima lineæ ducuntur ſaltem.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s18538" xml:space="preserve">vna poſt factum circulum, qui per extremum alterius lineæ tranſit ex hypotheſi. </s>
            <s xml:id="echoid-s18539" xml:space="preserve">
              <lb/>
            in Secunda vero propoſitione ductis iam lineis circulus deſcribitur interuallo mi-
              <lb/>
            noris ſecans maiorem, quare pars maioris intra circulum intercepta neceſſario ducitur à cẽtro ad circumfe-
              <lb/>
            rentiam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18540" xml:space="preserve">ſic illæ duæ probantur æquales.</s>
            <s xml:id="echoid-s18541" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18542" xml:space="preserve">Quartò, fallaciter demonſtramus, quando in conſtructione aſſumitur aliquid, cuius conſtructio ignora-
              <lb/>
            tur, vt ſi ad quadrandum circulum dicat quis, ſumatur linea recta æqualis peripherię circuli; </s>
            <s xml:id="echoid-s18543" xml:space="preserve">hoc enim Geo-
              <lb/>
            metricè non dum inuentum eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18544" xml:space="preserve">ſi mechanicè, vel organicè fiat nititur ſenſu; </s>
            <s xml:id="echoid-s18545" xml:space="preserve">ſimiliter peccant omnes de-
              <lb/>
            monſtrationes in quibus vſui ſunt lineę punctuales, vt eſt linea Cõchiodis Nicodemis apud Clauium in Geo-
              <lb/>
            metria pract. </s>
            <s xml:id="echoid-s18546" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s18547" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s18548" xml:space="preserve">pag. </s>
            <s xml:id="echoid-s18549" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s18550" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s18551" xml:space="preserve">linea Quadratix apud Clauium ad finem 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s18552" xml:space="preserve">Euclid. </s>
            <s xml:id="echoid-s18553" xml:space="preserve">huiuſmodi enim lineæ non
              <lb/>
            ſunt quid continuum, cum ex punctis conoſcent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18554" xml:space="preserve">propterea nequeunt partes ipſarum præcisè haberi, cum
              <lb/>
            incertum ſit vbinam ſint puncta lineam conſtituentia. </s>
            <s xml:id="echoid-s18555" xml:space="preserve">in Quadrantice præterea vltimum punctum haberi
              <lb/>
            nequit. </s>
            <s xml:id="echoid-s18556" xml:space="preserve">Nicodemes paralogizat ducens lineam quandam quæ terminatur ad Conchilem punctualem, quia
              <lb/>
            incertum eſt an ad vnum ex punctis illis deſinat, ſecus terminari ab ea nequit.</s>
            <s xml:id="echoid-s18557" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18558" xml:space="preserve">Quinta, eſt cum vtimur communibus principis aliarum ſcientiarum, ſic Bryſo in quadrando circulo vte-
              <lb/>
            batur, hoc principio, quæcunque ſunt ſimul maiora, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18559" xml:space="preserve">minora ijſdem, ſunt inuicem æqualia, quod com-
              <lb/>
            mune eſt magnitudinibus, numeris temporibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18560" xml:space="preserve">qualitatibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s18561" xml:space="preserve">ideo ab Ariſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s18562" xml:space="preserve">repræhenditur text. </s>
            <s xml:id="echoid-s18563" xml:space="preserve">primi
              <lb/>
            poſter. </s>
            <s xml:id="echoid-s18564" xml:space="preserve">vide noſtram illius loci explicationem: </s>
            <s xml:id="echoid-s18565" xml:space="preserve">Hinc etiam non licet Geometræ vti illo principio quæ ſunt
              <lb/>
            eadem vni tertio ſunt eadem inter ſe, quia eſt cõmune alijs ſcientijs, ſed pro eo vt debet hoc; </s>
            <s xml:id="echoid-s18566" xml:space="preserve">quæ ſunt æqua-
              <lb/>
            lia vni tertio, &</s>
            <s xml:id="echoid-s18567" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s18568" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18569" xml:space="preserve">Sexta, Rationes probabiles apud Geometras habentur pro paralogiſmis, vt ſi quis probaret ſuperiorcm li-
              <lb/>
            neam D E quæ eſt baſi æquidiſtans, eſſe minorem baſi B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s18570" xml:space="preserve">ex eo, quod ſit in anguſtiori loco, quam ſit baſis;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s18571" xml:space="preserve">deciperetur quia ibi poni poteſt linea maior baſi, quæ tamen non ſit ei æquidiſtans.</s>
            <s xml:id="echoid-s18572" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18573" xml:space="preserve">Septima, Dicitur principij petitio, eſtque, quando in diſcurſu aſſumitur pro vero id, quod eſt demon-
              <lb/>
            ſtrandum, ideſt, quod in principio poſitum eſt, Ariſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s18574" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s18575" xml:space="preserve">priorum cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s18576" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s18577" xml:space="preserve">af
              <unsure/>
            ſ
              <unsure/>
            ert hoc exemplum; </s>
            <s xml:id="echoid-s18578" xml:space="preserve">vult quiſpiam
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0238-03" xlink:href="fig-0238-03a" number="125">
                <image file="0238-03" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0238-03"/>
              </figure>
            oſtendere duas in ſequenti figura lineas A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s18579" xml:space="preserve">C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18580" xml:space="preserve">eſſe paralellas,
              <lb/>
            quod faciant angulos alternos A G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s18581" xml:space="preserve">G H D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18582" xml:space="preserve">æquales, nam hoc
              <lb/>
            poſito per vigeſimam ſeptimam primi, id ſequitur volens poſtea
              <lb/>
            probare tales angulos eſſe æquales, id probat, ex eo quòd ſunt pa-
              <lb/>
            ralellæ, quod ſequitur per 29. </s>
            <s xml:id="echoid-s18583" xml:space="preserve">primi, petit quod in principio poſi-
              <lb/>
            tum eſt pro bandum, ſcilicet, lineas A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s18584" xml:space="preserve">C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s18585" xml:space="preserve">eſſe paralellas Ean-
              <lb/>
            dem peccaret fallaciam qui demonſtrationem aliquam citaret, quę
              <lb/>
            ex demonſtranda penderet, ſeu ſequeretur, vt ſi quis probaret 10.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s18586" xml:space="preserve">p. </s>
            <s xml:id="echoid-s18587" xml:space="preserve">per 32. </s>
            <s xml:id="echoid-s18588" xml:space="preserve">primi.</s>
            <s xml:id="echoid-s18589" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s18590" xml:space="preserve">Octaua, aliquando Tyrones dum demonſtrat@ones Euclidis repetunt falluntur ob ſimilitudinem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>