Clavius, Christoph - Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

250230GNOMONICES

QVONIAM vero ♉, oritur, cum ♏, ſignum oppoſitum occidit, hoc eſt, quando vmbra ſty-
li in horologio proiicitur in punctum C; ſi coniungamus B, punctum ♉, in æquinoctiali linea in-
uentum cum puncto C, inuento in linea horizontali, habebimus ſignum ♉, aſcendens. Eodem

175[Figure 175] modo ſi punctum ♊, in æquino-
ctiali inuentum cõnectamus cum
puncto D, in quo ♐, occidit, habe-
bimus ſignum ♊, aſcendens, & ita
de cæteris ſignis Borealibus. Rur-
ſus quia Sole exiſtente in principio
♐, orienteq́; eodem ſigno, vmbra
1110 ſtyli proiicitur in L, coniungemus
punctum L, cũ puncto ♐, in æqui-
noctiali linea inuento, vt habea-
mus ſignum ♐, aſcendens. Ita
quoque punctum ♑, in linea æqui
noctiali inuentum iungemus cum
puncto M, vbi ♑, oritur, vt habea
mus ſignum ♑, aſcendens, & ſic
de reliquis ſignis auſtralibus.

OBSERVANDVM autem
2220 eſt, ne in deſcriptione ſignorum in
auſtrali horologio accipiantur ex
prioribus duabus tabellis propoſ.
9. huius libri illorum ſignorũ ho-
ræ, quæ ſex horis, aut pluribus an-
te meridiem, vel poſt oriuntur.
Hæ etenim æquinoctialem lineam non ſecant. In horologio verò boreali pro deſcriptione eorun-
dem ſignorum ſumendæ ſunt huiuſmodi horæ, non autem illorum ſignorum, quæ ſex horis, aut
paucioribus ante, vel poſt meridiem oriuntur, eandem ob cauſam: quia in horologio boreali li-
neam æquinoctialem ſecant illarum duntaxat horarum lineę, quæ pluribus horis, quàm ſex, à me-
3330 ridie abſunt, vt ex iis, quæ propoſ. 13. huius lib. ſcripſimus, conſtat.

44Quomodo in
tropicis inueniã
tur puncta aſcẽ
dentium ſigno-
rum.

POSSVMVS quoque, ſi placet, in duobus tropicis inuenire puncta, per quæ ſigna aſcenden
tia duci debeant; ducendo nimirum occultè lineam illius horæ, qua ſignum datum oritur, vt in
tertia, & quarta tabella propoſ. 9. huius libri apparet, quemadmodum in horologio horizontali
factum eſt: dummodo illorum ſignorum horæ accipiantur, quæ tropicos ſecant; nempe ex ter-
tia tabella illorum, quæ tropicum ♋, ex quarta autem, quæ tropicum ♑, ſecant. Quod in vtro-
que horologio intelligendum eſt. Vt v. g. quoniam ſignum ♍, oritur hora 2. Min. 34. ante meri-
diem, Sole exiſtente in principio ♋, fit vt linea illius horæ ſecet arcum ♋, in puncto, per quod ſi-
gnum ♍, duci debet, & c.

55Quo pacto ſi-
gua aſcenden-
tia per doctrinã
conicorũ Apoll.
in horologio
deſcribantur.

IMMO lineæ in his punctis tangentes tropicos (quæ ducentur, vt in coroll. propoſ. 37. libri
6640 primi Apoll. docuimus) erunt ſigna aſcendentia, vt conſtat ex iis, quæ propoſ. 9. huius libri de-
monſtrauimus.

LINEAS verò ♈, & ♎, hoc modo deſcribemus. Quoniam aſcendente principio ♈, & So-
le exiſtente in principio ♑, meridies eſt, vt conſtat ex quarta tabella propoſ. 9. huius libri; perſpi-
cuum eſt, communem tunc ſectionem plani horologii, & Eclipticæ tranſire per illud punctum tro
pici ♑, per quod linea meridiana ducitur. Quia verò eo tempore Æquator, circulus horæ 6. à me
ridie vel media nocte, Verticalis proprie dictus, Ecliptica, & Horizon, eandem habent ſectionem
communem, cui planum horologii æquidiſtat, cum parallelum ſit ipſi Verticali; erunt per pro-
poſ. 18. ſuperioris lib. linea æquinoctialis, linea horę ſextæ, communis ſectio Eclipticæ ac plani
horologii, & linea horizontalis, parallelæ inter ſe. Recta ergo linea æquinoctiali lineæ, vel lineæ
7750 horæ ſextæ, vel lineæ horizontali parallela per punctum, in quo linea meridiana tropicum ♑, ſe-
cat, educta dabit ſignum ♈, aſcendens. Non aliter recta, quæ per punctum, in quo linea meridia-
na tropicum ♋, ſecat, lineæ æquinoctiali parallela ducitur, ſignum ♎, aſcendens dabit.

ALITER ſigna aſcendentia delineabimus hoc modo. Extabella 6. propoſ. 9. huius libri
88Deſcriptio ſi-
gnorum aſcen-
dentium in ho
rologio per cœli
mediationes, &
puncta Eclipti-
cæ in circulo
horæ 6. à mer.
vel med. noc. cõ
ſtituta, dum ini
tia ſignorum
aſcendunt. ſumantur declinationes mediationum cœli, & ſecundum doctrinam propoſ. 14. eiuſdem huius
lib. in linea meridiana horologii auſtralis quærantur puncta, per quæ paralleli illarum declina-
tionum duci debent. Similiter ex tabella ſeptima eiuſdem propoſ. 9. huius libri accipiantur de-
clinationes punctorum auſtralium in circulo horæ ſextæ exiſtentium tam ante meridiem, quàm
poſt, vt tabella indicat; & ſecundum doctrinam dictæ propoſ. 14. huius lib. in linea horæ 6. eiuſ-
dem horologii auſtralis inueniantur puncta, per quæ illarum declinationum paralleli ducuntur
tam ante meridiem, quàm poſt, vt in tabella apparet. Si enim hæc puncta cum

Table of figures

Text layer

Text normalization

Search