Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
< >
page |< < (229) of 376 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div197" type="section" level="1" n="106">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3998" xml:space="preserve">
              <pb o="229" file="0253" n="253" rhead="LIBER X. CAPUT II."/>
            um, quod graece ὰχροβατιχὸν dicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3999" xml:space="preserve">alterum ſpiiitale, quod apud eos
              <lb/>
            πνευματικὸν appellatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4000" xml:space="preserve">tertium tractorium, id aute
              <unsure/>
            m Graeci βάναυσον vo-
              <lb/>
            citant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4001" xml:space="preserve">Scanſorium autem eſt, cum machinae ita fuerint collocatae, ut
              <lb/>
            ad altitudinem tignis ſtatutis et transverſariis colligatis, ſine periculo ſcan-
              <lb/>
            datur ad apparatus ſpectationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4002" xml:space="preserve">Spiritale eſt, cum ſpiritus expreſſioni-
              <lb/>
            bus impulſus, et plagae vocesque organicῶs exprimuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4003" xml:space="preserve">Tractorium
              <lb/>
            vero, cum onera machinis pertrahuntur, aut ad altitudinem ſublata col-
              <lb/>
            locantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4004" xml:space="preserve">Scanſoria ratio non arte ſed audacia gloriatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4005" xml:space="preserve">Ea catenatio-
              <lb/>
            nibus et transverſariis et plexis colligationibus et eriſmatum fulturis continetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4006" xml:space="preserve">Quae autem ſpiritus poteſtate aſſumit ingreſſus, elegantes ar-
              <lb/>
            tis ſubtilitatibus conſequitur effectus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4007" xml:space="preserve">Tractoria autem majores, et ma-
              <lb/>
            gniſicentia plenas habet ad utilitatem opportunitates, et in agendo cum
              <lb/>
            prudentia ſummas virtutes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4008" xml:space="preserve">Ex his ſunt alia quae mechanicῶs, alia quae
              <lb/>
            organicῶs moventur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4009" xml:space="preserve">Inter machinas et organa id videtur eſſe diſcrimen,
              <lb/>
            quod machinae pluribus operibus, aut vi majore, coguntur effectus habe-
              <lb/>
            re, uti baliſtae torculariumque prela. </s>
            <s xml:id="echoid-s4010" xml:space="preserve">Organa autem unius opere, pru-
              <lb/>
            denti tactu perſiciunt, quod propoſitum eſt, uti ſcorpionis, ſeu aniſocyclo-
              <lb/>
            rum verſationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4011" xml:space="preserve">Ergo et organa et machinarum ratio ad uſum ſunt neceſſaria, ſine quibus nulla res poteſt eſſe non impedita. </s>
            <s xml:id="echoid-s4012" xml:space="preserve">Omnis autem
              <lb/>
            machinatio eſt a rerum natura procreata, ac a praeceptrice et magiſtra
              <lb/>
            mundi verſatione inſtituta. </s>
            <s xml:id="echoid-s4013" xml:space="preserve">Namque animadvertamus primum et aſpicia-
              <lb/>
            mus continentem, Solis, Lunae, quinque etiam ſtellarum naturam, quae
              <lb/>
            ni machinata verſarentur, non habuiſſemus in terra lucem, nec ſructuum
              <lb/>
            maturitates. </s>
            <s xml:id="echoid-s4014" xml:space="preserve">Cum ergo majores haec ita eſſe animadvertiſſent, e rerum
              <lb/>
            natura ſumpſerunt exempla, et ea imitantes inducti rebus divinis, com-
              <lb/>
            modas vitae perfecerunt explicationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4015" xml:space="preserve">Itaque comparaverunt, ut eſſent
              <lb/>
              <note symbol="1)" position="foot" xlink:label="note-0253-01" xlink:href="note-0253-01a" xml:space="preserve">Cod. Guelf. et E. S. Chriſmatorum. At Cod. Fran. chriſinatum.</note>
              <note symbol="2)" position="foot" xlink:label="note-0253-02" xlink:href="note-0253-02a" xml:space="preserve">Cod. Guelf. et Fran. latmiſoſciclorum.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>