257205PARS TERTIA.
figuræ redeunt ad formam priorem;
mollia, quæ in nova poſi-
tione perſeverant. Id diſcrimen Theoria exhibet per diſtan-
tiam, vel propinquitatem limitum, juxta ea, quæ dicta num.
199. Si limites proximi illi, in quo particulæ cohærent, hinc,
& inde plurimum ab eo diſtant, imminuta multum diſtantia,
perſtat ſemper repulſiva vis; aucta diſtantia, perſtat vis attra-
ctiva. Quare ſive comprimatur plus æquo, ſive plus æquo diſ-
trahatur maſſa, ad figuram veterem redit; ubi rediit, excurrit
ulterius, donec contraria vi elidatur velocitas concepta, ac ori-
tur tremor, & oſcillatio, quæ paullatim minuitur, & extin-
guitur demum, partim actione externorum corporum, ut per
aeris reſiſtentiam ſiſtitur paullatim motus penduli, partim
actione particularum minus elaſticarum, quæ admiſcentur, &
quæ poſſunt tremorem illum paullatim interrumpere ſrictione,
ac contrariis motibus, & ſublapſu, quo ſuam ipſam diſpoſitio-
nem nonnihil immutent. Si autem limites ſint ſatis proximi;
cauſa externa, quæ maſſam comprimit, vel diſtrahit, poſtea-
quam adduxit particulas ab uno cohæſionis limite ad alium, ibi
eas itidem cogit ſubſiſtere, quæ ibidem ſemel conſtitutæ itidem
in æquilibrio ſunt, & habetur maſſa mollis.
tione perſeverant. Id diſcrimen Theoria exhibet per diſtan-
tiam, vel propinquitatem limitum, juxta ea, quæ dicta num.
199. Si limites proximi illi, in quo particulæ cohærent, hinc,
& inde plurimum ab eo diſtant, imminuta multum diſtantia,
perſtat ſemper repulſiva vis; aucta diſtantia, perſtat vis attra-
ctiva. Quare ſive comprimatur plus æquo, ſive plus æquo diſ-
trahatur maſſa, ad figuram veterem redit; ubi rediit, excurrit
ulterius, donec contraria vi elidatur velocitas concepta, ac ori-
tur tremor, & oſcillatio, quæ paullatim minuitur, & extin-
guitur demum, partim actione externorum corporum, ut per
aeris reſiſtentiam ſiſtitur paullatim motus penduli, partim
actione particularum minus elaſticarum, quæ admiſcentur, &
quæ poſſunt tremorem illum paullatim interrumpere ſrictione,
ac contrariis motibus, & ſublapſu, quo ſuam ipſam diſpoſitio-
nem nonnihil immutent. Si autem limites ſint ſatis proximi;
cauſa externa, quæ maſſam comprimit, vel diſtrahit, poſtea-
quam adduxit particulas ab uno cohæſionis limite ad alium, ibi
eas itidem cogit ſubſiſtere, quæ ibidem ſemel conſtitutæ itidem
in æquilibrio ſunt, & habetur maſſa mollis.
447.
Quædam elaſtica fluida non habent particulas poſitas
11Fluida elaſti-
ca, quorum
partes non ſunt
in limitibus co-
hæſionis: om-
nia & ſolida,
& fluida elaſti-
ca eſſe, ſed non
dici, quia ſenſi-
bilem compreſ-
ſionem non pa-
tiuntur. inter ſe in limitibus cohæſionis, ſed in diſtantiis repulſionum,
& quidem ingentium, ut aer: ſed vel incumbente pondere, vel
parietibus quibuſdam impeditur receſſus ille, & ſunt quodam-
modo ibidem in ſtatu violento; licet ſemper puncta ſingula in
æquilibrio ſint, oppoſitis repulſionibus ſe mutuo elidentibus.
Omnia autem & ſolida, & fluida, quæ videntur nec compri-
mi, nec ullas habere vires mutuas inter particulas, ſed in li-
mitibus eſſe, adhuc elaſtica ſunt, ſive vim repulſivam exercent
inter particulas proximas, ſaltem quæ ſenſibili gravitate ſunt
prædita, quæ nimirum vis repulſiva vim gravitatis elidat. Ve-
rum ea diſtantias parum admodum mutant, mutatione, quæ
idcirco ſenſum omnem effugiat; quod accidit in aqua, quæ in
fundo putei, & prope ſuperficiem ſupremam habet eandem ad
ſenſum denſitatem, & in metallis, & in marmoribus, & in ſo-
lidis corporibus paſſim, quæ pondere majore impoſito nihil ad
ſenſum comprimuntur. Sed ea idcirco appellari non ſolent ela-
ſtica, & ad ejuſmodi appellationem non ſufficit vis repulſiva et-
iam ingens inter particulas proximas: ſed etiam requiritur mu-
tatio ſenſibilis diſtantiæ reſpectu diſtantiæ totalis reſpondens
ſenſibili mutationi virium.
11Fluida elaſti-
ca, quorum
partes non ſunt
in limitibus co-
hæſionis: om-
nia & ſolida,
& fluida elaſti-
ca eſſe, ſed non
dici, quia ſenſi-
bilem compreſ-
ſionem non pa-
tiuntur. inter ſe in limitibus cohæſionis, ſed in diſtantiis repulſionum,
& quidem ingentium, ut aer: ſed vel incumbente pondere, vel
parietibus quibuſdam impeditur receſſus ille, & ſunt quodam-
modo ibidem in ſtatu violento; licet ſemper puncta ſingula in
æquilibrio ſint, oppoſitis repulſionibus ſe mutuo elidentibus.
Omnia autem & ſolida, & fluida, quæ videntur nec compri-
mi, nec ullas habere vires mutuas inter particulas, ſed in li-
mitibus eſſe, adhuc elaſtica ſunt, ſive vim repulſivam exercent
inter particulas proximas, ſaltem quæ ſenſibili gravitate ſunt
prædita, quæ nimirum vis repulſiva vim gravitatis elidat. Ve-
rum ea diſtantias parum admodum mutant, mutatione, quæ
idcirco ſenſum omnem effugiat; quod accidit in aqua, quæ in
fundo putei, & prope ſuperficiem ſupremam habet eandem ad
ſenſum denſitatem, & in metallis, & in marmoribus, & in ſo-
lidis corporibus paſſim, quæ pondere majore impoſito nihil ad
ſenſum comprimuntur. Sed ea idcirco appellari non ſolent ela-
ſtica, & ad ejuſmodi appellationem non ſufficit vis repulſiva et-
iam ingens inter particulas proximas: ſed etiam requiritur mu-
tatio ſenſibilis diſtantiæ reſpectu diſtantiæ totalis reſpondens
ſenſibili mutationi virium.
448.
Dura corpora in eo ſenſu, in quo a Phyſicis du-
22Dura nulla eſ-
ſe: quæ dican-
tur: unde fra-
gilitas, & du-
ctilitas. ritiei nomen accipitur, ut nimirum figuram nihil prorſus im-
mutent, nulla ſunt in mea Theoria, ut & nulla compacta
penitus, ac plane ſolida, quemadmodum diximus etiam num.
266; ſed dura vocat vulgus, quæ ſatis magnam exercent vim,
ne figuram mutent, ſive elaſtica ſint, ſive fragilia, ſive mol-
lia. Fragilitas, unde ortum ducat, expoſitum eſt paullo
22Dura nulla eſ-
ſe: quæ dican-
tur: unde fra-
gilitas, & du-
ctilitas. ritiei nomen accipitur, ut nimirum figuram nihil prorſus im-
mutent, nulla ſunt in mea Theoria, ut & nulla compacta
penitus, ac plane ſolida, quemadmodum diximus etiam num.
266; ſed dura vocat vulgus, quæ ſatis magnam exercent vim,
ne figuram mutent, ſive elaſtica ſint, ſive fragilia, ſive mol-
lia. Fragilitas, unde ortum ducat, expoſitum eſt paullo