Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[251.] 51. Ab uno cui{us}libet ſpeculi puncto, unum uiſibilis punctum ad unum uiſum reflectitur. 29. 30. 31 p 5. Item 37 p 5: item in præfat. 1. 5. & 10 librorum.
[252.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER QVINTVS.
[253.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. I. 1. Imago eſt form a uiſibilis, à polit a ſuperficie reflexa. In def. 5 libri.
[254.] DE LOCIS IMAGINVM. CAP. II. 2. In ſpeculo plano imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ reflexio-nis. 37 p 5.
[255.] 3. In ſpeculo ſphærico conuexo, imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & li-neæ reflexionis. 11 p 6.
[256.] 4. In ſpeculis conuexis cylindraceo, conico, imago uidetur in concurſu perpendicularis inci-dentiæ & lineæ reflexionis. 37 p 5.
[257.] 5. Rectarum linearum ab eodem uiſibilis puncto in ſpecula planum uel conuexum caden-tium: minima eſt perpendicularis. 21 p 1.
[258.] 6. In ſpeculo ſpbærico cauo, imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ refle xionis. 37 p 5.
[259.] 7. In ſpeculis cauis cylindraceo, conico, imago uidetur in concurſu perpendicularis inciden-tiæ & lineæ reflexionis. 37 p 5.
[260.] 8. Imago in quocun ſpeculo, uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ refle-scionis. 37 p 5.
[261.] 9. Imago in ſpeculo plano uidetur in perpendiculari incidentiæ. 36 p 5.
[262.] 10. Imago in ſpeculis conuexis, cauis: ſphærico, cylindraceo, conico uidetur in perpendiculari incidentiæ. 36 p 5.
[263.] 11. Viſibile & imago à ſpeculi plani ſuperficie in oppoſit {as} partes æquabiliter distant. 49 p 5.
[264.] 12. Viſu & uiſibili datis, in ſpeculo plano punctum reflexionis inuenire. 46 p 5.
[265.] 13. Si recta linea ab uno uiſu ſit perpendicularis ſpeculo plano, unum ipſi{us} punctũ; in quo uiſ{us} ſuperficiem ſecat, ab uno ſpeculi puncto, in quod cadit, ad eundem uiſum reflectetur. 32 p 5.
[266.] 14. Ab uno ſpeculi plani puncto, unum uiſibilis punctũ ad unũ uiſum reflectitur. 45 p 5.
[267.] 15. In ſpeculo plano, imagouni{us} puncti, una, & uno eodem́ in loco ab utroque uiſu uide-tur. 51 p 5.
[268.] 16. In ſpeculo ſphærico conuexo linea reflexionis & perpendicularis incidentiæ concurrunt: & imago uidetur in ipſarum concurſu. 9. 11 p 6. Idem 3 n.
[269.] 17. Finis contingentiæ in ſpeculo ſphærico, eſt concurſ{us} rectæ ſpeculum in reflexionis puncto tangentis, cum perpendiculari incidentiæ uel reflexionis. Et rect a à centro ſpeculi ſphærici conuexi ad imaginem, maior est recta ab imagine ad reflexionis punctum ducta. In def. 13 p 6.
[270.] 18. Si in ſpeculo ſphærico conuexo perpendicularis incidentiæ ſecetur à lineis reflexionis: & ſpeculum in reflexionis puncto tan-gente: erit, ut tota perpendicularis ad inferum ſegmentum: ſic ſu-perum ad intermedium. Et pars perpendicularis inter punctum contingentiæ, & peripheriam, communem ſectionem ſuperficie-rum reflexionis, & ſpeculi, erit minor eiuſdem peripheriæ ſemidia metro. 12. 14 p 6.
[271.] 19. Sirecta linea ab uno uiſu ſit perpendicularis ſpeculo ſphæ-rico conuexo: unum ipſi{us} punctum, in quo uiſ{us} ſuperficiem ſe-cat, ab uno ſpeculi puncto, in quod cadit, ad eundem uiſum refle-ctetur. 10 p 6.
[272.] 20. Sipars lineæ reflexionis, intra peripheriam circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficie-rum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) continuatæ, æquetur ſemidiametro eiuſdem peri-pheriæ: imago intra ſpeculum uidebitur. 24 p 6.
[273.] 21. Si reflexio fiat à peripheria circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) inter rectam à uiſu ad ſpeculi centrum ductam, & lineam reflexionis, æquantem partem ſuam intra peripheriam, eiuſdem ſemidiametro: imago intra ſpeculum ui-debitur. 25 p 6.
[274.] 22. Si reflexio fiat à peripheria circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) inter rectam à uiſu ſpeculum tangentem, reflexionis puncto proxi-mam, & lineam reflexionis æquãtem partem ſuam intra peripheriam eiuſdem ſemidiametro: imago aliàs intra ſpeculum: aliàs in ſuperficie: aliàs extra uidebitur. 26 p 6. Item 27. 7 p 6.
[275.] 23. Si linea reflexionis ſecans diametrum ſpeculi ſphærici conuexi: æquet ſegmentum ſuum inter ſpeculi ſuperficiem & dictam diametrum, ſegmento eiuſdem diametri contermino centro ſpeculi: erit hoc ſegmentum imaginum expers. 28 p 6.
[276.] 24. Si in diametro ſpeculi ſphærici conuexi extra uiſ{us} centrum ducta, in́ apparentem ſuperficiem continuata, imaginum meta notetur: Imagines dictæ diametri uidebuntur inter metam & ſpeculi ſuperficiem. 29 p 6.
[277.] 25. Si linea reflexionis ſecans ſpeculum ſphæricum conuexum, æquet ſegmentum intra ipſi-{us} ſuperficiem, eiuſdem ſemidiametro: & ſemidiameter per terminum lineæ reflexionis con-currat cum rect a à uiſu ſpeculum tangente: Imagines concurrentis ſemidiametri, inter concur ſum & ſpeculι ſuperficiem uidebuntur. 30 p 6.
[278.] 26. Si linea reflexionis æquans ſua parte inſcripta ſemidiametrum circuli (qui est communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria non appa rente: perpẽdicularis incidẽtiæ, ſecãs peripheriã inter lineã reflexionis, & rectã à uiſu ſpeculũ tangentẽ: habebit quaſdam imagines intra, quaſdam extra ſpeculũ: unam in ſuperficie. 31 p 6.
[279.] 27. Si linea reflexionis, æquans ſua parte in ſcripta ſemidiametrum circuli (qui eſt commu-nis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria nõ ap-parente: perpendicularis incidentiæ ſecans peripheriam inter terminos lineæ reflexionis & quadr antis peripheriæ, à puncto tact{us}, rectæ à uiſu ſpeculum tangentis, inchoati, habebit i-magines extra ſpeculum. 32 p 6.
[280.] 28. Perpendicularis incidentiæ ſecans occult ãperipheriam cir culι (quieſt communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) inter terminos rectæ per centra uiſ{us} ac ſpeculi ductæ, & quadrantis peripheriæ, à puncto tact{us} rectæ à uiſu ſpe-culum tangentis, inchoati: imaginem nullam habet. 33 p 6.
< >
page |< < (257) of 778 > >|
263257OPTICAE LIBER VII. a ex p, neque ex alio puncto: a ergo non comprehendit b, niſi in rectitudine lineæ a g b: non ergo cõ
prehendit ipſum, niſi puncto uno tantùm.
22. Si communis ſectio ſuperficierum, refractionis & refractiui denſioris fuerit linea rect a:
uiſibile extra perpendicularem à uiſu ſuper refractiuum ductam, ab uno puncto refringetur, &
unam habebit imaginem. 20 p 10.
SIuerò b fuerit extra a g c: extrahamus ſuperficiem, in qua eſt a g c linea, & punctum b: ergo [per
18 p 11] erit perpendicularis ſuper ſuperficiem corporis diaphani:
& fiat in ſuperficie huius cor
poris linea g d ſectio communis:
ergo [per 3 p 11] g d eſt recta: non ergo refringetur forma b ad
a, niſi in ſuperficie, in qua eſt g d [per 5.
9 n: ] non enim tranſit per duo puncta a, b ſuperficies perpẽ-
dicularis ſuper ſuperficiem corporis diaphani, niſi ſuperficies tranſiens per perpendicularem a c:
&
per punctum b & per pendicularem a c non tranſit ſuperficies æqualis, niſi una ſola tantùm.
Forma
ergo b non refringitur ad a, niſi ex linea g d.
Refringatur ergo forma b ad a à puncto e: & continue-
mus duas lineas b e, e a:
& [per 11 p 1] extrahamus ex e perpendicularem ſuper lineam g e d: ſit ergo
h e z:
erit ergo h e z perpendicularis ſuper duas ſuperficies duorum corporum diaphanorum: [per
9 n & conuerſionem 4 d 11] & extrahamus b e rectè ad p:
erit ergo e p inter duas lineas e h, e a: nam
corpus diaphanum, quod eſt ex parte a, eſt ſubtilius illo, quod eſt ex parte b, [ex theſi.
] Forma ergo
b, quæ extenditur per lineam b e, cum peruenerit ad e, refringetur ad partem contrariam parti per-
pendicularis z e h [per 14 n] ideo
221[Figure 221]a p h f l g e o k a n m e z q b erit linea e p inter duas lineas e h
e a:
& [per 12 p 1] extrahamus ex
b perpendicularem ſuper lineam
g d:
ſcilicet b k: erit ergo b k per-
pendicularis ſuper ſuperficiẽ dia
phani corporis, quod eſt ex par-
re b:
[per 9 n & conuerſionem 4
d 11:
] & extrahamus a e rectè, ut
ſecet angulũ b e k:
& ſecet lineã
b k in m:
m ergo erit imago pun-
cti b [per 18 n]:
& angulus p e a e-
rit angulus refractionis.
Dico er
go, quòd b nõ habebit aliã imagi
nem, pręter m.
Quoniã enim de-
mõſtratum eſt [19 n] quòd b nõ
comprehẽditur à uiſu, niſi ſuper
perpendicularem b k:
Si ergo b
aliam habuerit imaginem:
erit in linea b k, & inter duo pũcta b, k: corpus enim, quod eſt ex parte b,
eſt groſsius illo, quod eſt ex parte a.
Sit ergo illa alia imago, ſi poſsibile eſt, punctum n: erit ergo aut
inter duo pũcta m, k:
aut inter duo puncta m, b: ſit inter m, k: & cõtinuemus a n: ſecabit ergo lineam
g d in puncto o:
& continuemus b o: & trãſeat uſq; ad l: erit ergo o pũctũ refractionis: quia linea b o l
eſt illa, per quã extenditur forma, quę eſt apud b:
& erit angulus l o a angulus refractiõis: & [ք 11 p 1]
extrahamus ex o perpẽdicularem ſuք lineã g d:
& ſit f o q: erit ergo linea f o q perpendicularis ſuper
ſuperficiẽ corporis diaphani [ք 9 n & conuerſionẽ 4 d 11] & erit angulus l o f ſicùt angulus, quẽ con
tinet perpendicularis, & linea, ք quã extenditur forma ad locũ refractionis [ք 15 p 1.
] Si igitur n fue
rit inter duo puncta m, k:
tũc o erit inter duo pũcta e, k: angulus ergo e b k eſt maior angulo o b k [ք
9 ax.
] angulus ergo p e h eſt maior angulo l o f: [Quia. n. h e z, k b & f o q ſunt քpẽdiculares ipſi g d ք
fabricationẽ:
erũt per 28 p 1 paral-
222[Figure 222]a f h p g o e k d m n c q z blelę: & ք 29 p 1 angulus p e h ęqua
bitur angulo e b k:
eadẽq́; de cau-
ſa l o f ęquabitur o b k.
Quare ſum
ptis ꝓ e b k, o b k:
ęqualib. p e h, l o
f:
erit angulus p e h maior angulo
l o f] & angulus p e a eſt angulus
refractionis ex angulo p e h:
& an
gulus l o a eſt angulus refractiõis
ex angulo l o f:
angulus ergo p e a
eſt maior angulo l o a, ut declara-
tũ eſt in tertio capite huius tracta
tus [12 n:
] angulus ergo a e h eſt
maior angulo a o f:
qđ eſt impoſ-
ſibile.
[Quia. n. anguli h e g, f o g
ęquantur ք 10 ax:
& per 16 p 1 an-
gulus a e g maior eſt angulo a o g:

reliquus igitur a e h minor eſt re-
liquo a o f.
] Si aũt n fuerit inter duo puncta m, b: tunc punctũ e erit inter duo puncta o, k: & erit an-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index