Clavius, Christoph - Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

267251LIBER SECVNDVS. propoſ. 37. lib. 1. Apollonii docuimus.) deſcripta rurſus erunt aſcendentia ſigna, vt conſtat ex de-
monſtratis propoſ. 9. huius lib.

PORRO lineas ♈, & ♎, quæ per punctum A, neceſſario tranſeunt, vbi horizontalis linea,
11Quomodo de-
ſcribantur ſi-
gna aſcẽdentia
Arietis, & Li-
brę.& æquinoctialis, & linea horæ 6. à meridie, vel media nocte ſe mutuo interſecãt, (propterea quòd
Sole exiſtente in principio ♈, principium ♈, aſcendat ſupra Horizontem hora 6. ante meridiem,
& principium ♎, hora 6. poſt meridiem: Sole vero exiſtente in principio ♎, principium ♈, aſcẽ-
dat hora 6. poſt meridiem, principium autem ♎, hora 6. ante meridiem, vt patet) hoc modo de-
ſcribemus. Quoniam Ecliptica ſecat Æquatorem in principio ♈, & ♎, fa citq́ue cum eo duos an-
gulos grad. 23. Min. 30. quanta nimirum eſt maxima declinatio Solis, ſi ad vtraſque partes æquino-
ctialis lineæ ad punctum A, conſtituamus duos angulos grad. 23. Min. 30. (quod fiet, ſi ex A, de-
2210 ſcribatur circunferentia circuli, ex qua accipiãtur duo arcus hinc inde ab æquinoctiali linea grad.
23. Min. 30. & ex A, per fines arcuum lineæ rectæ ducantur.) deſcriptæ erunt lineæ ♈, & ♎, quarũ
ea, quæ vergit ad tropicum ♋, dabit initium ♎, altera vero initium ♈; quia in ſphæra cæleſti, poſi
to principio ♎, in oriente, Ecliptica ab Æquatore deflectit in Boream, verſus parallelum ♋; in
auſtrum verò, verſus tropicũ ♑, conſtituto principio ♈, in ortu, vt ex ſphæra materiali cõſtat. Hinc
enim fit, vt principio ♎, in oriente conſtituto, omnia puncta ſemicirculi Eclipticæ borealis ſupra
Horizontem exiſtentia, in quorum aliquo neceſſe eſt Sol exiſtat, cum principiũ ♎, interdiu oritur,
proiiciant vmbras in partes oppoſitas, nempe auſtrales, ad quas tropicus ♋, quoque vergit; Princi
pio vero ♈, poſito in oriente, puncta omnia ſemicirculi Eclipticæ auſtralis exiſtentia ſupra Hori-
zontem, in quorum aliquo neceſſario Sol exiſtit, cum principium ♈, interdiu oritur, proijciant vm
3320 bras in oppoſitas partes, vt in boreales, ad quas tropicus ♑, declinat. Quòd autem hoc modo re-
cte ſint deſcriptæ lineæ ♈, & ♎, ita perſpicuum fiet. Quia poſito principio ♈, vel ♎, in ortu, ſty-
lus horologij communis ſectio eſt plani Eclipticæ, & Æquatoris, occurret vterque circulus plano
horologii in A, puncto Quia vero communes ſectiones, quas Ecliptica & Æquator in plano ho-
rologii faciunt, parallelæ ſunt communibus ſectionibus, quas faciunt in Meridiano circulo, æqua-
4416. vndec. lis erit angulus linea æquinoctiali, & linea ♈, vel ♎, contentus in plano horologij, angulo eiſdem
5510. vndec. lineis comprehenſo in plano Meridiani circuli. Cum ergo in plano Meridiani circuli dictus angu
lus complectatur grad. 23. Min. 30. conſtat propoſitum.

ALITER delineabuntur ſigna aſcendentia hunc in modum. Ex tabella 8. propoſ. 9 huius
66Alia deſcriptio
ſignorum aſcen
dentium in ho
rologio Meri-
diano, per pun-
cta Eclipticæ in
circulis horæ 1.
à mer. & 11. à
med. noc. exiſtẽ-
tia, cum princi-
pia ſignoru@
aſcendunt. lib. accipiantur declinationes omnium punctorum in circulo horæ 11. ante meridiem exiſtentiũ,
7730 quæ quidem hora eſt vndecima poſt med. noc. & ſecundũ doctrinã propoſ. 26. huius lib. in linea
horę 11. in horologio orientali reperiantur puncta, per quæ duci debent paralleli illarũ declinatio-
num. Hæc enim puncta cum reſpondentibus punctis in horizontali linea repertis iuncta dabunt
aſcendẽtia ſigna. Vel certe ex tabella 9. eiuſdem propoſ. 9. huius lib. ſumantur declinationes pun-
ctorum in circulo horæ primæ antemeridianæ exiſtentium, quæ eſt hora prima poſt med. noc. &
ſecundũ doctrinã propoſ. 26. huius lib. reperiantur puncta in linea horæ 1. à media nocte, hoc eſt,
primę antemeridianę, (quę quidem ſupra lineã horizõtalem deſcribitur tantũ ab ea diſtans, quã-
tum linea horę 11. infra eandem ab ea diſtat.) per quę paralleli illarum declinationum duci debẽt.
Hęc enim iuncta cum reſpondentibus punctis in hora 11. inuentis dabunt ſigna aſcendentia, vt
prius, quę neceſſario tranſibunt per puncta horizontalis lineę.

8840

RVRSVS ex tabella 9. eiuſdem propoſ. 9. huius lib. accipiantur declinationes punctorum in
circulo horę 1. poſt meridiem exiſtentium, & ſecundum doctrinam propoſ. 26. huius lib. in linea
horę 1. in occidentali horologio puncta inueſtigentur, per quæ paralleli illarum declinationum
ducendi ſunt. Hęc enim puncta lineis rectis cum reſpondentibus punctis lineæ horizontalis con-
nexa dabunt aſcendentia ſigna. Vel certe ex tabella 8. eiuſdem propoſ. 9 huius lib. capiantur decli-
nationes punctorum in circulo horę 11. poſt meridiem exiſtentium, & per doctrinam propoſ. 26.
huius lib. inueniantur puncta in linea horę 11. poſt meridiem, (quę quidem ſupra lineam horizõ-
talem deſcribitur tantum ab ea diſtans, quantum ab eadem diſtat linea horę 1. à meridie.) per quę
illarum declinationum paralleli duci debent. Hęc enim puncta lineis rectis cum punctis reſpon-
dentibus in hora 1. à mer inuentis coniuncta dabunt ſigna aſcendentia, vt prius; quę neceſſario
9950 per inuenta puncta in linea horizontali tranſibunt.

QVOD ſi ex tabella 7. propoſ. 9. huius lib. inueniantur in linea horę 6. puncta, per quę tran-
1010Alia deſcriptio
ſignorum aſcen
dentium, ex do
ctrina conicorũ
Apoll. ſeunt paralleli declinationum punctorum Eclipticę in hora 6. exiſtentium, & per illa ducatur, ſe-
cundum doctrinam coroll. propoſ. 37. lib. 1. Apollonij, lineę rectę tangentes tropicos, habebuntur
ſigna, vt prius, vt liquet ex iis, quę propoſ. 9. huius lib demonſtrauimus. Igitur ſigna Zodiaci aſcẽ-
dentia in eodem Meridiano horologio deſcripſimus. Quod erat faciendum.

SCHOLIVM.

1111Alia adhuc de-
ſcriptio ſignorũ
aſcendentium,
ſecundum pra-
xim Andreæ
Schoneri.

SECVNDVM doctrinam Andreæ Schoneri ita deſcribi poterunt ſigna aſcendentia. In prima
figura ſcholĳ propoſ. 9. huius lib. abſcindatur recta E a, ex recta E C, gnomoni borologii æqualis, et per

Table of contents

Text layer

Text normalization

Search