Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
251 199
252 200
253 201
254 202
255 203
256 204
257 205
258 206
259 207
260 208
261 209
262 210
263 211
264 212
265 213
266 214
267 215
268 216
269 217
270 218
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
< >
page |< < (217) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="217" file="0269" n="269" rhead="PARS TERTIA."/>
            nullam inde læſionem accipiant, ſed pacatiſſime quieſcant, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            vegetent, ac vivant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">471. </s>
            <s xml:space="preserve">Hæc quidem de igne; </s>
            <s xml:space="preserve">jam aliquid de luce, quam i-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0269-01" xlink:href="note-0269-01a" xml:space="preserve">De lumine:
                <lb/>
              ſententiam de
                <lb/>
              emiſſione lu-
                <lb/>
              minis præfe-
                <lb/>
              rendam omni-
                <lb/>
              no undis fluidi
                <lb/>
              elaſtici.</note>
            gnis emittit, & </s>
            <s xml:space="preserve">quæ ſatis collecta ipſum excitat. </s>
            <s xml:space="preserve">Ipſa lux pot-
              <lb/>
            eſt eſſe effluvium quoddam tenuiſſimum, & </s>
            <s xml:space="preserve">quaſi vapor fer-
              <lb/>
            mentatione ignea vehementi excuſſus. </s>
            <s xml:space="preserve">Et ſane validiſſima,
              <lb/>
            meo quidem judicio, argumenta ſunt, contra omnes alias hy-
              <lb/>
            potheſes, ut contra undas, per quas olim phænomena lucis
              <lb/>
            explicare conatus eſt Hugenius, quam ſententiam diu conſe-
              <lb/>
            pultam iterum excitare conati ſunt nuper ſummi noſtri ævi
              <lb/>
            Geometræ, ſed meo quidem judicio ſine ſucceſſu : </s>
            <s xml:space="preserve">nam explicarunt illi quidem, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis ægre, paucas admodum lumi-
              <lb/>
            nis proprietates, aliis intactis prorſus, quas ſane per eam hy-
              <lb/>
            potheſim nullo pacto explicari poſſe cenſeo, & </s>
            <s xml:space="preserve">quarum aliquas
              <lb/>
            ipſi arbitror omnino opponi: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed eam ſententiam impugnare
              <lb/>
            non eſt hujus loci, quod quidem alibi jam præſtiti non ſemel.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Mirum ſane, quam egregie in effluviorum emanantium ſen-
              <lb/>
            tentia ex mea Theoria profluant omnes tam variæ lucis pro-
              <lb/>
            prietates, quam explicationem fuſe perſecutus ſum in ſecunda
              <lb/>
            parte diſſertationis De Lumine: </s>
            <s xml:space="preserve">præcipua capita hic attingam; </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            interea illud innuam, videri admodum rationi conſentaneam e-
              <lb/>
            juſmodi ſententiam materiæ effluentis, vel ex eo, quod in in-
              <lb/>
            genti agitatione, quam habet ignis, debet utique juxta id,
              <lb/>
            quod vidimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">195, evolare copia quædam particularum,
              <lb/>
            ut in ebullitionibus, efferveſcentiis, fermentationibus paſſim e-
              <lb/>
            vaporationes habentur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">472. </s>
            <s xml:space="preserve">Præcipuæ proprietates luminis ſunt ejus c
              <unsure/>
            miſſio con-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0269-02" xlink:href="note-0269-02a" xml:space="preserve">Proprietates
                <lb/>
              luminis, qua-
                <lb/>
              rum reddenda
                <lb/>
              eſt ratio.</note>
            ſtans, & </s>
            <s xml:space="preserve">ab æquali maſſa, ut ab eodem Sole, ab ejuſdem can-
              <lb/>
            delæ flamma, ad ſenſum eadem intenſitate: </s>
            <s xml:space="preserve">immanis veloci-
              <lb/>
            tas, nam ſemidiametrorum terreſtrium 20 millia, quanta eſt
              <lb/>
            circiter Solis a Terra diſtantia, percurrit ſemiquadrante horæ:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">velocitatum diſcrimen exiguum in diverſis radiis, nam celeri-
              <lb/>
            tatis diſcrimen in radiis homogeneis vix ullum eſſe, ſi quod
              <lb/>
            eſt, colligitur e pluribus indiciis: </s>
            <s xml:space="preserve">propagatio rectilinea per
              <lb/>
            medium diaphanum ejuſdem denſitatis ubique cum impedimen-
              <lb/>
            to progreſſus per media opaca, ſine ullo impedimento ſenſibili
              <lb/>
            ex impactu in ſe invicem radiorum tot diverſas directiones ha-
              <lb/>
            bentium, aut in partes internas diaphanorum corporum utcun-
              <lb/>
            que denſorum: </s>
            <s xml:space="preserve">reflexio partis luminis ad angulos æquales in
              <lb/>
            mutatione medii, parte, quæ reflectitur, eo majore reſpectu lu-
              <lb/>
            minis, quo obliquitas incidentiæ eſt major; </s>
            <s xml:space="preserve">refractio alterius
              <lb/>
            partis in eadem mutatione cum lege conſtantis rationis in-
              <lb/>
            ter ſinum incidentiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſinum anguli refracti; </s>
            <s xml:space="preserve">quæ ratio
              <lb/>
              <note symbol="(r)" position="foot" xlink:label="note-0269-03" xlink:href="note-0269-03a" xml:space="preserve">Cum bæc ſcriberem, nondum prodierant Opera Taurinenſis Acade-
                <lb/>
              miæ: nec vero buc uſque, dum boc Opus reimprimitur, adbue
                <unsure/>
              videre po-
                <lb/>
                <gap/>
              ui, quæ Geometra maximus La Grange boc in genere protulit.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>