Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Page concordance

< >
Scan Original
271 249
272 250
273 251
274 252
275 253
276 254
277 255
278 256
279 257
280 258
281 259
282 260
283 261
284 262
285 263
286 264
287 265
288 266
289 267
290 268
291 269
292 270
293 271
294 272
295 273
296 274
297 275
298 276
299 277
300 278
< >
page |< < (249) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div161" type="section" level="1" n="142">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13385" xml:space="preserve">
              <pb o="249" file="271" n="271" rhead="DE ARCHITEC. LIB. VI."/>
            proclinationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s13386" xml:space="preserve">Maxima autem eſſe debet cura ſubſtructionum, quod
              <lb/>
            in his infinita vitia ſolet facere terræ congeſtio. </s>
            <s xml:id="echoid-s13387" xml:space="preserve">Ea enim non poteſt eſſe
              <lb/>
            ſemper vno pondere, quo ſolet eſſe per æſtatem: </s>
            <s xml:id="echoid-s13388" xml:space="preserve">ſed hybernis temporibus
              <lb/>
            recipiendo ex imbribus aquæ multitudinem creſcens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13389" xml:space="preserve">pondere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13390" xml:space="preserve">
              <lb/>
            amplitudine difrumpit & </s>
            <s xml:id="echoid-s13391" xml:space="preserve">extrudit ſtructurarum ſeptiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s13392" xml:space="preserve">Itaque vt
              <lb/>
            huic vitio medeatur, ſic erit faciẽdum, vti primum pro amplitudine con-
              <lb/>
            geſtionis craſsitudo ſtructuræ conſtituatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s13393" xml:space="preserve">deinde in frontibus anteri-
              <lb/>
            des ſiue eriſmæ ſint, vna ſtruantur, eæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s13394" xml:space="preserve">inter ſe diſtent tanto ſpatio, quan-
              <lb/>
            to altitudo ſubſtructionis eſt futura, crafsitudine eadem qua ſubſtructio.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13395" xml:space="preserve">Procurrant autem ab imo, per quam craſsitudo conſtituta fucrit ſubſtru-
              <lb/>
            ctionis, deinde contrahantur gradatim, ita vti ſummam habeant promi-
              <lb/>
            nentiam quanta operis eſt craſsitudo. </s>
            <s xml:id="echoid-s13396" xml:space="preserve">Præterea introrſus contra terre-
              <lb/>
            num, vti dentes coniuncti muro ſerratim ſtruantur, vti ſinguli dentes ab
              <lb/>
            muro tantum diſcedant, quanta altitudo futura erit fubſtructionis. </s>
            <s xml:id="echoid-s13397" xml:space="preserve">Craſ-
              <lb/>
            ſitudinis autem habeant dentium ſtructuræ vti muri. </s>
            <s xml:id="echoid-s13398" xml:space="preserve">Item in extremis
              <lb/>
            angulis cum receſſum fuerit ab interiore angulo, ſpatio altitudinis ſub-
              <lb/>
            ſtructionis in vtramq; </s>
            <s xml:id="echoid-s13399" xml:space="preserve">partem ſignetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13400" xml:space="preserve">ab his ſignis diagonios ſtructu-
              <lb/>
            ra collocetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13401" xml:space="preserve">ab ea media, altera coniuncta cum angulo muri. </s>
            <s xml:id="echoid-s13402" xml:space="preserve">Ita den-
              <lb/>
            tes & </s>
            <s xml:id="echoid-s13403" xml:space="preserve">diagoniæ ſtructuræ non patientur tota vi premere murum, ſed
              <lb/>
            diſsipabunt retinendo impetum congeſtionis. </s>
            <s xml:id="echoid-s13404" xml:space="preserve">Quemadmodum opera ſi-
              <lb/>
            ne vitiis oporteat conſtitui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13405" xml:space="preserve">vti caueatur incipientibus expoſui: </s>
            <s xml:id="echoid-s13406" xml:space="preserve">nanque
              <lb/>
            de regulis aut tignis aut aſſeribus immutandis, non eadem eſt cura, quem-
              <lb/>
            admodum de his, quod ea quamuis ſint vitioſa, ſaciliter mutantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s13407" xml:space="preserve">Ita
              <lb/>
            quæ nec ſolida quidem putantur eſſe, quibus rationibus hæc poterunt
              <lb/>
            eſſe firma, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13408" xml:space="preserve">quemadmodum inſtituantur, expoſui. </s>
            <s xml:id="echoid-s13409" xml:space="preserve">Quibus autem co-
              <lb/>
            piarum generibus oporteat vti, non eſt Architecti poteſtas: </s>
            <s xml:id="echoid-s13410" xml:space="preserve">ideo quod
              <lb/>
            non in omnibus locis omnia genera copiarum naſcuntur, vti in proximo
              <lb/>
            volumine eſt expoſitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s13411" xml:space="preserve">Præterea in domini eſt poteſtate, vtrum lateri-
              <lb/>
            tio, an cementicio, an ſaxo quadrato velit ædificare. </s>
            <s xml:id="echoid-s13412" xml:space="preserve">Itaque omnium ope-
              <lb/>
            rum probationes tripartito conſiderantur, id eſt, fabrili ſubtilitate, ma-
              <lb/>
            gnificentia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13413" xml:space="preserve">diſpoſitione. </s>
            <s xml:id="echoid-s13414" xml:space="preserve">Cum magnificenter opus perfectum aſpicie-
              <lb/>
            tur, ab omni poteſtate, impenſæ laudabuntur:</s>
            <s xml:id="echoid-s13415" xml:space="preserve">cum ſubtiliter, officinatoris
              <lb/>
            probabitur exactio: </s>
            <s xml:id="echoid-s13416" xml:space="preserve">cum verò venuſtate, proportionibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13417" xml:space="preserve">ſymmetriis
              <lb/>
            habuerit autoritatem, tuncſuerit gloria Architecti. </s>
            <s xml:id="echoid-s13418" xml:space="preserve">Hæc autem recte
              <lb/>
            conſtituuntur, cum is & </s>
            <s xml:id="echoid-s13419" xml:space="preserve">à fabris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13420" xml:space="preserve">ab idiotis patiatur accipere ſe conſilia. </s>
            <s xml:id="echoid-s13421" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Nanque omnes homines, non ſolum Architecti, quod eſt bonum poſſunt
              <lb/>
            probare: </s>
            <s xml:id="echoid-s13422" xml:space="preserve">ſed inter idiotas & </s>
            <s xml:id="echoid-s13423" xml:space="preserve">eos hoc eſt diſcrimen, quod idiota, niſi fa-
              <lb/>
            ctum viderit, non poteſt ſcire quid ſuturum ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s13424" xml:space="preserve">Architectus autem, ſimul
              <lb/>
            animo conſtituerit, antequam inceperit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13425" xml:space="preserve">venuſtate, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13426" xml:space="preserve">vſu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13427" xml:space="preserve">decore. </s>
            <s xml:id="echoid-s13428" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quale ſit futurum, habet definitum. </s>
            <s xml:id="echoid-s13429" xml:space="preserve">Quas res priuatis ædificiis vtiles pu-
              <lb/>
            taui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s13430" xml:space="preserve">quemadmodum ſit faciendum, quàm apertiſsime potui, perſcripſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s13431" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>