Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
181 169
182 170
183 171
184 172
185 173
186 174
187 175
188 176
189 177
190 178
191 179
192 180
193 181
194 182
195 183
196 184
197 185
198 186
199 187
200 188
201 189
202 190
203 191
204 192
205 193
206 194
207 195
208 196
209 197
210 198
< >
page |< < (260) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div22" type="section" level="1" n="19">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7917" xml:space="preserve">
              <pb o="260" file="0272" n="272" rhead="Diſſertatio Nona."/>
            truſus videtur ab externoaëre, vt vocant compreſſo; </s>
            <s xml:id="echoid-s7918" xml:space="preserve">nam ſic
              <lb/>
            expreſſo æthere comprimeretur magis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7919" xml:space="preserve">illum iterum momen-
              <lb/>
            to reſorberet, cum in aperto Recipiente aër deſineret eſſe rarus:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7920" xml:space="preserve">Sin autem, vt Ariſtoteli tribuitur, tredecies milleſima pars aë-
              <lb/>
            ris, quæ priùs tam exiguo ſpatio continebatur, eadem adæqua-
              <lb/>
            tè repleat totum Recipiens, hoc illud eſt, quod omnem captum ſu-
              <lb/>
            perare dicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s7921" xml:space="preserve">perinde quippe eſt, ac ſi dixeris pollicem, nulla facta
              <lb/>
            adiectione, euadere in cubitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7922" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7923" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7924" xml:space="preserve">Equidem ab inanitatibus admittendis abhorreo: </s>
            <s xml:id="echoid-s7925" xml:space="preserve">ſicut
              <lb/>
            enim tredecim millibus cyathorum vini ſi quis cyathum vnum
              <lb/>
            aquæ admiſcuerit, non ſatis aptè aquâ plenum vas diceret, ſed
              <lb/>
            vino; </s>
            <s xml:id="echoid-s7926" xml:space="preserve">ita quoque ſi in Recipiente omne ſpatium fuerit inane,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7927" xml:space="preserve">vnica tantùm pars tredecies milleſima relicta fuerit, abſolu-
              <lb/>
            tè vacuum pronunciandum eſſet (omitto hìc Logicum axioma,
              <lb/>
            *Negatio eſt malignantis naturæ*, nam exhauſtum & </s>
            <s xml:id="echoid-s7928" xml:space="preserve">exinanitum
              <lb/>
            dicimus cyathum, in quo vna aut altera vini guttula relicta eſt)
              <lb/>
            certè non plenum aëre, cùm inanitates tanto exceſſu ſuperent par-
              <lb/>
            ticulam illam. </s>
            <s xml:id="echoid-s7929" xml:space="preserve">Neque mihi facilè perſuadeo vim elaſticam aë-
              <lb/>
            ris, quæ vtique eſt naturalis virtus ſe explicandi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7930" xml:space="preserve">dilatan-
              <lb/>
            di, eam eſſe, vt exigat in tota aëriâ regione, ſi exularent
              <lb/>
            vapores, tredecies millies plas eſſe Vacui quàm Aëris, atque
              <lb/>
            huiuſmodi eſſe aërem, qui ſupra Atmoſphæram ſimplex & </s>
            <s xml:id="echoid-s7931" xml:space="preserve">ra-
              <lb/>
            rus, neque compreſſus, reperitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7932" xml:space="preserve">Admitterem potiùs vitrum
              <lb/>
            ſubtiliſſimo ætheri peruium, illumque eâdem vi, qua aër di-
              <lb/>
            ſtrahitur, intus attrahi, vt interijciatur ſeiunctis particulis, at-
              <lb/>
            que iterum exprimi ab aëre ſe contrahente, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7933" xml:space="preserve">ad naturales di-
              <lb/>
            menſiones recipiente. </s>
            <s xml:id="echoid-s7934" xml:space="preserve">Quamquam pro eâ animi propenſione,
              <lb/>
            qua in Ariſtotelicos feror, non adeò abſurdè eos loqui arbi-
              <lb/>
            tror, qui materiam eandem, ſi diuerſimodè afficiatur, modò
              <lb/>
            maiori, modò minori ſpatio coæquari poſſe exiſtimant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7935" xml:space="preserve">Nemini
              <lb/>
            certè abſonum videtur corpus aliquod veloci motu percurrere cen-
              <lb/>
            tum palmos, quo tempore non niſi decem ſpatij palmos lento mo-
              <lb/>
            tu percurrebat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7936" xml:space="preserve">quia nimirum huic ſpatio aut illi ſucceſſiuè coa-
              <lb/>
            ptarinon ex ſolâ corporis ſubſtantiâ pendet, ſed prout hac aut il-
              <lb/>
            lâ velocitate mouetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7937" xml:space="preserve">neque enim idem eſt, corpus exiſtere,
              <lb/>
            atque ipſum moueri hoc aut illo impetu, ſiuè extrinſecùs im-
              <lb/>
            preſſo, ſiue promanante à naturali facultate. </s>
            <s xml:id="echoid-s7938" xml:space="preserve">Cum itaque cor-
              <lb/>
            pus non ſit ita certo ſpatio aſfixum, vt nullatenus alibi </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>