Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
231 179
232 180
233 181
234 182
235 183
236 184
237 185
238 186
239 187
240 188
241 189
242 190
243 191
244 192
245 193
246 194
247 195
248 196
249 197
250 198
251 199
252 200
253 201
254 202
255 203
256 204
257 205
258 206
259 207
260 208
< >
page |< < (220) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="220" file="0272" n="272" rhead="THEORIÆ"/>
            ubi jam deventum fuerit ad arcum gravitatis, & </s>
            <s xml:space="preserve">vires exi-
              <lb/>
            guas, debeat eſſe ad ſenſum eadem, & </s>
            <s xml:space="preserve">diſcrimen aliquod ha-
              <lb/>
            beri poſſit tantummodo in heterogeneis particulis a diverſo ea-
              <lb/>
            rum textu. </s>
            <s xml:space="preserve">Patet igitur, unde celeritas ingens provenire poſ-
              <lb/>
            ſit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſi quod eſt celeritatis diſcrimen exiguum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Unde propa-
            <lb/>
          gatio rectili-
            <lb/>
          nea: incurſum
            <lb/>
          immediatum
            <lb/>
          punctorum lu-
            <lb/>
          cis, in puncta
            <lb/>
          medii nullum
            <lb/>
          haberi: virium
            <lb/>
          in medio ho-
            <lb/>
          mogeneo exi-
            <lb/>
          guam inæquali-
            <lb/>
          tatem eludi a
            <lb/>
          tenuitate, & ce-
            <lb/>
          leritate lumi-
            <lb/>
          nis.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">475. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod pertinet ad propagationem rectilineam per me-
              <lb/>
            dium homogeneum diaphanum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad motum liberum ſine ullo
              <lb/>
            impedimento a particulis ipſius luminis, vel medii diaphani,
              <lb/>
            id in mea Theoria admodum facile exponitur, quod in aliis
              <lb/>
            ingentem difficultatem parit. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem quod pertinet ad im-
              <lb/>
            pedimenta, ſi curva virium nullum habeat arcum aſymptoti-
              <lb/>
            cum perpendicularem axi præter primum; </s>
            <s xml:space="preserve">oſtenſum eſt nu
              <unsure/>
            m.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">362, ſola ſatis magna velocitate obtineri poſſe apparentem
              <lb/>
            compenetrationem duarum ſubſtantiarum, quam tenuitas, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            homogeneitas ſpatii, per quod tranſitur, plurimum juvat. </s>
            <s xml:space="preserve">Quo-
              <lb/>
            niam reſpectu punctorum materiæ prorſus indiviſibilium, & </s>
            <s xml:space="preserve">in-
              <lb/>
            extenſorum infinities infinita ſunt puncta ſpatii exiſtentia in
              <lb/>
            eodem plano; </s>
            <s xml:space="preserve">inſinities infinite eſt improbabilis pro quovis
              <lb/>
            momento temporis directio motus puncti materiæ cujuſvis
              <lb/>
            accurate verſus aliud punctum materiæ, ac improbabilitas pro
              <lb/>
            ſumma momentorum omnium contentorum dato quovis tem-
              <lb/>
            pore utcunque longo evadit adhuc infinita. </s>
            <s xml:space="preserve">Ingens quidem eſt
              <lb/>
            numerus punctorum lucis, & </s>
            <s xml:space="preserve">propemodum immenſus, ſed in
              <lb/>
            mea Theoria utique finitus. </s>
            <s xml:space="preserve">Ea puncta quovis momento tem-
              <lb/>
            poris directiones motuum habent numero propemodum im-
              <lb/>
            menſo, ſed in mea Theoria finito. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum quidem eſt, ubi-
              <lb/>
            cunque oculus collocetur in immenſa propemodum ſuperſicie
              <lb/>
            ſphæræ circa unam fixam remotiſſimam deſcripta, immo intra
              <lb/>
            ipſam ſphæram, videri fixam, & </s>
            <s xml:space="preserve">proinde aliquam luminis
              <lb/>
            particulam afficere noſtrum oculum: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed id fit in mea Theo-
              <lb/>
            ria non quia accurate in omnibus abſolute infinitis directio-
              <lb/>
            nibus adveniant radii, ſed quod pupilla, & </s>
            <s xml:space="preserve">fibræ oculorum
              <lb/>
            non unicum punctum ſunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">vires punctorum particulæ lu-
              <lb/>
            minis agunt ad aliquod intervallum. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc quovis utcunque
              <lb/>
            longo tempore nullus debet accidere caſus in mea Theoria,
              <lb/>
            in quo punctum aliquod luminis directe tendat contra aliquod
              <lb/>
            aliud punctum vel luminis, vel ſubſtantiæ cujuſvis, ut in ipſum
              <lb/>
            debeat incurrere. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem per incurſum, & </s>
            <s xml:space="preserve">immediatum
              <lb/>
            impactum nullum punctum luminis aut ſiſtet motum ſuum,
              <lb/>
            aut deſlectet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">476. </s>
            <s xml:space="preserve">Id quidem commune eſt omnibus corporibus, quæ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0272-02" xlink:href="note-0272-02a" xml:space="preserve">Si ſatis ma-
                <lb/>
              gnam velocita-
                <lb/>
              tem habeant;
                <lb/>
              quævis, ſolida
                <lb/>
              etiam, tranſi-
                <lb/>
              tura trans alia
                <lb/>
              ſolida ſine ulla
                <lb/>
              motuum per-
                <lb/>
              turbatione.</note>
            corpora inter ſe congrediuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">Ea nullum habent in mea
              <lb/>
            Theoria punctum immediatum inc
              <unsure/>
            urrens in aliud punctum;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">quam ob cauſam & </s>
            <s xml:space="preserve">illud ibidem dixi, ſi nullæ vires mutuæ
              <lb/>
            adeſſent, debere utique haberi apparentem quandam compe-
              <lb/>
            netrationem omnium maſſarum: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed adhuc vel ex hoc ſolo ca-
              <lb/>
            pite veram compenetrationem haberi nunquam omnino poſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Vires igitur, quæ ad aliquam diſtantiam protenduntur, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>