Clavius, Christoph - Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

280264GNOMONICES dum in figura radiorum Zodiaci propoſ. 2. huius libri radii ſignorum ad dextram radii Æqua-
toris pertinent ad ſigna auſtralia infra æquinoctialem lineam deſcribenda, & radii ad ſiniſtram ad
ſigna borealia ſupra lineam æquinoctialem deſcribenda, ita etiam hic radii parallelorum Hori-
zontis ex A, emiſſi ad dextram rectæ A B, quæ eſt inſtar noui cuiuſdam radii Æquatoris, vt dictum
eſt, pertineant ad parallelos Horizontis infra lineam horizontalem, quæ eſt velut noua quædam
linea æquinoctialis, deſcribendos, tanquam ſigna auſtralia: radii verò educti ad ſiniſtram rectæ
A B, pertineant ad parallelos Horizontis ſupra lineam horizontalem horologii deſcribendos, tan-
quam ſigna borealia. Vnde cum portio horologii ſupra lineam horizonralem æqualis ſit inferio-
ri horolog@o, rectè transferuntur in eam radii parallelorum Horizontis ex A, educti ad ſiniſtram
partem rectæ A B, & c. quæ omnia in figura præcedentis propoſ. apparent.

1110

SED facilius deſcribentur in inferiori horologio ſupra lineam horizontalem paralleli Hori-
22Parælleli Hori-
zoncis ſupra li-
neam horizon-
@alem deſcribũ
tur ex eorũ op-
poſitis inſca ho
@iz@ntalem li-
neã @eſcr@p@is. zontis ex eorum oppoſitis in ſuperiori horologio deſcriptis, ſi ſecundum doctrinam, quam prope
finem propoſ. 2. huius lib tradidimus, reperiamus prius diametros tranſuerſas oppoſitarũ ſectio-
num, earumq́ue centra, & c. In poſteriori figura diametri tranſuerſæ ſunt portiones rectæ D E, in-
terceptę inter radios parallelorum Horizontis oppoſitorum ex A, eductos, æqualiterq́ue à recta
A B, diſtantes. Parallelos igitur Horizontis in eodem polari horologio deſignauimus. Quod
erat faciendum.

PROBLEMA 42. PROPOSITIO 42.

3320

MERIDIANOS, hoc eſt, circulos longitudinum ciuitatum in
eodem polari horologio deſcribere.

DESCRIBENTVR circuli Meridiani in horologio polari, non ſecus ac horæ à meri-
die, vel media nocte, quemadmodum & propoſ. 6. huius libri tradidimus, dummodo circulus
F G H I, cuius beneficio lineas horarias duximus, diuiſionis principium habeat à Meridiano in-

195[Figure 195]44305540 ſularum Fortunatarum, qui habetur, ſi loci longitudo numeretur à Meridiano loci, nempe à pun
cto F, verſus G, partes occidentales, vt res ipſa exigit. Id quod facile intelligi poteſt, ſi circulus
F G H I, concipiatur circumuolui circa lineam æquinoctialem, vſque dum cum Aequatore con-
iunctus ſit, & c.

6650

PRO Meridianis autem inferioris horologii, numeranda eſt longitudo loci à puncto H, ver-
ſus G, vt Meridianus inſularum Fortunatarum reperiatur. Nam ſi horologium inferius poſitum
intelligatur in proprio ſitu, ita vt linea horizontalis ſupremum teneat locum, & circulus F G H I,
circa æquinoctialem lineam moueatur, donec cum Aequatore ſit coniunctus, & centrum E, cum
centro mundi; ſecabit Meridianus loci circulum dictum ſupra Horizontem in puncto H, infra
verò in F. Itaque ab H, verſus G, ſunt partes occidentales, orientales verò verſus I. Reliqua fiant
vt prius. In exemplo vides Meridianos grad. 140. 150. ex vna parte, & 285. 295. ex altera in ho-
77Meridiani vi-
@ra lineã hori-
z@alẽ productę
efficiunt hoto-
logiũ inferius
cum Merid@a-
nis. rologio inferiori, quod nobis præbet portio à linea horizontali abſciſla.

EOSDEM tamen Meridianos inferioris horologii facilius obtinebimus, ſi horologii ſupe-
rioris Meridianos vltra lineam horizontalem producamus, eiſdemq́ue aſcribamus numeros, qui
componuntur ex additione grad. 180. ad numeros Meridianorum ſuperioris horologii,

Table of contents

Text layer

Text normalization

Search