Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of Notes

< >
< >
page |< < (269) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div173" type="section" level="1" n="173">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6446" xml:space="preserve">
              <pb o="269" file="0283" n="283" rhead="DE MAGNETE."/>
            retenta, fortiter limata, donec incipiant calere, magnam vim at-
              <lb/>
            tractricem habent, imo majorem quam frigefacta.</s>
            <s xml:id="echoid-s6447" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6448" xml:space="preserve">Quodcunque corpus Chalybeum, valde ſupra ſolum frictum,
              <lb/>
            uſque ad caloris gradum notabilem, manifeſtam attractionem o-
              <lb/>
            ſtendit, quam tamen, ſimulac frigeſcit, amittit: </s>
            <s xml:id="echoid-s6449" xml:space="preserve">hæc jam inno-
              <lb/>
            tuere Boyleo, atque ab ipſo deſcripta ſunt in Mechan. </s>
            <s xml:id="echoid-s6450" xml:space="preserve">prod. </s>
            <s xml:id="echoid-s6451" xml:space="preserve">of Magne-
              <lb/>
            tics Sect. </s>
            <s xml:id="echoid-s6452" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s6453" xml:space="preserve">pag. </s>
            <s xml:id="echoid-s6454" xml:space="preserve">497. </s>
            <s xml:id="echoid-s6455" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6456" xml:space="preserve">a Ballardo in Philoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6457" xml:space="preserve">Tranſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6458" xml:space="preserve">N°. </s>
            <s xml:id="echoid-s6459" xml:space="preserve">246,
              <lb/>
            addente, attritu polos Ferri immutari: </s>
            <s xml:id="echoid-s6460" xml:space="preserve">cultrum enim Magneti af-
              <lb/>
            fricuit, quo cuſpis evaſit polus Auſtralis, tum cultro vehementer
              <lb/>
            attrito contra lignum durum ſiccumque uſque ad inſignem calorem,
              <lb/>
            cuſpis vim poli Auſtralis amiſit, mutata in polum Boreum, quod
              <lb/>
            ſæpius ipſi hoc repetenti, eodem modo obſervari contigit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6461" xml:space="preserve">No-
              <lb/>
            tandum tamen hæc tantum evenire in cultro tenui, craſſior enim
              <lb/>
            attritu non amiſit polos, quos Magnes impreſſerat, partibus nem-
              <lb/>
            pe non ſatis concuſſis.</s>
            <s xml:id="echoid-s6462" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6463" xml:space="preserve">Sed longe pluribus hæc doctrina ditari poſſet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6464" xml:space="preserve">mereretur, ob-
              <lb/>
            ſervationibus, quæ vim Ferri attractricem, æque ac directricem
              <lb/>
            ſpectant, quia eruendæ cauſæ Magneticæ inſignem lucem afferre
              <lb/>
            aliquando poſſent; </s>
            <s xml:id="echoid-s6465" xml:space="preserve">aſt ſatis prolixus evaſi, brevem tantum diſſer-
              <lb/>
            tationem, non volumen conſcribere in animum induxi; </s>
            <s xml:id="echoid-s6466" xml:space="preserve">obſerva-
              <lb/>
            tiones quas attuli, primariæ ſunt, noſtraque inventæ aut demonſtratæ
              <lb/>
            tempeſtate, quibus coronæ loco addam aliquam, ſæpius a me notatam,
              <lb/>
            vim Univerſalem directricem confirmantem; </s>
            <s xml:id="echoid-s6467" xml:space="preserve">Tenuiſſimæ Ferri
              <lb/>
            ſquammæ, quæ inter cudendum aut tundendum ab Incude decidunt
              <lb/>
            in fabrorum officinis, ſeſe omnes attrahunt, dirigunturque Boream & </s>
            <s xml:id="echoid-s6468" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Auſtrum verſus, jacentes exporrectæ ſecundum Magneticum Me-
              <lb/>
            ridianum, modo ſolum, cui Incus inſiſtit, fuerit planum, ligneum-
              <lb/>
            que.</s>
            <s xml:id="echoid-s6469" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6470" xml:space="preserve">Ex hiſce Experimentis colligimus vim Magnetis, gremio Terræ
              <lb/>
            incluſi, eſſe admodum univerſalem, eam ſe extendere per totum
              <lb/>
            Terrarum orbem, agere in omne Ferrum, id dirigere, haud aliter
              <lb/>
            quam Ferrum allici regique â Magnete ſupra diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s6471" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6472" xml:space="preserve">Aſt quomodo virtus illius grandis Magnetis comparata ſit, ne-
              <lb/>
            quaquam ex huc uſque commemoratis obſervationibus erui poteſt;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6473" xml:space="preserve">quamobrem alia a ſeris Nepotibus inſtituenda erunt tentamina, ut
              <lb/>
            voti compotes reddantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6474" xml:space="preserve">problema hactenus adeo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>