Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
191
(171)
192
(172)
193
(173)
194
(174)
195
(175)
196
(176)
197
(177)
198
(178)
199
(179)
200
(180)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
page
|<
<
(268)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div921
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
224
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18119
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
268
"
file
="
0284
"
n
="
284
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
rologio inferiori eadem puncta inquiremus, ſi ex E B, eiuſdem vltimæ figuræ propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18120
"
xml:space
="
preserve
">21. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18121
"
xml:space
="
preserve
">huius li-
<
lb
/>
bri abſcindatur recta æqualis rectæ B D, in figura propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18122
"
xml:space
="
preserve
">38. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18123
"
xml:space
="
preserve
">huius libri, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18124
"
xml:space
="
preserve
">per extremum punctũ
<
lb
/>
ducatur ad E B, perpendicularis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18125
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18126
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18127
"
xml:space
="
preserve
">VERVM inuentis punctis in linea æquinoctiali ex prioribus duabus tabel is propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18128
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18129
"
xml:space
="
preserve
">huius
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-01
"
xlink:href
="
note-0284-01a
"
xml:space
="
preserve
">Qua ratione pũ
<
lb
/>
@a a ſcendentiũ
<
lb
/>
ſignorũ in tro-
<
lb
/>
picis inuenian-
<
lb
/>
tur.</
note
>
libri, per quæ duci debeant ſigna aſcendentia, inueniri poterunt eadem arte ex tertia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18130
"
xml:space
="
preserve
">quarta ta-
<
lb
/>
bella puncta in tropicis, per quæ eadem ſigna aſcendentia ſint educenda: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18131
"
xml:space
="
preserve
">ſi nimirum ducantur
<
lb
/>
occultæ lineæ illarũ horarũ, quibus ſigna oriuntur, quas quidẽ horas tabellæ prædictæ offerunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18132
"
xml:space
="
preserve
">Cauendũ tamen eſt in ſuperiori horologio, ne ſumãtur horæ illorũ ſignorũ, quę ſex horis, aut pluri
<
lb
/>
bus ante vel poſt meridiẽ oriuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18133
"
xml:space
="
preserve
">Nã huiuſmodi horæ in ſuperius horologium non cadunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18134
"
xml:space
="
preserve
">In
<
lb
/>
horologio verò inferiori accipiendæ ſunt illorũ ſignorũ horæ duntaxat, quæ pluribus horis, quàm
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-02
"
xlink:href
="
note-0284-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
ſex, ante vel poſt meridiẽ oriuntur, cum hæ in horologio cõtineantur, vt pater. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18135
"
xml:space
="
preserve
">Immo lineæ rectæ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-03
"
xlink:href
="
note-0284-03a
"
xml:space
="
preserve
">Quomodo aſcẽ
<
lb
/>
dena ſigna per
<
lb
/>
doctrinam coni
<
lb
/>
corum Apoll.
<
lb
/>
deſcribantur.
<
lb
/>
Deſcrio@io ſi.
<
lb
/>
gnorum aſcen-
<
lb
/>
dentiũ per me-
<
lb
/>
diationes cęli, &
<
lb
/>
angulos terræ</
note
>
tangentes tropicos, (quæ ducẽtur, vt in coroll. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18136
"
xml:space
="
preserve
">propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18137
"
xml:space
="
preserve
">37. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18138
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18139
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18140
"
xml:space
="
preserve
">Apollonii docuimus) in punctis in
<
lb
/>
tropicis inuentis, dant ſigna aſcendentia, vt ex demonſtratis in propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18141
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18142
"
xml:space
="
preserve
">huius libri manifeſtũ eſt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18143
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18144
"
xml:space
="
preserve
">ALITER aſcendentia ſigna deſcribemus hac arte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18145
"
xml:space
="
preserve
">Ex tabella ſexta propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18146
"
xml:space
="
preserve
">9 huius libri ac-
<
lb
/>
cipiemus declinationes mediationum cœli pro ſuperiori horologio; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18147
"
xml:space
="
preserve
">pro inferiori verò angulorũ
<
lb
/>
terræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18148
"
xml:space
="
preserve
">ſecundum doctrinam propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18149
"
xml:space
="
preserve
">38. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18150
"
xml:space
="
preserve
">huius libri, in linea meridiana, ſeu horæ 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18151
"
xml:space
="
preserve
">quæ quidẽ
<
lb
/>
in inferiori horologio eſt linea mediæ noctis, inueſtigabimus puncta, per quæ illarum declinatio-
<
lb
/>
num paralleli ſunt ducendi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18152
"
xml:space
="
preserve
">Si enim hæc puncta cum reſpõdentibus punctis in linea horizontali
<
lb
/>
iamdudum inuentis connectamus lineis rectis, deſcripta erunt ſigna aſcendentia, vt patet ex dictis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18153
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18154
"
xml:space
="
preserve
">ALITER adhuc deſcribi poſſunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18155
"
xml:space
="
preserve
">quidem commodiſſimè hoc modo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18156
"
xml:space
="
preserve
">Ex tabella decima
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-04
"
xlink:href
="
note-0284-04a
"
xml:space
="
preserve
">Alia deſcriptio
<
lb
/>
ſignorum aſeen
<
lb
/>
dentiũ per pun
<
lb
/>
cta Eclipticæ in
<
lb
/>
circulis horæ 7.
<
lb
/>
à med noc. & 1.
<
lb
/>
à mer. exiſten-
<
lb
/>
ti
<
unsure
/>
a, cum ſigno-
<
lb
/>
rum principia
<
lb
/>
aſcendũt ſupra
<
lb
/>
Honi
<
unsure
/>
ontem.</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-05
"
xlink:href
="
note-0284-05a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18157
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18158
"
xml:space
="
preserve
">huius libri accipiantur declinationes omnium punctorum Eclipticæ tam auſtralium,
<
lb
/>
quàm borealium in circulo horæ 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18159
"
xml:space
="
preserve
">antemeridianæ exiſtentium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18160
"
xml:space
="
preserve
">ſecundum doctrinam propoſ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18161
"
xml:space
="
preserve
">38. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18162
"
xml:space
="
preserve
">huius libri in linea horæ 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18163
"
xml:space
="
preserve
">antemeridianæ inquirantur puncta, per quæ paralleli illarum decli
<
lb
/>
nationum ſunt ducendi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18164
"
xml:space
="
preserve
">Rurſus ex tabella vndecima eiuſdem propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18165
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18166
"
xml:space
="
preserve
">huius libri ſamantur de-
<
lb
/>
clinationes omnium punctorum Eclipticæ in circulo horæ quintæ pomeridianæ exiſtentium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18167
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ſimiliter per doctrinam propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18168
"
xml:space
="
preserve
">38. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18169
"
xml:space
="
preserve
">huius libri quærantur puncta in linea horæ quintæ pomeri-
<
lb
/>
dianæ, per quæ illarum declinationum paralleli tranſeunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18170
"
xml:space
="
preserve
">Si namque hæc puncta cum punctis
<
lb
/>
reſpondentibus in linea horæ 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18171
"
xml:space
="
preserve
">inuentis iungantur, habebuntur in horologio ſuperiori ſigna
<
lb
/>
aſcend entia, per ca, quæ in horologio horizontali demonſtrauimus propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18172
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18173
"
xml:space
="
preserve
">hurus libri, quæ ne-
<
lb
/>
ceſſariò per puncta iamdudũ in linea horizõtali in uẽta, immo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18174
"
xml:space
="
preserve
">per puncta in linea meridiana per
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-06
"
xlink:href
="
note-0284-06a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
cœli mediationes reperta tranſibunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18175
"
xml:space
="
preserve
">Non aliter ſigna aſcendentia in horologio inſeriori delinea-
<
lb
/>
buntur, ſi ex prædictis tabellis ſumãtur declinationes punctorũ Eclipticæ in circulis horæ 7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18176
"
xml:space
="
preserve
">pome
<
lb
/>
ridianæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18177
"
xml:space
="
preserve
">horæ quintæ antemeridianæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18178
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18179
"
xml:space
="
preserve
">Sed hæc puncta eadem prorſus ſunt in horologio in-
<
lb
/>
feriori, quæ in ſuperiori. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18180
"
xml:space
="
preserve
">Declinariones enim eædẽ ſunt in vtroq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18181
"
xml:space
="
preserve
">horologio, vt ex tabellis conſtat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18182
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18183
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi ex punctis in linea meridiana, quæ diameter eſt hyperbolarum, inuentis ducantur
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-07
"
xlink:href
="
note-0284-07a
"
xml:space
="
preserve
">Alia deſcriptio
<
lb
/>
ſignorum aſcen
<
lb
/>
dentium ex do-
<
lb
/>
ct@na conicorũ
<
lb
/>
Apoll.</
note
>
rectæ tangentes tropicos, ſecundum doctrinam in coroll, propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18184
"
xml:space
="
preserve
">37. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18185
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18186
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18187
"
xml:space
="
preserve
">Apollonij traditam, ha-
<
lb
/>
bebuntur eadem ſigna aſcendentia, vt in propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18188
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18189
"
xml:space
="
preserve
">huius libri oſtendimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18190
"
xml:space
="
preserve
">Signa ergo Zodiaci
<
lb
/>
aſcendentia in eodem horologio polari deſcripſimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18191
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſaciendum erat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18192
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div929
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
225
">
<
head
xml:id
="
echoid-head231
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">SCHOLIVM.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s18193
"
xml:space
="
preserve
">CVM Andrea Schonero aſcendentia ſigna it a deſignabimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18194
"
xml:space
="
preserve
">In figura prima ſcholii propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18195
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18196
"
xml:space
="
preserve
">hu-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-09
"
xlink:href
="
note-0284-09a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio eo-
<
lb
/>
rundem ſigno-
<
lb
/>
rum aſcenden-
<
lb
/>
tium ex praxi
<
lb
/>
Andreæ Scho-
<
lb
/>
neri.</
note
>
ius libri in recta E D, ſurnatur recta E b, ſtylo horologii æqualis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18197
"
xml:space
="
preserve
">per b, ipſi A C, parallela agatur, it a
<
lb
/>
vt centro E, illius figuræ poſito in E, centro circuli F G H I, in horologio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18198
"
xml:space
="
preserve
">puncto b, in puncto A, pa-
<
lb
/>
rallela per b, ducta congruat lineæ æquinoctiali. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18199
"
xml:space
="
preserve
">Secabit autem hæc par allela per b, ductarectas ſigno-
<
lb
/>
rum ex E, procedentes in punctis, quorum interualla ex b, accepta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18200
"
xml:space
="
preserve
">in lineam æquinoctialem horologii
<
lb
/>
translata ex puncto A, vbi ineridiana linea æquino ctialem lineam interſecat, dabunt in linea æquinoctia
<
lb
/>
li puncta, per quę ſi ad punctum D, in quo horizont alis linea meridianam lineam ſecat, lineæ rectæ ducan
<
lb
/>
tur, ſecabuntur tropici in punctis, per quæ ſigna aſcendentia ſunt ducenda, hoc tamen ordine. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18201
"
xml:space
="
preserve
">In horolo-
<
lb
/>
gio ſuperiori, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18202
"
xml:space
="
preserve
">in parte antemeridiana, quæ eſt ad ſiniſtram, punctum in tropico ♋, remotius à linea me
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-10
"
xlink:href
="
note-0284-10a
"
xml:space
="
preserve
">Ordo fignotũ
<
lb
/>
aſcendentiũ in
<
lb
/>
tropicis.</
note
>
ridiana debetur ſigno ♌, vicinius autem ſigno ♍, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18203
"
xml:space
="
preserve
">punctum in ipſa linea meridiana ſigno ♎. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18204
"
xml:space
="
preserve
">In parte
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0284-11
"
xlink:href
="
note-0284-11a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
poſtea pomeridiana punctum vicinius lineę meridianæ in eodem tropico ♋, debetur ſigno ♏, remotius ve-
<
lb
/>
ro ſigno ♐. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18205
"
xml:space
="
preserve
">Deinde in parte borologii antemeridiana punctum tropici ♑, vhi à linea horizontali ſecatur,
<
lb
/>
tribuendum eſt ſigno ♑, ſequens autem ſigno ♒, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18206
"
xml:space
="
preserve
">vicinius meridianæ lineæ ſigno ♓, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18207
"
xml:space
="
preserve
">punctum in
<
lb
/>
ipſa linea meridiana ſigno ♈, proximum verò in parte pomeridiana ſigno ♉, ſequens vero ſigno ♊, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18208
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
punctum in linea horizontali ſigno ♋. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18209
"
xml:space
="
preserve
">In horologio verò inferiori, cum ex tropico ♋, fiat tropicus ♑,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18210
"
xml:space
="
preserve
">ex tropico ♑, tropicus ♋, erit in parte pomeridiana punctum tropici ♋, in quo lineam horizontalem
<
lb
/>
ſecat, aſſignandum ſigno ♑, ſequens autem ſigno ♒, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18211
"
xml:space
="
preserve
">ſequens aliud ſigno ♓, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18212
"
xml:space
="
preserve
">punctum in ipſa linea me
<
lb
/>
ridiana ſigno ♈. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18213
"
xml:space
="
preserve
">Sequens deinde in parte antemeridiana ſigno ♉, ſequens vero ſigno ♊, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18214
"
xml:space
="
preserve
">punctum in
<
lb
/>
horizontali linea ſigno ♋. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18215
"
xml:space
="
preserve
">Punctum autem in tropico ♑, in parte pomeridiana, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18216
"
xml:space
="
preserve
">remotius à linea me
<
lb
/>
ridiana, pertinebit ad ♌, vicinius ad ♍, punctum verò in ipſa meridiana linea ad ♎, proximum deinde
<
lb
/>
in parte antemeridiana ad ♏, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18217
"
xml:space
="
preserve
">ſequens ad ♐, vt in figura apparet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s18218
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>