Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
page |< < (232) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="232" file="0284" n="284" rhead="THEORIÆ"/>
            niunt prorſus in media diſpoſitione, fieri utique poterit, ut ra-
              <lb/>
            tio reflexorum ad transmiſſos ſit admodum diverſa in diverſis
              <lb/>
            circumſtantiis, nimirum diverſi mediorum diſcriminis, vel
              <lb/>
            diverſæ inclinationis in acceſſu: </s>
            <s xml:space="preserve">ubi enim inæqualitas virium
              <lb/>
            eſt minor, vel major perpendicularis velocitas per illam ex-
              <lb/>
            tinguenda ad habendam reflexionem, non reflectentur, niſi il-
              <lb/>
            læ particulæ, quæ advenerint in diſpoſitione illi mediæ quam-
              <lb/>
            proxima, adeoque multo pauciores, quam ubi vel inæqualitas
              <lb/>
            virium eſt major, vel velocitas perpendicularis eſt minor, un-
              <lb/>
            de fiet, ut quemadmodum experimur, quo minus eſt medio-
              <lb/>
            rum diſcrimen, vel major incidentiæ angulus, eo minor ra-
              <lb/>
            diorum copia reflectetur: </s>
            <s xml:space="preserve">ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">illud notandum maxime,
              <lb/>
            quod ubi in continuo flexu curvaturæ viæ particulæ cujuſvis,
              <lb/>
            quæ via jam in alteram plagam eſt cava, jam in alteram, pro-
              <lb/>
            ut prævalent attractiones denſioris medii, vel repulſiones, de-
              <lb/>
            venitur identidem ad poſitionem fere parallelam ſuperficiei di-
              <lb/>
            rimenti media, velocitate perpendiculari fere extincta, exi-
              <lb/>
            guum diſcrimen virium poteſt determinare paralleliſmum i-
              <lb/>
            pſum, ſive illius perpendicularis velocitatis extinctionem tota-
              <lb/>
            lem: </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam eo veluti anfractu ſuperato, ubi demum re-
              <lb/>
            ditur ad planum citerius in reflexione, vel ulterius in refra-
              <lb/>
            ctione, ſumma omnium actionum, quæ determinat velocita-
              <lb/>
            tem perpendicularem totalem, debeat eſſe ad ſenſum eadem,
              <lb/>
            nimirum nihil mutata ad ſenſum ab exigua illa differentia vi-
              <lb/>
            rium, quam peperit exiguum diſpoſitionis diſcrimen a media
              <lb/>
            diſpoſitione.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">499. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque hoc pacto ſatis luculenter jam explicatum eſt diſ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0284-01" xlink:href="note-0284-01a" xml:space="preserve">Unde diſcri-
                <lb/>
              men in inter-
                <lb/>
              vallis vicium.</note>
            crimen inter binas vices, ſed ſupereſt exponendum, unde diſ-
              <lb/>
            crimen intervalli vicium, quod propoſuimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">472. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod
              <lb/>
            diverſi colorati radii diverſa habeant intervalla, nil mirum eſt:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">nam & </s>
            <s xml:space="preserve">diverſæ velocitates diverſa requirunt intervalla ſpatii
              <lb/>
            inter vices oppoſitas, quando etiam eæ vices redeant æqualibus
              <lb/>
            temporis intervallis, & </s>
            <s xml:space="preserve">diverſus particularum heterogenearum
              <lb/>
            textus requirit diverſa oſcillationum tempora. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod in diver-
              <lb/>
            ſis mediis particulæ ejuſdem generis habeant diverſa intervalla,
              <lb/>
            itidem facile colligitur ex diverſa velocitate, quam in iis ha-
              <lb/>
            beri poſt refractionem oſtendimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">493; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed præterea in
              <lb/>
            ipſa mediorum mutatione inæqualis actio inter puncta parti-
              <lb/>
            culam componentia poteſt utique, & </s>
            <s xml:space="preserve">vero videtur etiam debe-
              <lb/>
            re oſcillationis magnitudinem, & </s>
            <s xml:space="preserve">fortaſſe etiam ordinem mu-
              <lb/>
            tare, adeoque celeritatem oſcillationis ipſius. </s>
            <s xml:space="preserve">Demum ejuſmo-
              <lb/>
            di mutatio pro diverſa inclinatione viæ particulæ advenientis
              <lb/>
            ad ſuperficiem, diverſa utique eſſe debet, ob diverſam poſi-
              <lb/>
            tionem motuum punctorum ad ſuperficiem ipſam, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad maſ-
              <lb/>
            ſam agentem in ipſa puncta. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem patet, eas omnes
              <lb/>
            tres cauſas debere diſcrimen aliquod exhibere inter diverſa in-
              <lb/>
            tervalla, uti reapſe ex obſervatione colligitur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">500. </s>
            <s xml:space="preserve">Si poſſemus noſſe peculiares conſtitutiones particula
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0284-02" xlink:href="note-0284-02a" xml:space="preserve">Diſcrimen id</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>