Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
261 209
262 210
263 211
264 212
265 213
266 214
267 215
268 216
269 217
270 218
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
281 229
282 230
283 231
284 232
285 233
286 234
287 235
288 236
289 237
290 238
< >
page |< < (234) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="234" file="0286" n="286" rhead="THEORIÆ."/>
            geretur: </s>
            <s xml:space="preserve">at quoniam acies ibidem progreſſum ſuperficiei inter-
              <lb/>
            rumpit; </s>
            <s xml:space="preserve">progreditur quidem radius aciem ipſam evitans, & </s>
            <s xml:space="preserve">cir-
              <lb/>
            ca illam prætervolat; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed egreſſus ex illa
              <gap/>
            iſtantia directionem
              <lb/>
            conſervat poſtremo loco acquiſitam, & </s>
            <s xml:space="preserve">cum ea, diverſa utique
              <lb/>
            a priore, moveri pergit: </s>
            <s xml:space="preserve">ut adeo tota luminis Theoria ſibi ubi-
              <lb/>
            que admodum conformis ſit, & </s>
            <s xml:space="preserve">cum generali Theoria mea ap-
              <lb/>
            prime conſentiens, cujus rami quidam ſunt bina Newtoni præ-
              <lb/>
            clariſſima comperta virium, quibus cæleſtia corpora motus per-
              <lb/>
            agunt ſuos, & </s>
            <s xml:space="preserve">quibus particulæ luminis reflectuntur, refringun-
              <lb/>
            tur, diffringuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed de luce, & </s>
            <s xml:space="preserve">coloribus jam ſatis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">503. </s>
            <s xml:space="preserve">Poſt ipſam lucem, quæ oculos percellit, & </s>
            <s xml:space="preserve">viſionem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0286-01" xlink:href="note-0286-01a" xml:space="preserve">De ſapore, &
                <lb/>
              odore: multo-
                <lb/>
              rum error in ra-
                <lb/>
              tione denſitatis
                <lb/>
              odoris propaga-
                <lb/>
              ti.</note>
            parit, ac ideam colorum excitat, pronum eſt delabi ad ſenſus
              <lb/>
            ceteros, in quibus multo minus immorabimur, cum circa eos
              <lb/>
            multo minora habeamus comperta, quæ determinatam phyſi-
              <lb/>
            cam explicationem ferant. </s>
            <s xml:space="preserve">Saporis ſenſus excitatur in palato
              <lb/>
            a ſalibus. </s>
            <s xml:space="preserve">De anguloſa illorum forma jam diximus num. </s>
            <s xml:space="preserve">464,
              <lb/>
            quæ ad diverſum excitandum motum in papillis palati abunde
              <lb/>
            ſufficit; </s>
            <s xml:space="preserve">licet etiam dum diſſolvuntur, vires varias pro varia
              <lb/>
            punctorum diſpoſitione exercere debeant, quæ ſaporum diſcri-
              <lb/>
            men inducant. </s>
            <s xml:space="preserve">Odor eſt quidam tenuis vapor ex odoriferis
              <lb/>
            corporibus emiſſus, cujus rei indicia ſunt ſane multa, nec o-
              <lb/>
            mnino aſſentiri poſſum illi, qui odorem etiam, ut ſonum, in
              <lb/>
            tremore medii cujusdam interpoſiti cenſet conſiſtere. </s>
            <s xml:space="preserve">Porro
              <lb/>
            quæ evaporationum ſit cauſa, explicavimus abunde num. </s>
            <s xml:space="preserve">462.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Illud unum hic innuam, errare illos, uti pluribus oſtendi in
              <lb/>
            prima parte meæ diſſertationis De Lumine , qui multi ſane
              <lb/>
            ſunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">præſtantes Phyſici, qui odoribus etiam tribuunt pro-
              <lb/>
            prietatem lumini debitam, ut nimirum eorum denſitas minua
              <lb/>
            tur in ratione reciproca duplicata diſtantiarum a corpore odo-
              <lb/>
            rifero. </s>
            <s xml:space="preserve">Ea proprietas non convenit omnibus iis, quæ a dato
              <lb/>
            puncto diffunduntur in ſphæram, ſed quæ diffunduntur cum
              <lb/>
            uniformi celeritate, ut lumen. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim concipiantur orbes
              <lb/>
            concentrici tenuiſſimi datæ craſſitudinis; </s>
            <s xml:space="preserve">ii erunt ut ſuperficies,
              <lb/>
            adeoque ut quadrata diſtantiarum a communi centro, ac den-
              <lb/>
            ſitas materiæ erit in ratione ipſorum reciproca; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi maſſa ſit
              <lb/>
            eadem: </s>
            <s xml:space="preserve">ut ea in ulterioribus orbibus ſit eadem, ac in cite-
              <lb/>
            rioribus; </s>
            <s xml:space="preserve">oportet ſane, tota materia, quæ erat in citeriori-
              <lb/>
            bus ipſis, progrediatur ad ulteriores orbes motu uniformi, quo
              <lb/>
            fiet, ut, appellente ad citeriorem ſuperſiciem orbis ulterioris par-
              <lb/>
            ticula, quæ ad citeriorem citerioris appulerat, appellat ſi-
              <lb/>
            mul ad ulteriorem ulterioris, quæ appulerat ſimul ad ulterio-
              <lb/>
            rem citerioris, materia tota ex orbe citeriore in ulteriorem ac-
              <lb/>
            curate translata: </s>
            <s xml:space="preserve">quod niſi fiat, vel niſi loco uniformis pro-
              <lb/>
            greſſus habeatur accurata compenſatio velocitatis imminutæ , & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            impeditæ a progreſſu partis vaporum, quæ compenſatio accu-
              <lb/>
            rata eſt admodum improbabilis; </s>
            <s xml:space="preserve">non habebitur denſitas recipro-
              <lb/>
            ce proportionalis orbibus, ſive eorum ſuperficiebus, vel diſtan-
              <lb/>
            tiarum quadratis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>