293
CAPUT I.
Quid ſit architectura et de architectis inſtituendis.
Quid ſit architectura et de architectis inſtituendis.
Architectura eſt ſcientia pluribus diſciplinis, et variis eruditionibus or-
nata, cujus judieio probantur omnia quae ab ceteris artibus perſiciuntur
opera. Ea naſcitur ex ſabrica, et ratiocinatione. Fabrica eſt continuata
ac trita uſus meditatio, quae manibus perſicitur e materia, cujuscunque
generis opus eſt, ad propoſitum deſormationis. Ratiocinatio autem eſt,
quae res ſabricatas ſolertia ac ratione proportionis, demonſtrare atque ex-
plicare poteſt. Itaque architecti qui ſine literis contenderant ut ma- nibus eſſent exercitati, non potuerunt eſſicere, ut haberent pro laboribus
auctoritatem. Qui autem ratiocinationibus et literis ſolis conſiſi ſuerant,
umbram, non rem perſecuti videntur. At qui utrumque perdidicerunt,
(uti omnibus armis ornati) citius cum auctoritate quod ſuit propoſitum,
ſunt aſſecuti. Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in ar-
chitectura haec duo inſunt, quod ſigniſicatur, et quod ſigniſicat. Signiſi-
catur propoſita res de qua dicitur. Hanc autem ſigniſicat demonſtratio
rationibus doctrinarum explicata. Quare videtur utraque parte exercita-
tum eſſe debere, qui ſe architectum proſiteatur. Itaque eum et inge-
nioſum eſſe oportet, et ad diſeiplinas docilem (neque enim ingenium ſine diſciplina aut diſciplina ſine ingenio perſectum artiſicem poteſt eſſi-
cere): et ut literatus ſit, peritus gra@hidos, eruditus geometria, et opti-
ces non ignarus, inſtructus arithmetica, hiſtorias complures noverit, phi-
loſophos diligenter audiverit, muſicam ſciverit, medicinae non ſit ignarus,
12
nata, cujus judieio probantur omnia quae ab ceteris artibus perſiciuntur
opera. Ea naſcitur ex ſabrica, et ratiocinatione. Fabrica eſt continuata
ac trita uſus meditatio, quae manibus perſicitur e materia, cujuscunque
generis opus eſt, ad propoſitum deſormationis. Ratiocinatio autem eſt,
quae res ſabricatas ſolertia ac ratione proportionis, demonſtrare atque ex-
plicare poteſt. Itaque architecti qui ſine literis contenderant ut ma- nibus eſſent exercitati, non potuerunt eſſicere, ut haberent pro laboribus
auctoritatem. Qui autem ratiocinationibus et literis ſolis conſiſi ſuerant,
umbram, non rem perſecuti videntur. At qui utrumque perdidicerunt,
(uti omnibus armis ornati) citius cum auctoritate quod ſuit propoſitum,
ſunt aſſecuti. Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in ar-
chitectura haec duo inſunt, quod ſigniſicatur, et quod ſigniſicat. Signiſi-
catur propoſita res de qua dicitur. Hanc autem ſigniſicat demonſtratio
rationibus doctrinarum explicata. Quare videtur utraque parte exercita-
tum eſſe debere, qui ſe architectum proſiteatur. Itaque eum et inge-
nioſum eſſe oportet, et ad diſeiplinas docilem (neque enim ingenium ſine diſciplina aut diſciplina ſine ingenio perſectum artiſicem poteſt eſſi-
cere): et ut literatus ſit, peritus gra@hidos, eruditus geometria, et opti-
ces non ignarus, inſtructus arithmetica, hiſtorias complures noverit, phi-
loſophos diligenter audiverit, muſicam ſciverit, medicinae non ſit ignarus,
12