290238THEORIÆ
catur, &
tam ipſa ceſſatio illius inteſtini motus, qua immu-
tabitur ſtatus fibrarum organici corporis, quam ipſe rapidus
ejus ſubſtantiæ in aliam irrumpentis torrens, eam poterit, quam
adeo maleſtam experimur, frigoris ſenſationem excitare.
tabitur ſtatus fibrarum organici corporis, quam ipſe rapidus
ejus ſubſtantiæ in aliam irrumpentis torrens, eam poterit, quam
adeo maleſtam experimur, frigoris ſenſationem excitare.
508.
Torrentis ejuſmodi ideam habemus in ipſo velociſſimo
11Imago in aeris
fixatione, & af.
fluxu. aeris motu, qui ſi in aliqua ſpatii parte repente ad fixitatem
reducatur in magna copia, ex aliis omnibus advolat celerri-
me, & horrendos aliquando celeritate ſua effectus parit. Sic
ubi turbo vorticoſus, & aerem inferne exſugens prope domum
concluſam tranſeat, aer internus expanſiva ſua vi omnia ever-
tit: avolant tecta, diffringuntur feneſtræ, & tabulata, ac o-
mnes portæ, quæ cubiculorum mutuam communicationem im-
pediunt, repente diſſiliunt, & ipſi parietes nonnumquam ever-
tuntur, ac corruunt, quemadmodum Romæ ante aliquot ob-
ſervavimus annos, & in diſſertatione De Turbine ſuperius me-
morata, quam tum edidi, pluribus expoſui.
11Imago in aeris
fixatione, & af.
fluxu. aeris motu, qui ſi in aliqua ſpatii parte repente ad fixitatem
reducatur in magna copia, ex aliis omnibus advolat celerri-
me, & horrendos aliquando celeritate ſua effectus parit. Sic
ubi turbo vorticoſus, & aerem inferne exſugens prope domum
concluſam tranſeat, aer internus expanſiva ſua vi omnia ever-
tit: avolant tecta, diffringuntur feneſtræ, & tabulata, ac o-
mnes portæ, quæ cubiculorum mutuam communicationem im-
pediunt, repente diſſiliunt, & ipſi parietes nonnumquam ever-
tuntur, ac corruunt, quemadmodum Romæ ante aliquot ob-
ſervavimus annos, & in diſſertatione De Turbine ſuperius me-
morata, quam tum edidi, pluribus expoſui.
509.
Verum hæc ſola ſubſtantiæ hujuſce fermentantis expan-
22Attractio, quæ
poteſt inteſti-
num motum ſi-
ſtere, & fixa
re: communi-
catio ad æqua-
lem ſaturita-
tem poſt par
tem fixatam:
ſaturitatis varia
diſcrimina. ſiva vis non eſt ſatis ad rem explicandam, ſed requiritur etiam
certa vis mutua, qua ejuſmodi ſubſtantia in alias quaſdam at-
trahatur magis, in alias minus, quod qui fieri poſſit, vidimus,
ubi de diſſolutione, & præcipitatione egimus: & ejuſmodi at-
tractio poteſt eſſe ita valida, ut motum ipſum inteſtinum pror-
ſus impediat appreſſione ipſa, ac fixationem ejus ſubſtantiæ in-
ducat, quæ ſi minor ſit, permittet quidem motus fermentato-
rii continuationem, ſed a ſe totam maſſam divelli non per-
mittet, niſi accedente corpore, quod majorem exerceat vim,
& ipſam ſibi rapiat. Hic autem raptus fieri poteſt ob dupli-
cem cauſam: primo quidem, quod alia ſubſtantia majorem
abſolutam vim habeat in ejuſmodi ſubſtantiam igneam, quam
alia, pari etiam particularum numero: deinde, quod licet ea
æque, vel etiam minus trahat, adhuc tamen cum utraque in
minoribus diſtantiis trahat plus, in majoribus minus, illa ha-
beat ejus ſubſtantiæ multo minus etiam pro ratione attractio-
nis ſuæ quam altera: nam in hoc ſecundo caſu, adhuc ab
hac poſteriore avellerentur particulæ affuſæ ipſius particulis ad
diſtantias aliquanto majores, & affunderentur particulis prioris
ſubſtantiæ, donec in utravis ſubſtantia haberetur æqualis ſatu-
ritas, ſi ejus partes inter ſe conferantur, & æqualis itidem
attractiva vis particularum ſubſtantiæ igneæ maxime remota-
rum a particulis utriuſque ſubſtantiæ, quibus ea affunditur: ſed
copia ipſius ſubſtantiæ igneæ poſſit adhuc eſſe in iis binis ſub-
ftantiis in quacunque ratione diverſa inter ſe ; cum poſſit in
altera ob vim longius pertinentem certa vis haberi in diſtan-
tia majore, quam in altera, adeoque altitudo ejuſmodi veluti
marium in altera eſſe major, minor in altera, & in iiſdem
diſtantiis poſſit in altera haberi ob vim majorem denſitas ma.
jor ſubſtantiæ ipſius igneæ affuſæ, quam in altera. Ex hiſce
quidem principiis, ac diverſis combinationibus, mirum
22Attractio, quæ
poteſt inteſti-
num motum ſi-
ſtere, & fixa
re: communi-
catio ad æqua-
lem ſaturita-
tem poſt par
tem fixatam:
ſaturitatis varia
diſcrimina. ſiva vis non eſt ſatis ad rem explicandam, ſed requiritur etiam
certa vis mutua, qua ejuſmodi ſubſtantia in alias quaſdam at-
trahatur magis, in alias minus, quod qui fieri poſſit, vidimus,
ubi de diſſolutione, & præcipitatione egimus: & ejuſmodi at-
tractio poteſt eſſe ita valida, ut motum ipſum inteſtinum pror-
ſus impediat appreſſione ipſa, ac fixationem ejus ſubſtantiæ in-
ducat, quæ ſi minor ſit, permittet quidem motus fermentato-
rii continuationem, ſed a ſe totam maſſam divelli non per-
mittet, niſi accedente corpore, quod majorem exerceat vim,
& ipſam ſibi rapiat. Hic autem raptus fieri poteſt ob dupli-
cem cauſam: primo quidem, quod alia ſubſtantia majorem
abſolutam vim habeat in ejuſmodi ſubſtantiam igneam, quam
alia, pari etiam particularum numero: deinde, quod licet ea
æque, vel etiam minus trahat, adhuc tamen cum utraque in
minoribus diſtantiis trahat plus, in majoribus minus, illa ha-
beat ejus ſubſtantiæ multo minus etiam pro ratione attractio-
nis ſuæ quam altera: nam in hoc ſecundo caſu, adhuc ab
hac poſteriore avellerentur particulæ affuſæ ipſius particulis ad
diſtantias aliquanto majores, & affunderentur particulis prioris
ſubſtantiæ, donec in utravis ſubſtantia haberetur æqualis ſatu-
ritas, ſi ejus partes inter ſe conferantur, & æqualis itidem
attractiva vis particularum ſubſtantiæ igneæ maxime remota-
rum a particulis utriuſque ſubſtantiæ, quibus ea affunditur: ſed
copia ipſius ſubſtantiæ igneæ poſſit adhuc eſſe in iis binis ſub-
ftantiis in quacunque ratione diverſa inter ſe ; cum poſſit in
altera ob vim longius pertinentem certa vis haberi in diſtan-
tia majore, quam in altera, adeoque altitudo ejuſmodi veluti
marium in altera eſſe major, minor in altera, & in iiſdem
diſtantiis poſſit in altera haberi ob vim majorem denſitas ma.
jor ſubſtantiæ ipſius igneæ affuſæ, quam in altera. Ex hiſce
quidem principiis, ac diverſis combinationibus, mirum
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib