Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (10) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div25" type="section" level="1" n="25">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1611" xml:space="preserve">
              <pb o="10" file="030" n="30" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            controuerſi{as} locatori, ſi architect{us} neſciat, quantum liceat in vicini re, ius´ne ſit
              <lb/>
            cloacæ immittendæ, an aperto pariete communi liceat immittere feneſtr{as}, liceat´ne
              <lb/>
            vicinor um luminib{us} officere, parietem communem liceat alterutri demoliri, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1612" xml:space="preserve">
              <lb/>
            refitere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1613" xml:space="preserve">Atqui iſta omnia ſunt ex iuris ſcientia petenda, vt mirum vi deri non de-
              <lb/>
            beat, quòd Vitruui{us} diſciplinis omnib{us} tinctum velit Architectum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1614" xml:space="preserve">Cæterum de
              <lb/>
            ſeruitutum omni genere conſulend{us} liber pandectarum octau{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s1615" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1616" xml:space="preserve">Locatori & </s>
            <s xml:id="echoid-s1617" xml:space="preserve">conductori.</s>
            <s xml:id="echoid-s1618" xml:space="preserve">] Qui dat ædificandam dornum, is dicitur lo-
              <lb/>
            cator. </s>
            <s xml:id="echoid-s1619" xml:space="preserve">qui recipit, conductor vocatur, qui idem redemptor ab Alpheno & </s>
            <s xml:id="echoid-s1620" xml:space="preserve">Iaboleno
              <lb/>
            iuriſconſultis dicitur, Pandectarum libro
              <emph style="sc">XIX</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s1621" xml:space="preserve">locati & </s>
            <s xml:id="echoid-s1622" xml:space="preserve">conducti. </s>
            <s xml:id="echoid-s1623" xml:space="preserve">Architecti
              <lb/>
            autem eſt, ædificium inſtituere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1624" xml:space="preserve">arbitrari, ſicut officinatoris extruere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1625" xml:space="preserve">Vitruuius
              <lb/>
            ad finem libri ſexti, Cùm magnificenter op{us} perſectum aſpicietur, ab omni pote-
              <lb/>
            ſtate impenſæ laudabuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1626" xml:space="preserve">cum ſubtiliter, officinatoris probabitur exactio, cum
              <lb/>
            verò venustè proportionib{us}, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1627" xml:space="preserve">ſymmetrys habuerit autoritatem, tunc fuerit glo-
              <lb/>
            ria Architecti.</s>
            <s xml:id="echoid-s1628" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1629" xml:space="preserve">Adſummum templum Architecturæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1630" xml:space="preserve">] Templum pro culmine di-
              <lb/>
            xit, quoniam templa in tectis ſupra canterios ponuntur, Vt ex lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1631" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s1632" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1633" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">II</emph>
            .
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1634" xml:space="preserve">cognoſcimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1635" xml:space="preserve">Sext{us} Pompei{us} obſcuri{us} ſignificauit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1636" xml:space="preserve">Templum, inquit, tignum, quod
              <lb/>
            in ædificio tranſuerſum ponitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1637" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1638" xml:space="preserve">Pythius qui Prienæ ædem Mineruæ nobiliter eſt Archite-
              <lb/>
            ctatus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1639" xml:space="preserve">] Fuit mihi valde ſuſpect{us} loc{us} hic: </s>
            <s xml:id="echoid-s1640" xml:space="preserve">putabam eum eſſe, qui phileos di-
              <lb/>
            ceretur in proœmio libri ſeptimi, qui de fano Mineruæ, quod eſt Prienæ Ionicum,
              <lb/>
            ſcripſiſſet, atque ita pendebam animi, hîc´ne Phileos, an ibi Pythi{us} emendandum
              <lb/>
            eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1641" xml:space="preserve">Accedebat, quod memorato proamio Phiteum quendam de Mauſoleo conſori-
              <lb/>
            pſiſſe tradat: </s>
            <s xml:id="echoid-s1642" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1643" xml:space="preserve">videbam facilem fuiſſe alteri{us} in alterum mutationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1644" xml:space="preserve">Ad hæc
              <lb/>
            Argelium ibi referri, qui de Aeſculapij templo, quod ipſe ſua manu feciſſe dicere-
              <lb/>
            tur, volumen ædidiſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1645" xml:space="preserve">Dum meliori codice careo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1646" xml:space="preserve">in hanc an illam partem in-
              <lb/>
            clinem, non ſatis ſcio, nihil affirmo: </s>
            <s xml:id="echoid-s1647" xml:space="preserve">ſed in medium poſuiſſe nibil offecit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1648" xml:space="preserve">Pythei certè
              <lb/>
            Architecti meminit lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1649" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s1650" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1651" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">III</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s1652" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s1653" xml:space="preserve">Rationis plaſticæ non ignarus.</s>
            <s xml:id="echoid-s1654" xml:space="preserve">] Cœnationum enim lacunaria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1655" xml:space="preserve">
              <lb/>
            camerarum imum cœlum aliquando paulo oranti{us} coronario opere, ſiue prominen-
              <lb/>
            ti, ſiue retunſo & </s>
            <s xml:id="echoid-s1656" xml:space="preserve">castigato, ſiue introrſ{us} impreſſo (tot enim ſunt cælatarum, id
              <lb/>
            eſt non purarum coronarum genera) erit distinguendum cælandúmue. </s>
            <s xml:id="echoid-s1657" xml:space="preserve">Sigilla etiam
              <lb/>
            imagunculæ\’ erunt in fastigiorum acroterijs collocanda, aut relictis in parietibus
              <lb/>
            ædiculis hemicycli ſchematis minore curuatura formatis, ſiue ſcaphæ nauigioli li-
              <lb/>
            neamento, vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s1658" xml:space="preserve">ſcaphas, ſi rectè interpretor, licebit vocare. </s>
            <s xml:id="echoid-s1659" xml:space="preserve">Italia nichios appel-
              <lb/>
            lat, credo quòd imbricatis conchis ſoleat earum pars ſuperior ornari. </s>
            <s xml:id="echoid-s1660" xml:space="preserve">Conch{as} enim
              <lb/>
            Ethrures nichios nominant. </s>
            <s xml:id="echoid-s1661" xml:space="preserve">Iſta fient non niſi plastices beneficio, cui{us} fuit fingere
              <lb/>
            ex argilla ſimilitudines, è gypſò reddere hominum imaginem, rubrica item & </s>
            <s xml:id="echoid-s1662" xml:space="preserve">cre-
              <lb/>
            ta, vt ex capite
              <emph style="sc">XII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s1663" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1664" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XXXV</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s1665" xml:space="preserve">Pliny didicimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1666" xml:space="preserve">Nostræ ætatis artifices quòd
              <lb/>
            buiuſmodi in antiquorum ruinis reperiunt, ſtucchum appellant, illos\’ imitati mar-
              <lb/>
            more{as} nonnulli aſſul{as} pilis ferreis contuſ{as} cribris excernunt, ſubtilißima\’ ſco-
              <lb/>
            be, admixta purißima calce, in lacu macerata vtunture, effingunt\’ quodlibet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1667" xml:space="preserve">Lon-
              <lb/>
            gè politi{us} fuerit illustrius\’, ſi pro marmore, ſilice fluuiatili candido & </s>
            <s xml:id="echoid-s1668" xml:space="preserve">pellucido
              <lb/>
            (cuiuſmodi Venetæ Muranæ officinæ è Ticino fluuio comportato, quanquam & </s>
            <s xml:id="echoid-s1669" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>