302280M. VITRVVII POLL.
prietates ſtatus ſignorum, publice ciuitati vitium exiſtimationis adiecit.
Videamus item nunc, ne Apaturii ſcena efficiat & nos Alabandeos, aut
Abderitas. Quis enim veſtrum domos ſupra tegularum tecta poteſt ha-
bere, aut columnas, ſeu faſtigiorum explicationes? Hæc enim ſupra con-
tignationes ponuntur, non ſupra tegularum tecta. Siergo, quæ non poſ-
ſunt in veritate rationem habere facti, in picturis probauerimus, accede-
mus & nos his ciuitatibus, quæ propter hæc vitia inſipientes ſunt iudica-
tæ. Itaque Apaturius contrà reſpondere non eſt auſus, ſed ſuſtulit ſcenam,
& ad rationem veritatis commutatam, poſtea correctam approbauit.
Vtinam dii immortales feciſſent, vt Licinius reuiuiſceret, & corrigeret
hanc amentiam, tectoriorumq́; errantia inſtituta: ſed quare vincat verita-
tem ratio falſa, non erit alienum exponere. Quod enim antiqui inſu-
mentes laborem & induſtriam, probare contendebant artibus, id nunc
coloribus & eorum eleganti ſpecie conſequuntur: & quam ſubtilitas arti-
ficis adiiciebat operibus autoritatem, nunc dominicus ſumptus efficit ne
deſideretur. Quis enim antiquorum, non, vti medicamento, minio parce
videtur vſus eſſe? At nunc paſsim plerunque toti parietes inducuntur.
Accedit huc chryſocolla, oſtrum, armenium: hæc verò cum inducuntur,
etſi non ab arte ſunt poſita, fulgentes tamen oculorum reddunt viſus, &
ideo quod pretioſa ſunt, legibus excipiuntur, vt à domino, non à redem-
ptore, repræſententur. Quæ commonefacere potui vt ab errore diſceda-
tur, in opere tectorio ſatis expoſui. Nunc de apparationibus, vt ſuccurrere
potuerint, dicam: & primum, quoniam de calce initio eſt dictum, nunc de
marmore dicendum reſtat.
Videamus item nunc, ne Apaturii ſcena efficiat & nos Alabandeos, aut
Abderitas. Quis enim veſtrum domos ſupra tegularum tecta poteſt ha-
bere, aut columnas, ſeu faſtigiorum explicationes? Hæc enim ſupra con-
tignationes ponuntur, non ſupra tegularum tecta. Siergo, quæ non poſ-
ſunt in veritate rationem habere facti, in picturis probauerimus, accede-
mus & nos his ciuitatibus, quæ propter hæc vitia inſipientes ſunt iudica-
tæ. Itaque Apaturius contrà reſpondere non eſt auſus, ſed ſuſtulit ſcenam,
& ad rationem veritatis commutatam, poſtea correctam approbauit.
Vtinam dii immortales feciſſent, vt Licinius reuiuiſceret, & corrigeret
hanc amentiam, tectoriorumq́; errantia inſtituta: ſed quare vincat verita-
tem ratio falſa, non erit alienum exponere. Quod enim antiqui inſu-
mentes laborem & induſtriam, probare contendebant artibus, id nunc
coloribus & eorum eleganti ſpecie conſequuntur: & quam ſubtilitas arti-
ficis adiiciebat operibus autoritatem, nunc dominicus ſumptus efficit ne
deſideretur. Quis enim antiquorum, non, vti medicamento, minio parce
videtur vſus eſſe? At nunc paſsim plerunque toti parietes inducuntur.
Accedit huc chryſocolla, oſtrum, armenium: hæc verò cum inducuntur,
etſi non ab arte ſunt poſita, fulgentes tamen oculorum reddunt viſus, &
ideo quod pretioſa ſunt, legibus excipiuntur, vt à domino, non à redem-
ptore, repræſententur. Quæ commonefacere potui vt ab errore diſceda-
tur, in opere tectorio ſatis expoſui. Nunc de apparationibus, vt ſuccurrere
potuerint, dicam: & primum, quoniam de calce initio eſt dictum, nunc de
marmore dicendum reſtat.
IN CAPVT V. ANNOTAT.
Cæteris conclauibus.
] Id eſt triclinijs, de quib{us} ſuperioris libri cap.
VI.
fuſißimè à me traditum eſt.
fuſißimè à me traditum eſt.
Nanque pictura imago fit ei{us} quod eſt, ſeu eſſe poteſt.
] Vul-
gò iactari ſolet Horatianum illud ex Epistola ad Piſones, quæ falſo liber de arte
poetica inſcribitur. Pictorib{us} atque poëtis Quidlibet audendi ſemper fuit æqua
poteſt{as}. At non ſine riſu ſpectari poſſe initio ei{us} libelli ait pictorem, qui humano
capiti velit iungere equinam ceruicem, & vari{as} inducere form{as}. Ea demum
pingenda existimabat, quæ à natura non abhorrerent. Nec mihi obijci{as} antiquo-
rum eiuſmodi opera etiam nunc Romæ & Puteolis oſtendi, & quod picturæ gen{us}
mox reprehendit, Italis dict{as} grotteſcas, credò quòd in terra obrutis veterum ædi-
ficiorum fornicibus, qu{as} grott{as} quaſi crypt{as} vocant, primum invenerint. Non
poſſunt veræ dici picturæ, quæ ſunt à veritate alienæ, etiam ſi autores nactæ ſint
egregios. Sed de pictura ſcribem{us} aliquando, & colorum compoſitione (proprio di-
cato ei rei opere) quod null{us} tentauit, & pictorib{us} ipſis vſu magis, quàm ratione
cognitum. Quod autem ad reliquorum colorum rationem ſpectat
gò iactari ſolet Horatianum illud ex Epistola ad Piſones, quæ falſo liber de arte
poetica inſcribitur. Pictorib{us} atque poëtis Quidlibet audendi ſemper fuit æqua
poteſt{as}. At non ſine riſu ſpectari poſſe initio ei{us} libelli ait pictorem, qui humano
capiti velit iungere equinam ceruicem, & vari{as} inducere form{as}. Ea demum
pingenda existimabat, quæ à natura non abhorrerent. Nec mihi obijci{as} antiquo-
rum eiuſmodi opera etiam nunc Romæ & Puteolis oſtendi, & quod picturæ gen{us}
mox reprehendit, Italis dict{as} grotteſcas, credò quòd in terra obrutis veterum ædi-
ficiorum fornicibus, qu{as} grott{as} quaſi crypt{as} vocant, primum invenerint. Non
poſſunt veræ dici picturæ, quæ ſunt à veritate alienæ, etiam ſi autores nactæ ſint
egregios. Sed de pictura ſcribem{us} aliquando, & colorum compoſitione (proprio di-
cato ei rei opere) quod null{us} tentauit, & pictorib{us} ipſis vſu magis, quàm ratione
cognitum. Quod autem ad reliquorum colorum rationem ſpectat
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib