303251DE ANIMA, & DEO.
nimi, nimirum ad excitationem idearum, &
ad voluntatis a-
tus. Utroque legum genere ad quoſdam motus corporis ex-
citantur quidam animi actus, & vice verſa, & utrumque re-
quirit inter cetera poſitionem certam in partibus corporis ad
ſe invicem, & certam animæ poſitionem ad ipſas: ubi enim
læſione quadam ſatis magna organici corporis ea mutua poſi-
tio partium ſatis turbatur, ejuſmodi legum obſervantia ceſſat:
nec vero ea locum habere poteſt, ſi anima procul diſtet a cor-
pore extra ipſum ſita.
tus. Utroque legum genere ad quoſdam motus corporis ex-
citantur quidam animi actus, & vice verſa, & utrumque re-
quirit inter cetera poſitionem certam in partibus corporis ad
ſe invicem, & certam animæ poſitionem ad ipſas: ubi enim
læſione quadam ſatis magna organici corporis ea mutua poſi-
tio partium ſatis turbatur, ejuſmodi legum obſervantia ceſſat:
nec vero ea locum habere poteſt, ſi anima procul diſtet a cor-
pore extra ipſum ſita.
532.
Sunt autem ejuſmodi legum duo genera:
alterum ge-
11In altero ex
iis nexus inter
animam, &
corpus neceſ-
ſarius, in al-
tero liber: ex-
ponuntur am-
bo. nus eſt illud, cujus nexus eſt neceſſarius, alterum, cujus nexus
eſt liber: habemus enim & liberos, & neceſſarios motus, &
fæpe fit, ut aliquis apoplexia ictus amittat omnem, ſaltem
reſpectu aliquorum membrorum, facultatem liberi motus; at
neceſſarios, non eos tantum, qui ad nutritionem pertinent,
& a ſola machina pendent, ſed & eos, quibus excitantur ſen-
ſationes, retineat. Unde apparet & illud, diverſa eſſe inſtru-
menta, quibus ad ea duo diverſa motuum genera utimur.
Quanquam & in hoc ſecundo legum genere ſieri poſſet, ut
nexus ibi quidem aliquis neceſſarius habeatur, ſed non mutuus.
Ut nimirum tota libertas noſtra conſiſtat in excitandis actibus
voluntatis, & eorum ope etiam ideis mentis, quibus ſemel li-
bero animaſtico motu intrinſeco excitatis, per legem hujus ſe-
cundi generis debeant illico certi locales motus exoriri in ea
corporis noſtri parte, quæ eſt primum inſtrumentum libero-
rum motuum, nulli autem ſint motus locales partis ullius no-
ſtri corporis, nullæ ideæ noſtræ mentis, quæ animum certa
lege determinent ad hunc potius, quam illum voluntatis libe-
rum actum; licet fieri poſſit, ut certa lege ad id inclinent,
& actus alios aliis faciliores reddant, manente tamen ſemper
in animo, in ipſa illa ejus facultate, quam dicimus volunta-
tem, poteſtate liberrima eligendi illud etiam, contra quod in-
clinatur, & efficiendi, ut ex mera ſua determinatione præpon-
deret etiam illud, quod independenter ab ea minorem habet
vim. In eodem autem genere nexus quidam neceſſarii erunt
itidem inter motus locales corporis, ac ideas mentis, cum qui-
buſdam indeliberatis animi affectionibus, quæ leges, quam mul-
tæ ſint, quam variæ, & an ſingula genera ad unicam aliquam
ſatis generalem reduci poſſint, id vero nobis quidem ſaltem
huc uſque eſt penitus inacceſſum.
11In altero ex
iis nexus inter
animam, &
corpus neceſ-
ſarius, in al-
tero liber: ex-
ponuntur am-
bo. nus eſt illud, cujus nexus eſt neceſſarius, alterum, cujus nexus
eſt liber: habemus enim & liberos, & neceſſarios motus, &
fæpe fit, ut aliquis apoplexia ictus amittat omnem, ſaltem
reſpectu aliquorum membrorum, facultatem liberi motus; at
neceſſarios, non eos tantum, qui ad nutritionem pertinent,
& a ſola machina pendent, ſed & eos, quibus excitantur ſen-
ſationes, retineat. Unde apparet & illud, diverſa eſſe inſtru-
menta, quibus ad ea duo diverſa motuum genera utimur.
Quanquam & in hoc ſecundo legum genere ſieri poſſet, ut
nexus ibi quidem aliquis neceſſarius habeatur, ſed non mutuus.
Ut nimirum tota libertas noſtra conſiſtat in excitandis actibus
voluntatis, & eorum ope etiam ideis mentis, quibus ſemel li-
bero animaſtico motu intrinſeco excitatis, per legem hujus ſe-
cundi generis debeant illico certi locales motus exoriri in ea
corporis noſtri parte, quæ eſt primum inſtrumentum libero-
rum motuum, nulli autem ſint motus locales partis ullius no-
ſtri corporis, nullæ ideæ noſtræ mentis, quæ animum certa
lege determinent ad hunc potius, quam illum voluntatis libe-
rum actum; licet fieri poſſit, ut certa lege ad id inclinent,
& actus alios aliis faciliores reddant, manente tamen ſemper
in animo, in ipſa illa ejus facultate, quam dicimus volunta-
tem, poteſtate liberrima eligendi illud etiam, contra quod in-
clinatur, & efficiendi, ut ex mera ſua determinatione præpon-
deret etiam illud, quod independenter ab ea minorem habet
vim. In eodem autem genere nexus quidam neceſſarii erunt
itidem inter motus locales corporis, ac ideas mentis, cum qui-
buſdam indeliberatis animi affectionibus, quæ leges, quam mul-
tæ ſint, quam variæ, & an ſingula genera ad unicam aliquam
ſatis generalem reduci poſſint, id vero nobis quidem ſaltem
huc uſque eſt penitus inacceſſum.
533.
Tertium legum genus convenit cum lege mutua pun-
22Tertium ge-
nus in quo con-
veniat cum ne-
xu muuo in-
ter puocta ma-
teriæ, & in quo
ab eo plurimum
differat. ctorum in hoc genere, quod ad motum localem pertinet
animæ ipſius, ac certam ejus poſitionem ad corpus, & ad cer-
tam organorum diſpoſitionem. Durante nimirum diſpoſitio-
ne, a qua pendet vita, anima neceſſario debet mutare locum,
dum locum mutat corpus, atque id ipſum quodam neceſſario
nexu, non libero: ſi enim præceps gravitate ſua corpus ruit,
ſi ab alio repente impellitur, ſi vehitur navi, ſi ex ipſius
22Tertium ge-
nus in quo con-
veniat cum ne-
xu muuo in-
ter puocta ma-
teriæ, & in quo
ab eo plurimum
differat. ctorum in hoc genere, quod ad motum localem pertinet
animæ ipſius, ac certam ejus poſitionem ad corpus, & ad cer-
tam organorum diſpoſitionem. Durante nimirum diſpoſitio-
ne, a qua pendet vita, anima neceſſario debet mutare locum,
dum locum mutat corpus, atque id ipſum quodam neceſſario
nexu, non libero: ſi enim præceps gravitate ſua corpus ruit,
ſi ab alio repente impellitur, ſi vehitur navi, ſi ex ipſius