307293SECTIO DECIMA TERTIA.
vacat:
Igitur ad finem propero.
Novam hanc circa reactionem &
impetum
fluidorum theoriam, quæ receptam ab omnibus adhuc auctoribus opinionem
evertit in re magni momenti, ſingulari Diſſertatione proſecutus ſum, quæ ſuo
tempore Commentar. Academ. Scient. Imp. Petropol. inſeretur eandemque indubita-
tis confirmavi experimentis. Venio nunc ad argumentum aliud, Geome-
trarum attentione minime indignum.
fluidorum theoriam, quæ receptam ab omnibus adhuc auctoribus opinionem
evertit in re magni momenti, ſingulari Diſſertatione proſecutus ſum, quæ ſuo
tempore Commentar. Academ. Scient. Imp. Petropol. inſeretur eandemque indubita-
tis confirmavi experimentis. Venio nunc ad argumentum aliud, Geome-
trarum attentione minime indignum.
§.
20.
Mentem aliquando ſubiit, poſſe ea quæ de vi repellente flui-
dorum, dum ejiciuntur, meditatus fueram, quæque hic maximam partem
expoſui, utiliter applicari ad novum inſtituendum navigationis modum: ne-
que enim video, quid obſtet, quo minus maximæ naves ſine velis remiſque eo
modo promoveri poſſint, ut aquæ continue in altum eleventur effluxuræ per
foramina in ima navis parte, faciendo ut directio aquarum effluentium verſus
puppim ſpectet. Ne quis vero opinionem hanc in ipſo limine rideat, ceu ni-
mis inſulſam, è re erit noſtra argumentum iſtud accuratius excutere & ad cal-
culum revocare: utile enim eſſe poteſt multisque diſquiſitionibus geometri-
cis eſt fertiliſſimum.
dorum, dum ejiciuntur, meditatus fueram, quæque hic maximam partem
expoſui, utiliter applicari ad novum inſtituendum navigationis modum: ne-
que enim video, quid obſtet, quo minus maximæ naves ſine velis remiſque eo
modo promoveri poſſint, ut aquæ continue in altum eleventur effluxuræ per
foramina in ima navis parte, faciendo ut directio aquarum effluentium verſus
puppim ſpectet. Ne quis vero opinionem hanc in ipſo limine rideat, ceu ni-
mis inſulſam, è re erit noſtra argumentum iſtud accuratius excutere & ad cal-
culum revocare: utile enim eſſe poteſt multisque diſquiſitionibus geometri-
cis eſt fertiliſſimum.
Incipiam ab eo, ex quo deinde apparebit, ſub quibus circumſtantiis
maximus ſucceſſus à nova iſta navigatione expectari debeat.
maximus ſucceſſus à nova iſta navigatione expectari debeat.
§.
21.
Notandum igitur eſt, navem ab hauſtis aquis continue retarda-
ri ob inertiam earundem, quando illis eadem velocitas communicatur qua-
cum navis fertur & dum communicatur, navis à reactione aquarum retrorſum
urgetur, ſimul ac ab earundem effluxu antrorſum premitur. Iſte actionum con-
trariarum concurſus limites ponit vi naves propellenti à data potentia abſoluta
obtinendæ: niſi enim actio prior adeſſet (de qua ut verum fatear diu non co-
gitavi) poſſet labore hominum quantumvis parvo vis naves propellens utcun{q́ue}
magna obtineri, quod ſic demonſtro.
ri ob inertiam earundem, quando illis eadem velocitas communicatur qua-
cum navis fertur & dum communicatur, navis à reactione aquarum retrorſum
urgetur, ſimul ac ab earundem effluxu antrorſum premitur. Iſte actionum con-
trariarum concurſus limites ponit vi naves propellenti à data potentia abſoluta
obtinendæ: niſi enim actio prior adeſſet (de qua ut verum fatear diu non co-
gitavi) poſſet labore hominum quantumvis parvo vis naves propellens utcun{q́ue}
magna obtineri, quod ſic demonſtro.
In ſectione nona (vide præſertim §.
26.)
oſtendi, laborem hominum
in elevandis aquis impenſum, quem voce potentiæ abſolutæ deſigno, æſtiman-
dum eſſe ex producto quantitatis aquarum in altitudinem elevationis, ita ut
verbi gratia labore ſecundum omnes menſuras eodem poſſint & quatuor pedes
cubici ad altitudinem ſedecim pedum & ſedecim pedes cubici ad alitudinem
quatuor pedum elevari: Dico nunc porro preſſionem uniformem, naves
antrorſum propellentem adeſſe, quamdiu fluida velocitate æquali effluunt,
quæ preſſio æſtimanda ſit ex quantitate aquarum effluentium & ex radice
in elevandis aquis impenſum, quem voce potentiæ abſolutæ deſigno, æſtiman-
dum eſſe ex producto quantitatis aquarum in altitudinem elevationis, ita ut
verbi gratia labore ſecundum omnes menſuras eodem poſſint & quatuor pedes
cubici ad altitudinem ſedecim pedum & ſedecim pedes cubici ad alitudinem
quatuor pedum elevari: Dico nunc porro preſſionem uniformem, naves
antrorſum propellentem adeſſe, quamdiu fluida velocitate æquali effluunt,
quæ preſſio æſtimanda ſit ex quantitate aquarum effluentium & ex radice