Clavius, Christoph - Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

3111LIBER PRIMVS.

PROPOSITIO PRIMA.

ANALEMMA ad quamcunque poli altitudinem deſcribere.

SIT Meridianus, vel potius in Meridiani plano circulus A B C D, circa
11Meridianus. mundi centrum E, deſcriptus, cuius & Horizontis ſectio communis in-
22Horizon. telligatur recta B D; Supputata autem altitudine poli illius loci, pro quo
3310 Analemma conſtruimus, à punctis B, & D, in diuerſas partes vſque ad
G, & F, ducatur diameter F G, quæ axis mundi erit, vt facile intelligi po-
44Axis mundi. teſt, ſi circulus A B C D, in plano Meridiani ſtatuatur, ita vt E, centrum
idẽ ſit, quod centrũ mundi, & recta B D, in plano Horizontis iaceat, tan-
55Centrũ mũdi. quam cõmunis ſectio Horizontis, & Meridiani; hac tamen lege, vt pun-
ctum F, ad polum arcticum, & G, ad antarcticum vergat. Hac enim ra-
66Poli mundi. tione fiet, vt recta F G, producta in vtrunque polum cadat, ac proinde axi mundi cõgruat. quod
ita planum fiet. Axis mundi, & li-

9[Figure 9] nea meridiana Horizõtis, hoc eſt,
communis ſectio Horizontis ac
7720 Meridiani, auferunt ex Meridiano
circulo, & circulo A B C D, circa
idem cẽtrum cum ipſo deſcripto,
arcus ſimiles, vt in commenta-
rijs in ſpheram ad finem primi ca-
pitis oſtendimus. Cum ergo ex cõ
ſtructione, arcus D F, ſimilis ſit ar-
cui, qui in Meridiano inter po-
lum arcticum, & Horizontem in-
@ercipitur, (propterea quod arcus
8830 D F, contineat gradus altitudinis
poli) & recta E D, ponatur cõmu-
nis ſectio Horizontis & Meridia-
ni, atque centrum E, in centro mũ-
di collocatum ſit, erit neceſſario
E F, axis mundi, quandoquidem
ex circulo A B C D, aufert arcum
D F, ſimilem arcui altitudinis po-
li in Meridiano, vt diximus. Dein-
de ducatur diameter A C, ad Ho-
9940 rizontẽ B D, perpendicularis, quæ
communis ſectio erit Meridiani & Verticalis circuli propriè dicti. Cum enim Verticalis circulus
1010Verticalis. quadrante circuli maximi à ſuis polis, qui in B, D, ſunt, abſit, vt ex coroll. propoſ. 16. lib. 1. Theod.
ſecundum noſtram editionem, conſtat, ſintq́; arcus A B, A D, quadrantes, propter rectos angu-
los A E B, A E D, tranſibit omnino Verticalis circulus per punctũ A, in Meridiano circulo: Tran-
ſit autem & per centtum mundi E. Igitur recta A C, quam per centrum E, ad B D, duximus per-
pendicularem, communis ſectio erit Meridiani & Verticalis circuli propriè dicti. Rurſus duca-
tur diameter H I, ad axem F G, perpendicularis, quæ eadem prorſus ratione cõmunis ſectio erit
Meridiani & Aequatoris, propterea quòd Aequator quoque quadrante circuli maximi à ſuis po-
1111Aequinoctialis. lis, qui ſunt F, G, remoueatur, vt ex eodem coroll. propoſ. 16. lib. 1. Theod. conſtat. Quòd ſi
1212501313Paralleli ſemp
apparentiũ, ſem
perq́; latentium
maximi. ducamus per puncta D, B, ipſi H I, parallelas D K, B L, erunt hæ, communes ſectiones Meridia-
ni, & parallelorum, qui ſunt omnium ſemper apparentium, ſemperq́; latentium maximi: quan-
doquidem Meridianus ſecans Aequatorem, & dictos parallelos, ſectiones communes facit paral-
141416. vnde@. lelas; & parallelus quidem maximus ſemper apparentium Horizontem tangit in D, maximus ve-
ro ſemper occultorum in B.

VT autem parallelos Aequatoris ducamus, qui per ſigna, vel gradus Eclipticæ trãſeunt, in qui-
bus quidem accurate deſcribendis tota induſtria, & labor cõſtruendi Analemmatis ponitur, pro-
pter declinationes ipſorum parallelorum ab Aequatore, quæ uix ſine errore ſupputari poſſunt ab
1515Deſcriptio pa-
rallelorum Ae-
quatoris per ini
tia ſignorũ Zo-
diaci ductor@. Aequatoris diametro H I, hinc inde, ob minuta, & ſecunda, quæ gradibus declinationum adhæ-
rent, hac arte à veteribus tradita, vt apud Vitruuium lib. 9. videre licet, vtemur. Sumantur in cir-
cunferentia A B C D, duo arcus H M, H N, quorum vterque maximę declinationi ſolis ſit

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40