310288M. VITRVVII POLL.
multis rebus eſt ad vſum expeditum.
Neque enim argentum, neque æs
ſine eo poteſt recte inaurari. Cumq́; in veſte intextum eſt aurum, eaq́;
veſtis contrita, propter vetuſtatem vſum non habeat honeſtum, panni in
fictilibus vaſis impoſiti ſupra ignem comburuntur. Is cinis coniicitur in
aquam, & additur ei argentum viuum, id autem omnes micas auri corri-
pit in ſe, & cogit ſecum coire: aqua defuſa, cum id in pannum infundi-
tur, & ibi manibus premitur, argentum per panni raritates propter li-
quorem extra labitur, aurum compreſsione coactum intrà, purum in-
uenitur.
ſine eo poteſt recte inaurari. Cumq́; in veſte intextum eſt aurum, eaq́;
veſtis contrita, propter vetuſtatem vſum non habeat honeſtum, panni in
fictilibus vaſis impoſiti ſupra ignem comburuntur. Is cinis coniicitur in
aquam, & additur ei argentum viuum, id autem omnes micas auri corri-
pit in ſe, & cogit ſecum coire: aqua defuſa, cum id in pannum infundi-
tur, & ibi manibus premitur, argentum per panni raritates propter li-
quorem extra labitur, aurum compreſsione coactum intrà, purum in-
uenitur.
IN CAPVT VIII. ANNOTAT.
Ingrediar nunc minij rationes explicare.
] Minium tradit Plini{us}
lib. XXXIII. cap. VII. eſſe arenæ coccinei coloris tritæ lotam farinam, quod ſub-
ſederit, iterum lauari, id eſſe viſum nonnullis minium optimum, alijs quod prima
lotura fieret. Explodend{us} eorum error eſt, qui Cinnabarim, & minium idem eſſe
crediderunt, etiam ſi Theophrast{us} ob coloris ſimilitudinem non ἄμμιομ, ſed κιν-
νάβα{ει} appellarit, quando Cinnabarim ſcribant Plini{us} dicto cap. Iuli{us} Solin{us},
& Dioſcorides lib. V. cap. LIX. ſed ex quorundam hic ſententia (quam tamen
damnare videtur, cum de eo non tradiderit libro ſecundo cap. de animalium ſan-
guine, ſed inter metallica recenſeat) ſaniem eſſe draconis eliſi elephantorum mo-
rientium pondere, permixto vtriuſque animalis ſanguine, neque alium eſſe colo-
rem, qui in picturis propriè reddat ſanguinem. vt taceam Cinnabarim plurimum
rei medicæ momenti adferre, cum minium venenum ſit. Arrian{us} certè in periplo
tradit Cinnabari, quod Indicum appellatur, eſſe ex arborib{us} quibuſdam veluti la-
crym{as}: & meo iudicio (ſi in re controuerſa cenſere integrum eſt) haud malè. Nam
& Aloyſi{us} Cadamust{us} nauigationis ſuæ capite quarto, in inſula ſancti port{us}
refert arbores, quæ cæraſo fruct{us} non abſimiles ferant, ſed coloris Veneti, anni tem-
pore ſtato ferro inciſ{as} anno ſequente gummi emittere, quod ahenis decoctum &
defecatum ſanguis efficiatur, quem appellant draconis. Quod ad id, quod cina-
brium ſiue cinaprium appellant, attinet, facticium eſſe conſtat, ex argenti viui
partib{us} duab{us}, & ſulphuris parte vna, aut contrà, aut etiam æquis portionib{us}.
De qua re ſcripſit Bulcaſis cognomento Seruitor. Metallicum & facticium agno-
uerunt Matthæ{us} Syluatic{us}, & Santes Arduin{us} cap. VI. Tractat{us} ſecundi
præclari operis, quod ſcripſit de venenis, quod cum Hali Abbatis libris impreſſum
eſt. Auerrois quinti libri colliget capite XLIII. ſanguinem draconis in metallis
collocat. Lege de minio quæ ſcribam capite tertio libri noni.
lib. XXXIII. cap. VII. eſſe arenæ coccinei coloris tritæ lotam farinam, quod ſub-
ſederit, iterum lauari, id eſſe viſum nonnullis minium optimum, alijs quod prima
lotura fieret. Explodend{us} eorum error eſt, qui Cinnabarim, & minium idem eſſe
crediderunt, etiam ſi Theophrast{us} ob coloris ſimilitudinem non ἄμμιομ, ſed κιν-
νάβα{ει} appellarit, quando Cinnabarim ſcribant Plini{us} dicto cap. Iuli{us} Solin{us},
& Dioſcorides lib. V. cap. LIX. ſed ex quorundam hic ſententia (quam tamen
damnare videtur, cum de eo non tradiderit libro ſecundo cap. de animalium ſan-
guine, ſed inter metallica recenſeat) ſaniem eſſe draconis eliſi elephantorum mo-
rientium pondere, permixto vtriuſque animalis ſanguine, neque alium eſſe colo-
rem, qui in picturis propriè reddat ſanguinem. vt taceam Cinnabarim plurimum
rei medicæ momenti adferre, cum minium venenum ſit. Arrian{us} certè in periplo
tradit Cinnabari, quod Indicum appellatur, eſſe ex arborib{us} quibuſdam veluti la-
crym{as}: & meo iudicio (ſi in re controuerſa cenſere integrum eſt) haud malè. Nam
& Aloyſi{us} Cadamust{us} nauigationis ſuæ capite quarto, in inſula ſancti port{us}
refert arbores, quæ cæraſo fruct{us} non abſimiles ferant, ſed coloris Veneti, anni tem-
pore ſtato ferro inciſ{as} anno ſequente gummi emittere, quod ahenis decoctum &
defecatum ſanguis efficiatur, quem appellant draconis. Quod ad id, quod cina-
brium ſiue cinaprium appellant, attinet, facticium eſſe conſtat, ex argenti viui
partib{us} duab{us}, & ſulphuris parte vna, aut contrà, aut etiam æquis portionib{us}.
De qua re ſcripſit Bulcaſis cognomento Seruitor. Metallicum & facticium agno-
uerunt Matthæ{us} Syluatic{us}, & Santes Arduin{us} cap. VI. Tractat{us} ſecundi
præclari operis, quod ſcripſit de venenis, quod cum Hali Abbatis libris impreſſum
eſt. Auerrois quinti libri colliget capite XLIII. ſanguinem draconis in metallis
collocat. Lege de minio quæ ſcribam capite tertio libri noni.
Agris Epheſiorum Cliuianis.
] In Plinij codice dicto cap.
ſcriptum eſt
Cylbianis, & lib. V. cap. XXIX. cum de Epheſo loqueretur, dicit allui Caystro in
Cylbianis iugis orto: & in fine cap. Cylbianorum populorum meminit.
Cylbianis, & lib. V. cap. XXIX. cum de Epheſo loqueretur, dicit allui Caystro in
Cylbianis iugis orto: & in fine cap. Cylbianorum populorum meminit.
Crebras emittit lacrymas argenti viui.
] Quatuor eſſe argenti viui
genera animaduerto, natiui duo, & duo facticij. Eſt primum vomica liquoris æter-
ni, ex eo lapide fluentis, qui in argenti venis reperitur, autore Plinio lib. XXXIII.
cap. VI. Secundi generis meminit, quod ſciam, vn{us} hie Vitruui{us}. Colligitur
genera animaduerto, natiui duo, & duo facticij. Eſt primum vomica liquoris æter-
ni, ex eo lapide fluentis, qui in argenti venis reperitur, autore Plinio lib. XXXIII.
cap. VI. Secundi generis meminit, quod ſciam, vn{us} hie Vitruui{us}. Colligitur
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib