Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (259) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="259" file="0311" n="311" rhead="DE ANIMA, & DEO."/>
            Ergo nihil habemus adhuc in ipſo ſecundum ſe conſiderato de-
              <lb/>
            terminationis ad e
              <unsure/>
            xiſtendum pro poſtremo illo ſtatu. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod de
              <lb/>
            ſecundo diximus, dicendum de tertio præcedente, qui deter-
              <lb/>
            minationem debet accipere a quarto, adeoque in ſe nullam
              <lb/>
            habet determinationem pro exiſtentia ſui, nec idcirco ullam
              <lb/>
            pro exiſtentia poſtremi. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum eodem pacto progrediendo
              <lb/>
            in infinitum, habemus infinitam ſeriem ſtatuum, in quorum
              <lb/>
            ſingulis habemus merum nihil in ordine ad determinatam exi-
              <lb/>
            ſtentiam poſtremi ſtatus. </s>
            <s xml:space="preserve">Summa autem omnium nihilorum
              <lb/>
            utcunque numero infinitorum eſt nihil: </s>
            <s xml:space="preserve">jam diu enim conſti-
              <lb/>
            tit, illum Guidonis Grandi, utut ſummi Geometræ, paralo-
              <lb/>
            giſmum fuiſſe, quo ex expreſſione ſeriei parallelæ ortæ per
              <lb/>
            diviſionem {1/1+1} intulit ſummam infinitorum zero eſſe revera
              <lb/>
            æqualem dimidio. </s>
            <s xml:space="preserve">Non poteſt igitur illa ſeries per ſe deter-
              <lb/>
            minare exiſtentiam cujuſcunque certi ſui termini, adeoque nec
              <lb/>
            tota ipſa poteſt determinate exiſtere, niſi ab ente extra ipſam
              <lb/>
            poſito determinetur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">549. </s>
            <s xml:space="preserve">Hoc quidem argumento jam ab annis multis uti ſoleo,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0311-01" xlink:href="note-0311-01a" xml:space="preserve">In quo hoc ar-
                <lb/>
              gumentum dif-
                <lb/>
              terat a commu-
                <lb/>
              ni adhibente im-
                <lb/>
              poſſibilitatem ſe-
                <lb/>
              riei contingen-
                <lb/>
              tium ſine ente
                <lb/>
              neceſſario.</note>
            quod & </s>
            <s xml:space="preserve">cum aliis pluribus communicavi, neque id ab uſitato
              <lb/>
            argumento, quo rejicitur ſeries contingentium infinita ſine ente
              <lb/>
            extrinſeco dante exiſtentiam ſeriei toti, in alio diſſert, quam in
              <lb/>
            eo, quod a contingentia res ad determinationem eſt translata,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">a defectu determinationis pro ſua cujuſque exiſtentia res eſt
              <lb/>
            translata ad defectum determinationis pro exiſtentia unius de-
              <lb/>
            terminati ſtatus aſſumpti pro poſtremo: </s>
            <s xml:space="preserve">id autem præſtiti, ne
              <lb/>
            eludatur argumentum dicendo, in tota ſerie haberi determina-
              <lb/>
            tionem ad ipſam totam, cum pro quovis termino habeatur
              <lb/>
            determinatio intra eandem ſeriem, nimirum in termino præce-
              <lb/>
            dente. </s>
            <s xml:space="preserve">Illa reductione ad vim determinativam exiſtentiæ po-
              <lb/>
            ſtremi quæſitam per omnem ſeriem, devenitur ad ſeriem nihi-
              <lb/>
            lorum reſpectu ipſius, quorum ſumma adhuc eſt nihilum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">550. </s>
            <s xml:space="preserve">Jam vero hoc ens extrinſecum ſeriei ipſi, quod hanc
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0311-02" xlink:href="note-0311-02a" xml:space="preserve">Attributa, quæ
                <lb/>
              Ens extrinſe-
                <lb/>
              cum habere de-
                <lb/>
              bet.</note>
            ſeriem elegit præ ſeriebus aliis infinitis ejuſdem generis, infini-
              <lb/>
            tam habere debet determinativam, & </s>
            <s xml:space="preserve">electivam vim, ut u-
              <lb/>
            nam illam ex infinitis ſeligat. </s>
            <s xml:space="preserve">Idem autem & </s>
            <s xml:space="preserve">cognitionem
              <lb/>
            habere debuit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſapientiam, ut hanc ſeriem ordinatam inter
              <lb/>
            inordinatas ſelegerit: </s>
            <s xml:space="preserve">ſi enim ſine cognitione, & </s>
            <s xml:space="preserve">electione egiſſet,
              <lb/>
            infinities probabilius fuiſſet, ab illo determinatum iri aliquam
              <lb/>
            ex inordinatis, quam unam ex ordinatis, ut hanc; </s>
            <s xml:space="preserve">cum nimi-
              <lb/>
            rum ratio inordinatarum ad ordinatas ſit infinita, & </s>
            <s xml:space="preserve">quidem
              <lb/>
            ordinis altiſſimi, adeoque & </s>
            <s xml:space="preserve">exceſſus pro babilitatis pro cogni-
              <lb/>
            tione, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſapientia, ac libera electione ſupra probabilitatem pro
              <lb/>
            cæco agendi modo, fataliſmo, & </s>
            <s xml:space="preserve">neceſſitate, ſit infinitus, qui
              <lb/>
            idcirco certitudinem inducit.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">551. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque hic notandum & </s>
            <s xml:space="preserve">illud, pro quovis indivi-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0311-03" xlink:href="note-0311-03a" xml:space="preserve">Infinita im-
                <lb/>
              probabilitas.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>