313261DE ANIMA, & DEO.
ſi ea repente deficeret;
quo noſter inceſſus, quo ſitus viſce-
rum, quo aer ipſe ſua elaſticitate diſſiliens? Homo hominem
arreptum a Tellure, & utcunque exigua impulſum vi, vel uno
etiam oris flatu impetitum, ab hominum omnium commercio
in infinitum expelleret, nunquam per totam æternitatem redi-
turum.
rum, quo aer ipſe ſua elaſticitate diſſiliens? Homo hominem
arreptum a Tellure, & utcunque exigua impulſum vi, vel uno
etiam oris flatu impetitum, ab hominum omnium commercio
in infinitum expelleret, nunquam per totam æternitatem redi-
turum.
553.
Sed quid ego hæc ſingularia perſequor?
quanta Geo-
11Congeries eo-
rum, quæ evin-
cunt in eligente
potentiam, fa-
pientiam, pro-
videntiam, im-
menſas. metria opus ſuit ad eas combinationes inveniendas, quæ tot or-
ganica nobis corpora exhiberent, tot arbores, & flores educe-
rent, tot brutis animantibus, & hominibus tam multa vitæ in-
ſtrumenta ſubminiſtrarent? Pro fronde unica efformanda quan-
ta c gnitione opus fuit, & providentia, ut motus omnes per
tot ſæcula perdurantes, & cum omnibus aliis motibus tam ar-
cte connexi illas individuas materiæ particulas eo adducerent,
ut illam demum, illo determinato tempore frondem illius de-
terminatæ curvaturæ producerent? quid autem hoc ipſum re-
ſpectu eorum, ad quæ nulli noſtri ſenſus pervadunt, quæ lon-
giſſime ſupra teleſcopiorum, & infra microſcopiorum poteſta-
tem latent? Quid reſpectu eorum, quæ nulla poſſumus con-
templatione aſſequi, quorum nobis nullam omnino licet, ne
leviſſimam quidem conjecturam adipiſci, de quibus idcirco, ut
phraſi utar, quam alibi ad aliquid ejuſdem generis exprimen-
dum adhibui, de quibus inquam, hoc ipſum, ignorari ea a
nobis, ignoramus? Ille profecto unus immenſam Divini Crea-
toris potentiam, ſapientiam, providentiam humanæ mentis ca-
ptum omnem longiſſime ſuperantes, ignorare poteſt, qui pe-
nitus mente cæcutit, vel ſibi ipſi oculos eruit, & omnem
mentis obtundit vim, qui Natura altiſſimis undique inclaman-
te vocibus aures occludit ſibi, ne quid audiat, vel potius (nam
occludere non eſt ſatis) & cochleam, & tympanum, & quid-
quid ad auditum utcunque confert, proſcindit, dilacerat, eruit,
ac a ſe longiſſime projectum amovet.
11Congeries eo-
rum, quæ evin-
cunt in eligente
potentiam, fa-
pientiam, pro-
videntiam, im-
menſas. metria opus ſuit ad eas combinationes inveniendas, quæ tot or-
ganica nobis corpora exhiberent, tot arbores, & flores educe-
rent, tot brutis animantibus, & hominibus tam multa vitæ in-
ſtrumenta ſubminiſtrarent? Pro fronde unica efformanda quan-
ta c gnitione opus fuit, & providentia, ut motus omnes per
tot ſæcula perdurantes, & cum omnibus aliis motibus tam ar-
cte connexi illas individuas materiæ particulas eo adducerent,
ut illam demum, illo determinato tempore frondem illius de-
terminatæ curvaturæ producerent? quid autem hoc ipſum re-
ſpectu eorum, ad quæ nulli noſtri ſenſus pervadunt, quæ lon-
giſſime ſupra teleſcopiorum, & infra microſcopiorum poteſta-
tem latent? Quid reſpectu eorum, quæ nulla poſſumus con-
templatione aſſequi, quorum nobis nullam omnino licet, ne
leviſſimam quidem conjecturam adipiſci, de quibus idcirco, ut
phraſi utar, quam alibi ad aliquid ejuſdem generis exprimen-
dum adhibui, de quibus inquam, hoc ipſum, ignorari ea a
nobis, ignoramus? Ille profecto unus immenſam Divini Crea-
toris potentiam, ſapientiam, providentiam humanæ mentis ca-
ptum omnem longiſſime ſuperantes, ignorare poteſt, qui pe-
nitus mente cæcutit, vel ſibi ipſi oculos eruit, & omnem
mentis obtundit vim, qui Natura altiſſimis undique inclaman-
te vocibus aures occludit ſibi, ne quid audiat, vel potius (nam
occludere non eſt ſatis) & cochleam, & tympanum, & quid-
quid ad auditum utcunque confert, proſcindit, dilacerat, eruit,
ac a ſe longiſſime projectum amovet.
554.
Sed in hac tanta eligentis, ac omnia providentis Su-
22Quid proſpi-
ciendum fuerit
pro noſtra exi-
ſtentia, & no-
ſtris commodis:
quantum ipfi
inde ſimus ob-
ſtricti. premi Conditoris ſapientia, atque exequentis potentia, quam
admirari debemus perpetuo, & venerari, illud adhuc magis
cogitandum eſt nobis, quantum inde in noſtros etiam uſus pro-
manarit, quos utique reſpexit ille, qui videt omnia, & fines
ſibi iſtos omnes conftituit, qui per ea omnia & noſtræ ipſi
exiſtentiæ viam ſtravit, ac nos præ infinitis aliis hominibus,
qui exiſtere utique poterant, elegit ab ipſo Mundi exordio,
motus omnes, ad horum, quibus utimur, organorum forma-
tionem diſpoſuit, præter ea tam multa, quæ ad tuendam, &
conſervandam hanc vitam, ad tot commoda, & vero etiam
voluptates conducerent. Nam illud omnino credendum firmiſ-
ſime, non ſolum ea omnia vidiſſe unico intuitu Auctorem
Naturæ, ſed omnes eos animo ſibi conſtitutos habuiſſe fines,
ad quos conducunt media, quæ videmus adhibita.
22Quid proſpi-
ciendum fuerit
pro noſtra exi-
ſtentia, & no-
ſtris commodis:
quantum ipfi
inde ſimus ob-
ſtricti. premi Conditoris ſapientia, atque exequentis potentia, quam
admirari debemus perpetuo, & venerari, illud adhuc magis
cogitandum eſt nobis, quantum inde in noſtros etiam uſus pro-
manarit, quos utique reſpexit ille, qui videt omnia, & fines
ſibi iſtos omnes conftituit, qui per ea omnia & noſtræ ipſi
exiſtentiæ viam ſtravit, ac nos præ infinitis aliis hominibus,
qui exiſtere utique poterant, elegit ab ipſo Mundi exordio,
motus omnes, ad horum, quibus utimur, organorum forma-
tionem diſpoſuit, præter ea tam multa, quæ ad tuendam, &
conſervandam hanc vitam, ad tot commoda, & vero etiam
voluptates conducerent. Nam illud omnino credendum firmiſ-
ſime, non ſolum ea omnia vidiſſe unico intuitu Auctorem
Naturæ, ſed omnes eos animo ſibi conſtitutos habuiſſe fines,
ad quos conducunt media, quæ videmus adhibita.
555.
Haud ego quidem Leibnitianis, &
aliis quibuſcunque
33Mundum non
33Mundum non
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib