Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
[Item 1.]
Page: 0
[2.] THEORIA PHILOSOPHIÆ NATURALIS REDACTA AD UNICAM LEGEM VIRIUM IN NATURA EXISTENTIUM, AVCTORE P ROGERIO JOSEPHO BOSCOVICH Societatis Jesu, NUNC AB IPSO PERPOLITA, ET AUCTA, Ac a plurimis præcedentium editionum mendis expurgata. EDITIO VENETA PRIMA IPSO AUCTORE PRÆSENTE, ET CORRIGENTE.
Page: 5
[3.] VENETIIS, MDCCLXIII. Ex Typographia Remondiniana. SUPERIORUM PERMISSU, ac PRIVILEGIO.
Page: 5
[4.] ASSERTIONES EX UNIVERSA PHILOSOPHIA, QUAS IN ALMA AC CELEBERRIMA UNIVERSITATE GRÆCENSI Anno M. D. CC. LXV. Menſe Auguſto, die publice defendendas ſuſcepit PERILLUSTRIS, REVER. ac PERDOCTUS DOMINUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DE LEVENSPERG, S. R. I. E. Dalmata, Patritius Segnienſis, ex Arcbiducali Soc. J eſu Convict. Colleg. EX PRÆLECTIONIBUS A. R. & CI. P. LEOPOLDI BIWALD, e S. J. AA. LL. & Phiſophiæ Doctoris, ejusdemque Profeſſoris Publici & Ordinarii. A. R. & Clar. P. FRANCISCI GRUEBER, e S. J. AA. LL. & Philoſoph. Doctoris ac Ethices Profeſſoris Publici ac ordinarii. A. R. & C1. P. FRANCISCI PACHNER, e S. J. AA. LL. & Philoſophiæ Doctoris, ac Mathe-ſeos Profeſſoris Publici & Ordinarii.
Page: 7
[5.] HONORIBUS ILLUSTRISSIMI, ac REVERENDISSMI DOMINI, DOMINI PII D EMANZADOR, DEI ET APOSTOLIC Æ SEDIS GRATIA ECCLESIARUM CANONICE UNITARUM SEGNIENSIS ET MODRUSIENSIS, SEU CORBAVIENSIS EPISCOPI, SACRATISSIMÆ CÆSAREO - REGIÆ ET APOSTOLICÆ MAJ ESTATIS CONSILIARII &c. &c. DOMINI, DOMINI AC PATRONI SUI GRATIOSISSIMI, CUI SE SUASQUE ASSERTIONES PHILOSOPHICAS D. D. D. CLIENTUMINFIMUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DELEVENSPERG.
Page: 8
[6.] EX PHILOSOPHIA. I
Page: 9
[7.] EX ETHICA.
Page: 13
[8.] EX MATHESI.
Page: 14
[9.] TYPOGRAPHUS VENETUS LECTORI.
Page: 15 (III)
[10.] EPISTOLA AUCTORIS DEDICATORIA PRIMÆ EDITIONIS VIENNENSIS Ad Celsissimum TUNC Principem Archiepiscopum Viennensem, NUNC PRÆTEREA ET Cardinalem Eminentissimum, ET Episcopum Vacciensem CHRISTOPHORUM E COMITIBUS DE MIGAZZI.
Page: 19 (VII)
[11.] AD LECTOREM EX EDITIONE VIENNENSI.
Page: 25 (XIII)
[12.] SYNOPSIS TOTIUS OPERIS? EX EDITIONE VIENNENSI PARS I.
Page: 29 (XVII)
[13.] PARS II.
Page: 38 (XXVI)
[14.] PARS III.
Page: 44 (XXXII)
[15.] INDEX PARS I.
Page: 50 (XXXVIII)
[16.] PARS II.
Page: 50 (XXXVIII)
[17.] PARS III.
Page: 51 (XXXIX)
[18.] APPENDIX.
Page: 52 (xl)
[19.] SUPPLEMENTA.
Page: 52 (xl)
[20.] NOI RIFORMATORI Dello Studio di Padova.
Page: 52 (xl)
[21.] PHILOSOPHIÆ NATURALIS THEORIA PARS I. Theoriæ expoſitio , analytica deductio , & vindicatio.
Page: 53
[22.] PARS II Theoriæ applicatio ad Mechanicam.
Page: 129 (77)
[23.] PARS III Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.
Page: 216 (164)
[24.] APPENDIX Ad Metaphyſicam pertinens DE ANIMA, & DEO
Page: 300 (248)
[25.] §. I. De Spatio, ac Tempore (a).
Page: 316 (264)
[26.] §. II. De Spatio, & Tempore, ut a nobis cognoſcuntur.
Page: 325 (273)
[27.] §. III. Solutio analytica Problematis determinantis naturam Legis Virium.
Page: 329 (277)
[28.] § IV. Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, & excreſcentes in infinitum.
Page: 341 (289)
[29.] § V. De Æquilibrio binarum maſſarum connexarum invicem per bina alia puncta
Page: 345 (293)
[30.] §. VI. EPISTOLA AUCTORIS AD P. CAROLUM SCHERFFER. SOCIETATIS JESU.
Page: 349 (297)
< >
page |< < (269) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="269" file="0321" n="321" rhead="SUPPLEMENTA. §. I."/>
            cta conſiderentur. </s>
            <s xml:space="preserve">Nimirum quinto ſi conjungant idem mo-
              <lb/>
            mentum temporis cum pluribus punctis loci, in quo ſita eſt
              <lb/>
            coexiſtentia. </s>
            <s xml:space="preserve">Sexto ſi conjungant idem punctum ſpatii cum di-
              <lb/>
            verſis momentis temporis, quod fieret in ſucceſſivo appulſu
              <lb/>
            diverſorum punctorum materiæ ad eundem locum. </s>
            <s xml:space="preserve">Septimo ſi
              <lb/>
            conjungant idem momentum temporis cum eodem puncto ſpa-
              <lb/>
            tii, in quo ſita eſſet compenetratio. </s>
            <s xml:space="preserve">Octavo ſi nec momen-
              <lb/>
            tum ullum, nec punctum ſpatii commune habeant, quod ha-
              <lb/>
            beretur, ſi nec coexiſterent, nec ea loca occuparent, quæ ab
              <lb/>
            aliis occupata fuiſſent aliquando.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex hiſce octo caſibus primo reſpondet tertius, ſecundo
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0321-01" xlink:href="note-0321-01a" xml:space="preserve">Relationes ea-
                <lb/>
              rum ad ſe in-
                <lb/>
              vicem: quæ, &
                <lb/>
              quomodo poffi-
                <lb/>
              biles.</note>
            quartus, quinto ſextus, ſeptimo octavus. </s>
            <s xml:space="preserve">Tertium caſum, ni-
              <lb/>
            mirum replicationem, communiter cenſent naturaliter habe-
              <lb/>
            ri non poſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Quartum cenſent multi habere animam ratio-
              <lb/>
            nalem, quam putant eſſe in ſpatio aliquo diviſibili, ut plures
              <lb/>
            Peripatetici in toto corpore, alii Philoſophi in quadam cere-
              <lb/>
            bri parte, vel in aliquo nervorum ſucco ita, ut cum indiviſi-
              <lb/>
            bilis ſit, tota ſit in toto ſpatio, & </s>
            <s xml:space="preserve">tota in quavis ſpatii par-
              <lb/>
            te, quemadmodum eadem indiviſibilis Divina Natura eſt to-
              <lb/>
            ta in toto ſpatio, & </s>
            <s xml:space="preserve">tota in qualibet ſpatii parte, ubique ne-
              <lb/>
            ceſſario præſens, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnibus creatarum rerum realibus locis
              <lb/>
            coexiſtens, ac adſtans. </s>
            <s xml:space="preserve">Eundem alii caſum in materia admit-
              <lb/>
            tunt, cujus particulas eodem pacto extendi putant, ut dixi-
              <lb/>
            mus; </s>
            <s xml:space="preserve">licet ſimplices ſint, licet partibus expertes, non modo
              <lb/>
            a ctu ſeparatis, ſed etiam diſtinctis, ac tantummodo ſeparabili-
              <lb/>
            bus. </s>
            <s xml:space="preserve">Eam ſententiam amplectendam eſſe non cenſeo idcirco,
              <lb/>
            quod ubicunque materiam loca diſtincta occupantem ſenſu per-
              <lb/>
            cipimus, ſeparabilem etiam, ingenti ſaltem adhibita vi, vide-
              <lb/>
            mus; </s>
            <s xml:space="preserve">ſejunctis partibus, quæ diſtabant: </s>
            <s xml:space="preserve">nec vero alio ullo ar-
              <lb/>
            gumento excludimus a Natura replicationem, niſi quia nullam
              <lb/>
            materiæ partem, quantum ſenſu percipere poſſumus, videmus,
              <lb/>
            bina ſimul occupare loca. </s>
            <s xml:space="preserve">Virtualis illa extenſio materiæ infi-
              <lb/>
            nities ulterius progreditur ultra ſimplicem replicationem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:space="preserve">Si ſecundus caſus quietis, & </s>
            <s xml:space="preserve">primus caſus regreſſus ad
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0321-02" xlink:href="note-0321-02a" xml:space="preserve">Quietem, &
                <lb/>
              regreſſum ad e-
                <lb/>
              undem locum
                <lb/>
              in Natura eſſe
                <lb/>
              in infinitum im-
                <lb/>
              probabiles, &
                <lb/>
              inde ingens a-
                <lb/>
              nalogia.</note>
            eundem locum naturaliter haberi poſſent, eſſet is quidem de-
              <lb/>
            fectus quidam analogiæ inter ſpatium, & </s>
            <s xml:space="preserve">tempus. </s>
            <s xml:space="preserve">At mihi
              <lb/>
            videor probare illud poſſe, neutrum unquam in Natura con-
              <lb/>
            tingere, adeoque naturaliter haberi non poſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Id autem evin-
              <lb/>
            co hoc argumento. </s>
            <s xml:space="preserve">Sit punctum materiæ quodam momento
              <lb/>
            in quodam ſpatii puncto, & </s>
            <s xml:space="preserve">pro quovis alio momento igno-
              <lb/>
            rantes, ubi ſit, quæramus, quanto probabilius ſit, ipſum ali-
              <lb/>
            bi eſſe, quam ibidem. </s>
            <s xml:space="preserve">Tanto erit probabilius illud, quam
              <lb/>
            hoc, quanto plura ſunt alia ſpatii puncta, quam illud unicum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Hæc in quavis linea ſunt infinita, infinitus in quovis plano li-
              <lb/>
            nearum numerus, infinitus in toto ſpatio planorum numerus. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quare numerus aliorum punctorum eſt infinitus tertii generis,
              <lb/>
            adeoque illa probabilitas major infinities tertii generis infinitate,
              <lb/>
            ubi de quovis alio determinato momento agitur. </s>
            <s xml:space="preserve">Agatur jam </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum