Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of figures

< >
[Figure 1]
[Figure 2]
[Figure 3]
[Figure 4]
[Figure 5]
[Figure 6]
[Figure 7]
[Figure 8]
[Figure 9]
[Figure 10]
[Figure 11]
[Figure 12]
[Figure 13]
[Figure 14]
[Figure 15]
[Figure 16]
[Figure 17]
< >
page |< < (270) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="270" file="0322" n="322" rhead="SUPPLEMENTA. §. I."/>
            finite de omnibus momentis temporis infiniti, decreſcet prior
              <lb/>
            probabilitas in ea ratione, qua momenta creſcunt, in quorum
              <lb/>
            aliquo ſaltem poſſet ibidem eſſe punctum. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt autem momen-
              <lb/>
            ta numero infinita infinitate ejuſdem generis, cujus puncta poſ-
              <lb/>
            ſibilia in linea infinita. </s>
            <s xml:space="preserve">Igitur adhuc agendo de omnibus mo-
              <lb/>
            mentis infiniti temporis indefinite, eſt infinities infinite impro-
              <lb/>
            babilius, quod punctum in eodem illo priore ſit loco, quam
              <lb/>
            quod ſit alibi. </s>
            <s xml:space="preserve">Conſideretur jam non unicum punctum loci
              <lb/>
            determinato unico momento occupatum, ſed quodvis punctum
              <lb/>
            loci, quovis indefinite momento occupatum, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc proba-
              <lb/>
            bilitas regreſſus ad aliquod ex iis creſcet, ut creſcit horum lo-
              <lb/>
            ci punctorum numerus, qui infinito etiam tempore eſt infinitus
              <lb/>
            ejuſdem ordinis, cujus eſt numerus linearum, in quovis plano.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quare improbabilitas caſus, quo determinatum quodpiam mate-
              <lb/>
            riæ punctum redeat, quovis indefinite momento temporis, ad
              <lb/>
            quodvis indefinite punctum loci, in quo alio quovis fuit mo-
              <lb/>
            mento temporis indefinite ſumpto, remanet infinita primi ordi-
              <lb/>
            nis. </s>
            <s xml:space="preserve">Eadem autem pro omnibus materiæ punctis, quæ nume-
              <lb/>
            ro finita ſunt, decreſcit in ratione finita ejus numeri ad uni-
              <lb/>
            tatem (quod ſecus accidit in communi ſententia, in qua pun-
              <lb/>
            ctorum materiæ numerus eſt infinitus ordinis tertii). </s>
            <s xml:space="preserve">Quare
              <lb/>
            adhuc remanet infinita improbabilitas regreſſus puncti materiæ
              <lb/>
            cujuſvis indefinite, ad punctum loci quodvis, occupatum quovis
              <lb/>
            momento præcedenti indefinite, regreſſus inquam, habend
              <unsure/>
            i quo-
              <lb/>
            vis indefinite momento ſequenti temporis, qui regreſſus idcirco
              <lb/>
            ſine ullo erroris metu debet excludi, cum infinitam improbabili-
              <lb/>
            tatem in relativam quandam impoſſibilitatem migrare cenſendum
              <lb/>
            ſit: </s>
            <s xml:space="preserve">quæ quidem Theoria communi ſententiæ applicari non poteſt. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quamobrem eo pacto, patet, in mea materiæ punctorum Theo-
              <lb/>
            ria e Natura tolli & </s>
            <s xml:space="preserve">quietem, quam etiam ſupra excluſimus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">vero etiam regreſſum ad idem loci punctum, in quo ſemel
              <lb/>
            ipſum punctum materiæ extitit: </s>
            <s xml:space="preserve">unde fit, ut omnes illi primi
              <lb/>
            quatuor caſus excludantur ex Natura, & </s>
            <s xml:space="preserve">in iis accurata tempo-
              <lb/>
            ris, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſpatii ſervetur analogia.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:space="preserve">Quin imo ſi quæratur, an aliquod materiæ punctum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0322-01" xlink:href="note-0322-01a" xml:space="preserve">Nullum pun-
                <lb/>
              ctum materiæ
                <lb/>
              advenire ad ul-
                <lb/>
              lum punctum
                <lb/>
              ſpatii, in quo
                <lb/>
              aliquando fue
                <lb/>
              rit aliud pun-
                <lb/>
              ctum quodvis.
                <lb/>
              In ſola coexi-
                <lb/>
              ſtentia reſpon-
                <lb/>
              dente huic ad-
                <lb/>
              ventui lædi a
                <lb/>
              nalogiam.</note>
            occupare debeat quopiam momento punctum loci, quod alio
              <lb/>
            momento aliquo aliud materiæ punctum occupavit; </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc im-
              <lb/>
            probabilitas erit infinities infinita. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam numerus punctorum
              <lb/>
            materiæ exiſtentium eſt finitus, adeoque ſi pro regreſſu pun-
              <lb/>
            cti cujusvis ad puncta loci a ſe occupata adhibeatur regreſſus
              <lb/>
            ad puncta occupata a quovis alio, numerus caſuum creſcit in
              <lb/>
            ratione unitatis ad numerum punctorum finitum utique, nimi-
              <lb/>
            rum in ratione finita tantummodo. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc improbabilitas appul-
              <lb/>
            ſus alicujus puncti materiæ indefinite ſumpti ad punctum ſpa-
              <lb/>
            tii aliquando ab alio quovis puncto occupati adhuc eſt infini-
              <lb/>
            ta, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſe appulſus habendus pro impoſſibili, quo quidem pa-
              <lb/>
            cto excluditur & </s>
            <s xml:space="preserve">ſextus caſus, qui in eo ipſo ſitus erat regreſ-
              <lb/>
            ſu, & </s>
            <s xml:space="preserve">multo magis ſeptimus, qui binorum punctorum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>