Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] THEORIA PHILOSOPHIÆ NATURALIS REDACTA AD UNICAM LEGEM VIRIUM IN NATURA EXISTENTIUM, AVCTORE P ROGERIO JOSEPHO BOSCOVICH Societatis Jesu, NUNC AB IPSO PERPOLITA, ET AUCTA, Ac a plurimis præcedentium editionum mendis expurgata. EDITIO VENETA PRIMA IPSO AUCTORE PRÆSENTE, ET CORRIGENTE.
[3.] VENETIIS, MDCCLXIII. Ex Typographia Remondiniana. SUPERIORUM PERMISSU, ac PRIVILEGIO.
[4.] ASSERTIONES EX UNIVERSA PHILOSOPHIA, QUAS IN ALMA AC CELEBERRIMA UNIVERSITATE GRÆCENSI Anno M. D. CC. LXV. Menſe Auguſto, die publice defendendas ſuſcepit PERILLUSTRIS, REVER. ac PERDOCTUS DOMINUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DE LEVENSPERG, S. R. I. E. Dalmata, Patritius Segnienſis, ex Arcbiducali Soc. J eſu Convict. Colleg. EX PRÆLECTIONIBUS A. R. & CI. P. LEOPOLDI BIWALD, e S. J. AA. LL. & Phiſophiæ Doctoris, ejusdemque Profeſſoris Publici & Ordinarii. A. R. & Clar. P. FRANCISCI GRUEBER, e S. J. AA. LL. & Philoſoph. Doctoris ac Ethices Profeſſoris Publici ac ordinarii. A. R. & C1. P. FRANCISCI PACHNER, e S. J. AA. LL. & Philoſophiæ Doctoris, ac Mathe-ſeos Profeſſoris Publici & Ordinarii.
[5.] HONORIBUS ILLUSTRISSIMI, ac REVERENDISSMI DOMINI, DOMINI PII D EMANZADOR, DEI ET APOSTOLIC Æ SEDIS GRATIA ECCLESIARUM CANONICE UNITARUM SEGNIENSIS ET MODRUSIENSIS, SEU CORBAVIENSIS EPISCOPI, SACRATISSIMÆ CÆSAREO - REGIÆ ET APOSTOLICÆ MAJ ESTATIS CONSILIARII &c. &c. DOMINI, DOMINI AC PATRONI SUI GRATIOSISSIMI, CUI SE SUASQUE ASSERTIONES PHILOSOPHICAS D. D. D. CLIENTUMINFIMUS MAXIMILIANUS CHIOLICH DELEVENSPERG.
[6.] EX PHILOSOPHIA. I
[7.] EX ETHICA.
[8.] EX MATHESI.
[9.] TYPOGRAPHUS VENETUS LECTORI.
[10.] EPISTOLA AUCTORIS DEDICATORIA PRIMÆ EDITIONIS VIENNENSIS Ad Celsissimum TUNC Principem Archiepiscopum Viennensem, NUNC PRÆTEREA ET Cardinalem Eminentissimum, ET Episcopum Vacciensem CHRISTOPHORUM E COMITIBUS DE MIGAZZI.
[11.] AD LECTOREM EX EDITIONE VIENNENSI.
[12.] SYNOPSIS TOTIUS OPERIS? EX EDITIONE VIENNENSI PARS I.
[13.] PARS II.
[14.] PARS III.
[15.] INDEX PARS I.
[16.] PARS II.
[17.] PARS III.
[18.] APPENDIX.
[19.] SUPPLEMENTA.
[20.] NOI RIFORMATORI Dello Studio di Padova.
[21.] PHILOSOPHIÆ NATURALIS THEORIA PARS I. Theoriæ expoſitio , analytica deductio , & vindicatio.
[22.] PARS II Theoriæ applicatio ad Mechanicam.
[23.] PARS III Applicatio Theoriæ ad Phyſicam.
[24.] APPENDIX Ad Metaphyſicam pertinens DE ANIMA, & DEO
[25.] §. I. De Spatio, ac Tempore (a).
[26.] §. II. De Spatio, & Tempore, ut a nobis cognoſcuntur.
[27.] §. III. Solutio analytica Problematis determinantis naturam Legis Virium.
[28.] § IV. Contra vires in minimis diſtantiis attractivas, & excreſcentes in infinitum.
[29.] § V. De Æquilibrio binarum maſſarum connexarum invicem per bina alia puncta
[30.] §. VI. EPISTOLA AUCTORIS AD P. CAROLUM SCHERFFER. SOCIETATIS JESU.
< >
page |< < (270) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="270" file="0322" n="322" rhead="SUPPLEMENTA. §. I."/>
            finite de omnibus momentis temporis infiniti, decreſcet prior
              <lb/>
            probabilitas in ea ratione, qua momenta creſcunt, in quorum
              <lb/>
            aliquo ſaltem poſſet ibidem eſſe punctum. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt autem momen-
              <lb/>
            ta numero infinita infinitate ejuſdem generis, cujus puncta poſ-
              <lb/>
            ſibilia in linea infinita. </s>
            <s xml:space="preserve">Igitur adhuc agendo de omnibus mo-
              <lb/>
            mentis infiniti temporis indefinite, eſt infinities infinite impro-
              <lb/>
            babilius, quod punctum in eodem illo priore ſit loco, quam
              <lb/>
            quod ſit alibi. </s>
            <s xml:space="preserve">Conſideretur jam non unicum punctum loci
              <lb/>
            determinato unico momento occupatum, ſed quodvis punctum
              <lb/>
            loci, quovis indefinite momento occupatum, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc proba-
              <lb/>
            bilitas regreſſus ad aliquod ex iis creſcet, ut creſcit horum lo-
              <lb/>
            ci punctorum numerus, qui infinito etiam tempore eſt infinitus
              <lb/>
            ejuſdem ordinis, cujus eſt numerus linearum, in quovis plano.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quare improbabilitas caſus, quo determinatum quodpiam mate-
              <lb/>
            riæ punctum redeat, quovis indefinite momento temporis, ad
              <lb/>
            quodvis indefinite punctum loci, in quo alio quovis fuit mo-
              <lb/>
            mento temporis indefinite ſumpto, remanet infinita primi ordi-
              <lb/>
            nis. </s>
            <s xml:space="preserve">Eadem autem pro omnibus materiæ punctis, quæ nume-
              <lb/>
            ro finita ſunt, decreſcit in ratione finita ejus numeri ad uni-
              <lb/>
            tatem (quod ſecus accidit in communi ſententia, in qua pun-
              <lb/>
            ctorum materiæ numerus eſt infinitus ordinis tertii). </s>
            <s xml:space="preserve">Quare
              <lb/>
            adhuc remanet infinita improbabilitas regreſſus puncti materiæ
              <lb/>
            cujuſvis indefinite, ad punctum loci quodvis, occupatum quovis
              <lb/>
            momento præcedenti indefinite, regreſſus inquam, habend
              <unsure/>
            i quo-
              <lb/>
            vis indefinite momento ſequenti temporis, qui regreſſus idcirco
              <lb/>
            ſine ullo erroris metu debet excludi, cum infinitam improbabili-
              <lb/>
            tatem in relativam quandam impoſſibilitatem migrare cenſendum
              <lb/>
            ſit: </s>
            <s xml:space="preserve">quæ quidem Theoria communi ſententiæ applicari non poteſt. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quamobrem eo pacto, patet, in mea materiæ punctorum Theo-
              <lb/>
            ria e Natura tolli & </s>
            <s xml:space="preserve">quietem, quam etiam ſupra excluſimus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">vero etiam regreſſum ad idem loci punctum, in quo ſemel
              <lb/>
            ipſum punctum materiæ extitit: </s>
            <s xml:space="preserve">unde fit, ut omnes illi primi
              <lb/>
            quatuor caſus excludantur ex Natura, & </s>
            <s xml:space="preserve">in iis accurata tempo-
              <lb/>
            ris, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſpatii ſervetur analogia.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:space="preserve">Quin imo ſi quæratur, an aliquod materiæ punctum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0322-01" xlink:href="note-0322-01a" xml:space="preserve">Nullum pun-
                <lb/>
              ctum materiæ
                <lb/>
              advenire ad ul-
                <lb/>
              lum punctum
                <lb/>
              ſpatii, in quo
                <lb/>
              aliquando fue
                <lb/>
              rit aliud pun-
                <lb/>
              ctum quodvis.
                <lb/>
              In ſola coexi-
                <lb/>
              ſtentia reſpon-
                <lb/>
              dente huic ad-
                <lb/>
              ventui lædi a
                <lb/>
              nalogiam.</note>
            occupare debeat quopiam momento punctum loci, quod alio
              <lb/>
            momento aliquo aliud materiæ punctum occupavit; </s>
            <s xml:space="preserve">adhuc im-
              <lb/>
            probabilitas erit infinities infinita. </s>
            <s xml:space="preserve">Nam numerus punctorum
              <lb/>
            materiæ exiſtentium eſt finitus, adeoque ſi pro regreſſu pun-
              <lb/>
            cti cujusvis ad puncta loci a ſe occupata adhibeatur regreſſus
              <lb/>
            ad puncta occupata a quovis alio, numerus caſuum creſcit in
              <lb/>
            ratione unitatis ad numerum punctorum finitum utique, nimi-
              <lb/>
            rum in ratione finita tantummodo. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc improbabilitas appul-
              <lb/>
            ſus alicujus puncti materiæ indefinite ſumpti ad punctum ſpa-
              <lb/>
            tii aliquando ab alio quovis puncto occupati adhuc eſt infini-
              <lb/>
            ta, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſe appulſus habendus pro impoſſibili, quo quidem pa-
              <lb/>
            cto excluditur & </s>
            <s xml:space="preserve">ſextus caſus, qui in eo ipſo ſitus erat regreſ-
              <lb/>
            ſu, & </s>
            <s xml:space="preserve">multo magis ſeptimus, qui binorum punctorum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>