Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 211]
[Figure 212]
[Figure 213]
[Figure 214]
[Figure 215]
[Figure 216]
[Figure 217]
[Figure 218]
[Figure 219]
[Figure 220]
[Figure 221]
[Figure 222]
[Figure 223]
[Figure 224]
[Figure 225]
[Figure 226]
[Figure 227]
[Figure 228]
[Figure 229]
[Figure 230]
[Figure 231]
[Figure 232]
[Figure 233]
[Figure 234]
[Figure 235]
[Figure 236]
[Figure 237]
[Figure 238]
[Figure 239]
[Figure 240]
< >
page |< < (311) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1046" type="section" level="1" n="255">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20941" xml:space="preserve">
              <pb o="311" file="0327" n="327" rhead="LIBER TERTIVS."/>
            in altero habent, propterea quòd & </s>
            <s xml:id="echoid-s20942" xml:space="preserve">ſtyli ſumuntur æquales, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20943" xml:space="preserve">declinatio in vtroque eadem ponitur, li-
              <lb/>
            cet in contrari{as} ea partes vergat, fit vt lineamenta, quæ nobis ad vnum horologium conuerſis dextra
              <lb/>
            ſunt, in alio exiſtant ad ſiniſtram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20944" xml:space="preserve">contra.</s>
            <s xml:id="echoid-s20945" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="221">
            <image file="0327-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0327-01"/>
          </figure>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20946" xml:space="preserve">CAVSA quoque mutationis numerorum horarum in earum complementa vſque ad 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s20947" xml:space="preserve">perſpicua
              <lb/>
            eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s20948" xml:space="preserve">Quoniam enim, vt ſupra dixim{us}, in auſtralib{us} horologiis horæ poſitæ ad dextram lineæ meridianę
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0327-03" xlink:href="note-0327-03a" xml:space="preserve">30</note>
            numerandæ ſunt à meridie, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20949" xml:space="preserve">quæ ad ſiniſtram ſunt, à media nocte; </s>
            <s xml:id="echoid-s20950" xml:space="preserve">in borealib{us} verò contra: </s>
            <s xml:id="echoid-s20951" xml:space="preserve">effici-
              <lb/>
            tur, vt horæ à meridie in vno horologio ſint horę à media nocte in altero, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20952" xml:space="preserve">contra; </s>
            <s xml:id="echoid-s20953" xml:space="preserve">quandoquidem dex-
              <lb/>
            trę vni{us}, quæ numerabantur à meridie, fiunt ſiniſtræ in altero, ac propterea à media nocte ſupputantur,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s20954" xml:space="preserve">econtrario, vt docuimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s20955" xml:space="preserve">Igitur linea proxima ad dextram lineæ horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s20956" xml:space="preserve">meridiei, quæ in auſtrali
              <lb/>
            horologio monſtr at horam 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s20957" xml:space="preserve">à meridie, in altero auſtrali neceſſario oſtendet horam 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s20958" xml:space="preserve">à media nocte,
              <lb/>
            cum iam in hoc translata ſiniſtram partem occupet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20959" xml:space="preserve">contra. </s>
            <s xml:id="echoid-s20960" xml:space="preserve">Linea verò proxima ad dextram lineæ
              <lb/>
            horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s20961" xml:space="preserve">mediæ noctis in vno boreali horologio indicans horam 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s20962" xml:space="preserve">à media nocte, in altero boreali ad ſini-
              <lb/>
            ſtr am iam partem translata ſignificabit horam 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s20963" xml:space="preserve">à meridie, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20964" xml:space="preserve">è contrario.</s>
            <s xml:id="echoid-s20965" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20966" xml:space="preserve">IAM verò ſi horologium à meridie declinãs in ortum, vel occaſum inuertatur, it a vt ſuperior pars
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0327-04" xlink:href="note-0327-04a" xml:space="preserve">Quomodo ex
                <lb/>
              horologio declí
                <lb/>
              nã te à meridie
                <lb/>
              fiat horologiú
                <lb/>
              declinans à bo
                <lb/>
              rea in oppoſita
                <lb/>
              facie plani ho-
                <lb/>
              rologii deline@
                <unsure/>
                <lb/>
              dum.</note>
            in inferiorem mutetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20967" xml:space="preserve">quæ poſt hane mutationem nobis ad horologium conuerſis dextra eſt, fiat ſini-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0327-05" xlink:href="note-0327-05a" xml:space="preserve">40</note>
            ſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20968" xml:space="preserve">contra, factum erit ex eo horologium à ſeptentrione totidem gradib{us}, quot illud à meridie rece-
              <lb/>
            dit, deflectens, in oppoſitam tamen partem, adeo vt illo vergente in ortum, hoc in occaſum ſpectet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20969" xml:space="preserve">
              <lb/>
            contra: </s>
            <s xml:id="echoid-s20970" xml:space="preserve">quale eſt illud, quod in facie plani oppoſita depingi ſolet, vt in ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s20971" xml:space="preserve">13. </s>
            <s xml:id="echoid-s20972" xml:space="preserve">ſuperioris libri
              <lb/>
            demonſtr auimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s20973" xml:space="preserve">Poteſt autem hæc inuerſio horologii ita quoque institui, vt prius dextra pars in ſiniſtrã,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s20974" xml:space="preserve">contra: </s>
            <s xml:id="echoid-s20975" xml:space="preserve">deinde poſt hanc mutationem ſuperior in inferiorem mutetur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20976" xml:space="preserve">è contrario. </s>
            <s xml:id="echoid-s20977" xml:space="preserve">Huiuſmodi ho-
              <lb/>
            rologium exprimunt lineamenta auſtr alis horologii in facie boreali deſcripta, ita vt ſingulæ lineæ ſingu-
              <lb/>
            lis lineis reſpondeant, dummodo pars ſuperior mutetur in inferiorem. </s>
            <s xml:id="echoid-s20978" xml:space="preserve">Nam ſi hæc mutatio fiat, appare-
              <lb/>
            bunt nobis ad faciem oppoſitam horologii conuerſis lineæ ad partem dextram, quæ pri{us} poſt illam muta
              <unsure/>
              <lb/>
            tionem ſuperioris partis in inferiorem in auſtrali facie ad ſiniſtram nobis collocatæ erant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20979" xml:space="preserve">contra, vt
              <lb/>
            manifestum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s20980" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s20981" xml:space="preserve">QVIA verò ex horologio auſtrali, ſi pars ei{us} dextra fiat ſiniſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20982" xml:space="preserve">contra, fit aliud auſtrale, quod
              <lb/>
            in contrariam partem declinat, vt dictum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s20983" xml:space="preserve">efficitur, vt ſi pars ſuperior hui{us} horologij, quod ex illo
              <lb/>
            factum eſt, in inferiorem mutetur, habeam{us} horologium boreale reſpondens priori illi horologio auſtrali,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0327-07" xlink:href="note-0327-07a" xml:space="preserve">Si pars ſupe-
                <lb/>
              rior horologii,
                <lb/>
              quod à meridie
                <lb/>
              in ortum defle
                <lb/>
              ctit, fiat infe-
                <lb/>
              rior, factũ erit
                <lb/>
              horologium à
                <lb/>
              borea in ott
                <unsure/>
              ũ
                <lb/>
              quoque decli-
                <lb/>
              nans; in occa-
                <lb/>
              ſum vero, ſi il-
                <lb/>
              lud ad occasũ
                <lb/>
              vergat.</note>
            dummodo numeri reſtituantur, qui pri{us} in illo auſtrali horologio erant; </s>
            <s xml:id="echoid-s20984" xml:space="preserve">it a vt ſi illud à meridie in ortum
              <lb/>
            deflectit, hoc à borea in occaſum declinet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20985" xml:space="preserve">ſi illud in occaſum, hoc in ortum vergat: </s>
            <s xml:id="echoid-s20986" xml:space="preserve">quia hac ratione
              <lb/>
            facta eſt mutatio partis ſiniſtræ in dextram, quando nimirum factum eſt horologium à meridie in contra-
              <lb/>
            riam partem declinans; </s>
            <s xml:id="echoid-s20987" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s20988" xml:space="preserve">rurſus pars, quæ poſt hane mutationem ſuperior eſt, mutatur in inferiorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s20989" xml:space="preserve">
              <lb/>
            contra, quæ quidem omnia requiruntur, vt ex auſtr ali fiat boreale in oppoſita facie deſcribendum, vt di-
              <lb/>
            ctum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s20990" xml:space="preserve">Itaque hanc nobis regulam colligere licebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s20991" xml:space="preserve">Horologium australe declinans in ortum, ſi ei{us}
              <lb/>
            pars ſuperior fiat inferior, dabit horologium boreale ęqualis declinationis in ortum quoque vergens:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s20992" xml:space="preserve">Auſtrale verò in occaſum deflectens ſimiliter inuerſum, vt ſuperior pars in inferiorem mutetur, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>