Bernoulli, Daniel - Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Scan	Original
41	27
42	28
43	29
44	30
45	31
46	32
47	33
48	34
49	35
50	36
51	37
52	38
53	39
54	40
55	41
56	42
57	43
58	44
59	45
60	46
61	47
62	48
63	49
64	50
65	51
66	52
67	53
68	54
69	55
70	56

3319SECTIO SECUNDA. aqua enim aſcendit ſupra libellam in tubo ſtrictiori, cujus altera extre-
mitas aquæ ſubmergitur; Mercurius vero libellam non attingit. Hæc vero
cum aliquando attente perpenderem, in eandem præter propter incidi cau-
ſam, quam olim Patruus meus Jacobus Bernoulli, beate defunctus
dederat in tractatu ſuo de gravitate ætheris, nempe aquam in tubo ſtrictiori
ideo ultra libellam aſcendere, quod numerus particularum aëreo-ætherea-
rum in baſi columnæ, quæ aquæ in tubo ſupereminet, minor ſit nume-
ro particularum in ſimili baſi extra tubum; hoc vero intelligitur ex eo,
quod poſitis juxta ſe globulis in tabula horizontali, ſi circino cirulus fiat,
globulorum aliquot neceſſario excludantur, quia dividi nequeunt: Sunt ve-
ro preſſiones columnarum aëreo- ætherearum (quarum baſis altera eſt in
tubo, altera extra tubum) ut baſes, id eſt, ut numeri globulorum in baſi-
bus: unde ſi numerus globulorum in prima baſi ſit = a, in altera = a + b,
preſſio columnæ prioris = g, erit preſſio alterius columnæ = {a + b/a}g, hinc dif-
ferentia preſſionum = {b/a}g, cui æquari debet altitudo aquæ ſupra libellam.
Hæc ut rectius intelligantur, conſiderandum erit eſſe g proportionalem qua-
drato diametri, quæ reſpondet ſuperficiei fluidi tubo incluſi, & eidem
quadrato ob extremam globulorum parvitatem proportionalem quoque eſſe a,
ſic ut ratio g ad a cenſenda ſit conſtans, atque proin altitudo aquæ ſupra li-
bellam proportionem ſequi debeat ipſius b; eſt vero, quod per ſe patet,
b ut peripheria ſuperficiei fluidi tubo incluſi, erit igitur altitudo ſupra libel-
lam, ut eadem illa peripheria, id quod experientia jam diu confirmavit. Si
porro nunc diverſa conſideremus fluida, videbimus eo tortuoſiorem atque
proin majorem eſſe præmemoratam peripheriam, quo majores ſunt fluidi
particulæ, & cum à magnitudine hujus peripheriæ pendeat altitudo fluidi
ſupra libellam, percipimus, cur hæc altitudo in eodem tubo non ſequatur
rationem gravitatis ſpecificæ inverſam: ita ſi idem tubulus immergatur ſpi-
ritui vini & aquæ, ille minus aſcendit, quam hæc, cum tamen ob mino-
rem ſuam gravitatem ſpiritus aſcendere deberet magis; hoc vero indicat, ſi
recte rem aſſecutus ſum, minores eſſe particulas ſpiritus vini, quam aquæ:
Nunquam tamen meo judicio aſcenſus ſupra libellam in ullo fluido mutari
poteſt in deſcenſum, & omnia fluida ejusdem eſſe hac in re indolis, credi-
derim, niſi alia quædam cauſa, nondum hactenus conſiderata,

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
41	27
42	28
43	29
44	30
45	31
46	32
47	33
48	34
49	35
50	36
51	37
52	38
53	39
54	40
55	41
56	42
57	43
58	44
59	45
60	46
61	47
62	48
63	49
64	50
65	51
66	52
67	53
68	54
69	55
70	56

Scan	Original
41	27
42	28
43	29
44	30
45	31
46	32
47	33
48	34
49	35
50	36
51	37
52	38
53	39
54	40
55	41
56	42
57	43
58	44
59	45
60	46
61	47
62	48
63	49
64	50
65	51
66	52
67	53
68	54
69	55
70	56

Scan	Original
41	27
42	28
43	29
44	30
45	31
46	32
47	33
48	34
49	35
50	36
51	37
52	38
53	39
54	40
55	41
56	42
57	43
58	44
59	45
60	46
61	47
62	48
63	49
64	50
65	51
66	52
67	53
68	54
69	55
70	56